Image
Diego Garcia

 Diego Garcia; Senior Airman Rebeca M. Luquin, U.S. Air Force, Wikimedia Commons.

50 jaar nadat de VS en het VK onze huizen stalen, nog steeds geen gerechtigheid
Artikel
6 minuten

Diego Garcia is een eiland in het midden van de Indische Oceaan -het grootste van 60 kleine eilanden die de Chagosarchipel vormen- met de officiële status van Brits Territorium, een overzees gebiedsdeel van het Verenigd Koninkrijk (VK). Tussen 1968 en 1973 werden de bewoners van Diego Garcia met geweld verdreven door de Britse regering, zodat de VS er een grote militaire basis kon bouwen. De gemilitariseerde atol wordt nu uitsluitend bewoond door militair personeel en ondersteunende contractanten (nvdr). 

De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben onze huizen gestolen. Mijn volk leeft ondertussen in verarmde ballingschap. Regeringen moeten stoppen met praten over 'spijt' en onze eilanden teruggeven. Al meer dan 50 jaar negeren de VS en het VK, die zichzelf voorvechters van de mensenrechten noemen, de mensenrechten van mijn volk, inclusief het fundamentele recht om in ons thuisland te leven. Wij zijn net zoals zovele anderen, zwarte levens die er niet toe doen (Black lives Matter).

Net als de vicepresident van de VS, Kamala Harris, is mijn volk van gemengde Afrikaanse en Indiase afkomst. Wij zijn de afstammelingen van tot slaaf gemaakte Afrikanen en contractueel gebonden Indiërs die zich voor het eerst vestigden op de Chagos-eilanden rond de tijd van de Amerikaanse Revolutie (1765-1791, nvdr).

Het leven was vredig op Chagosarchipel. We hadden onze eigen cultuur. We hadden onze tradities. We leefden allemaal als één familie. We hadden allemaal werk op de kokosnootplantages. We waren niet rijk, maar, zoals mijn moeder zei, het was "het zoete leven". Dat leven werd ons afgepakt in de jaren 1960 toen VS-ambtenaren het VK vroegen of ze een militaire basis konden oprichten op Diego Garcia. In 1966 kwam de VS-regering in het geheim overeen om het VK 14 miljoen dollar te betalen. De VS zou in ruil een basis krijgen en het VK stemde ermee in om mijn volk zonder onze toestemming te verwijderen.

Amerikaanse en Britse ambtenaren kwamen met de fictie op de proppen dat wij, de bewoners van het eiland, ‘tijdelijke contractarbeiders’ waren die dus gedeporteerd konden worden. In werkelijkheid, zo wisten ze, woonden we al generaties lang op Chagos. Een Britse ambtenaar noemde ons 'tarzans' en 'man Fridays' (een term die 'bediende' betekent, nvdr).

Mijn familie werd in 1968 verbannen van Diego Garcia nadat we naar een ziekenhuis waren gereisd voor de behandeling van mijn zus Noellie, die betrokken was geraakt bij een ongeluk. Helaas kon het ziekenhuis Noellie niet redden. Toen mijn moeder onze boottickets naar huis ging halen, kreeg ze te horen dat onze eilanden waren verkocht om er een Amerikaanse militaire basis te bouwen. Er werd haar meegedeeld dat we nooit meer naar huis konden. Na het horen van het nieuws kreeg mijn vader, die de sleutel van ons huis in zijn zak had zitten, een beroerte.

Andere Chagossianen werden gedeporteerd tussen 1971 en 1973. Ze dwongen ons op overvolle vrachtschepen en dumpten ons 1900 km verderop in Mauritius en op de Seychellen. Mensen zeiden dat de omstandigheden aan boord op slavenschepen leken. Tijdens de deportaties op Diego Garcia werden onze huisdieren gedood door VS-matrozen die ze vergasten. Vervolgens werden hun karkassen verbrand.

In ballingschap op Mauritius en de Seychellen was het leven erg moeilijk voor ons. We woonden in sloppenwijken. We werden er geconfronteerd met werkloosheid, drugs, alcohol en prostitutie. Mijn moeder moest meerdere jobs combineren om ons gezin te eten te kunnen geven. Soms haalde ze oud brood uit vuilnisbakken om ons te voeden. Soms gingen we met honger naar bed. Mijn broers, zus en ik verkochten na schooltijd water op een begraafplaats om geld te verdienen. In de loop der jaren verloor ik drie broers aan drugs, alcohol en ziekte. Mijn zus pleegde zelfmoord. Mijn moeder moest naar een psychiatrisch ziekenhuis. Mijn vader, en vele Chagossianen zoals hij, stierven van verdriet omdat we niet konden terugkeren naar ons vaderland.

Toch eisten we ons fundamenteel recht op terugkeer op. Onder leiding van vrouwen zoals mijn moeder, hielden we demonstraties en gingen we in hongerstaking. In 1983 richtten mijn moeder en andere Chagossische vrouwen de 'Chagos Refugees Group' op, die zich inzette voor onze gemeenschap. Toen ik 18 was, vroegen ze me om aan te sluiten omdat ik een van de weinige Chagossianen was die een opleiding kreeg en Engels leerde.

Door de jaren heen hebben we kleine overwinningen geboekt, zoals het recht op volwaardig Brits staatsburgerschap, nadat we de Amerikaanse en Britse regeringen hadden aangeklaagd. Rechtbanken in de VS verwierpen onze aanklacht helaas. Ze stelden niet over de bevoegdheid te beschikken om uitvoerende besluiten rond militair beleid te herroepen. Drie keer versloegen we de Britse regering in het Hooggerechtshof in Londen, maar we verloren vervolgens in hoger beroep. Wij zetten onze juridische strijd voort aangezien beide regeringen weigeren ons naar huis te laten terugkeren. De VS zegt, ondanks zijn verklaring van spijt, weinig meer dan: "De Verenigde Staten blijven standvastig in hun respect voor en de bevordering van de mensenrechten."

Ons geluk begon te keren toen we het VK samen met de regering van Mauritius (dat de archipel claimt) voor het Internationaal Gerechtshof daagden. In 2019 oordeelde het Hof dat de bezetting van Chagos door het VK "onwettig" was omdat het in strijd was met de dekolonisatieregels. De Algemene Vergadering van de VN nam een resolutie aan, met 113 stemmen tegen zes, waarin het VK werd opgedragen om "zijn koloniaal bestuur in te trekken" en "samen te werken met Mauritius om de hervestiging" van mijn volk “te faciliteren”.

Dit vonnis werd twee jaar genegeerd, maar in november 2022 kondigde de Britse regering eindelijk aan met Mauritius te zullen onderhandelen over soevereiniteit, de militaire basis en ons recht op terugkeer. Wij vinden deze vooruitgang bemoedigend, maar andermaal worden wij volledig uitgesloten van de onderhandelingen over onze eilanden. Opnieuw nemen machtige regeringen besluiten over onze levens boven onze hoofd heen.

In een rapport over de misdaden tegen de menselijkheid die tegen ons zijn begaan, eist Human Rights Watch (HRW) dat het VK "zorgt voor zinvol en effectief overleg met het Chagossische volk". Bovendien moet "elke toekomstige overeenkomst over Chagos” volgens HRW “gericht zijn op de rechten van de Chagossianen, inclusief het recht op terugkeer, en volledige genoegdoening voor de decennia van misbruik".

In een brief aan Human Rights Watch stelde de Britse minister voor Overzeese Territoria, Zac Goldsmith, dat de Britse regering "diepe spijt" heeft over de manier waarop we zijn behandeld, maar beweert hij dat we "geen recht op verblijf" hebben op onze eilanden. Over herstelbetalingen zei hij niets. De regering beloofde alleen "in gesprek te gaan met Chagossische groepen naarmate de onderhandelingen met Mauritius vorderen".

Het wordt nu tijd dat de twee regeringen stoppen met praten over "spijt" en handelen om een einde te maken aan ons lijden. De VS en het VK moeten de Chagossianen volledig betrekken bij de onderhandelingen over de toekomst van ons thuisland. We moeten het recht hebben om terug te keren. En we moeten volledige herstelbetalingen ontvangen, inclusief hulp bij hervestiging.

Iedereen zou het recht moeten hebben om in zijn geboorteplaats te leven. Artikel 9 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zegt dat "niemand zal worden onderworpen aan... ballingschap". Hoe kunnen we aanvaarden dat de zogenaamde voorvechters van de mensenrechten, de regeringen van de VS en het VK, onze fundamentele rechten van tafel hebben geveegd? Hoe is het mogelijk dat andere mensen barbecues organiseren op onze stranden terwijl wij in ballingschap leven?

Wij zijn op deze eilanden geboren. We moeten het recht hebben om op deze eilanden te leven. Het enige waar we om vragen zijn onze mensenrechten.

Dit artikel verscheen eerder op 'OpenDemocracy'.

 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.