Het verdict was ongenadig: 194 voor het vertrouwen, 364 tegen. Exit François Bayrou als eerste minister van Frankrijk. In zijn afscheid voor de Nationale Assemblée wierp hij zich op als onheilsbode: Frankrijk gaat aan zijn schuldenlast ten onder. Uit de boodschap kon men ook aflezen dat dit te wijten is aan acht jaar bewind van president Emmanuel Macron. 

Deze vertoning illustreert vooral dat de Macronie stervende en misschien zelfs al dood is. Macron wil het echter niet zien. Hij stelde ex-minister van de Strijdkrachten Sébastien Lecornu -al langer zijn favoriet- aan als opvolger van Bayrou. Het is een regelrechte provocatie en een bewijs van Macrons blindheid.

Bayrou geeft de indruk de boodschapper van de waarheid te zijn. Hoe Macron ook rond de hete brij draait, de schuldenlast is zeer zwaar toegenomen door acht jaar beleid ten gunste van de rijken. Macron is inderdaad ‘le président des riches’. Maar Bayrou zwaait in zijn afscheid tegelijk uitdrukkelijk de lof van die rijken. We moeten zorgen dat ze bij ons blijven en ze dus niet extra belasten, aldus het immer weerkerende Macroniaans mantra. Bayrou maakt zelfs grofweg een generatieconflict van de schuldenlast: het is de schuld van de oudere generatie die de schulden maakte en nu de last op de schouders van de jeugd legt. Voilà, Bayrou als verdediger van de jeugd.

Wat nu?

Macron is nog meer dan anderhalf jaar president en dat wordt een lijdensweg. Wat nu? “’Et maintenant, que vais je faire, de tout ce temps que sera ma vie”, zong Gilbert Bécaud. Ja, Macron lijkt al langer de pedalen kwijt, zoals bij de plotse ontbinding van de Assemblée in juli vorig jaar, zonder zijn toenmalige premier, Gabriel Attal, er zelfs maar over in te lichten.

De Assemblée opnieuw ontbinden, zoals het uiterst rechtse Rassemblement National (RN) vraagt? RN is ervan overtuigd dat het een volstrekte meerderheid zou halen, wat er door de verscheurdheid bij links dik in zit. Volgens een recente peiling zouden verkiezingen een ramp worden voor het zogenaamde ‘centrumblok’ rond Macron. De partijen Renaissance (Attal), Modem (Bayrou) en Horizons (ex-premier Edouard Philippe) zouden samen nog op 14% kunnen rekenen. Nu verkiezingen houden is of de zege van uiterst rechts of nog meer instabiliteit.

Links

Macron vindt dat de Parti Socialiste (PS) -waar hij heel even lid van zou zijn geweest-  hem moet komen redden. De PS moet meeregeren. Bij die PS schrikken ze er wel van dat ze plots het middelpunt van de Franse politiek worden. Tot voor kort kwamen ze vooral in het nieuws door hun onderlinge verscheurdheid.

Dat kan, zegt voorzitter Olivier Faure, wij willen regeren, maar met een linkse regering. Wat zou dat dan kunnen zijn? Alvast niet met La France insoumise (LFI) zeggen de socialisten. LFI is in hun ogen aangebrand - daarmee bedoelen ze ‘te links’. Willen de Ecologistes wel meeregeren als LFI er niet bij is? Daarover zijn de groenen, zoals over bijna alles, erg verdeeld. De communisten? Die willen wellicht wel, maar ze moeten nu al erg krabben om een fractie van 17 gekozenen te kunnen vormen, dus ze stellen weinig voor.

Met een deel van de Macronie dan maar? Met enkele van de vele gewezen PS-ers die naar Macron overliepen? Die stellen evenzeer weinig voor. Een pact van de PS met de Macronie in haar geheel dan? Niet genoeg voor een meerderheid. De rechtse Les Républicains (LR) laten weten dat ze een dergelijke regering zullen bekampen. Hun voorzitter, minister van Binnenlandse Zaken, Bruno Retailleau, voerde trouwens al een tijdje binnen de regering oppositie. Hij heeft ook een oog op het Elysée in 2027.

Acties

Intussen komt 10 september eraan, de dag van Bloquons tout, de oproep om “alles te blokkeren”, al weet niemand goed wat en hoe. Het succes ervan is erg twijfelachtig, al is de woede over het beleid van Macron en diens regeringen erg groot. Op 18 september volgt de actiedag van de acht vakbonden. Wordt dat een grote mobilisatie? En zo ja, welk effect heeft het, vragen zoveel Fransen zich af die massaal deelnamen aan de 16 actiedagen van twee jaar geleden tegen de gehate pensioenwet van Macron. Die wet kwam er alsnog.

Macron zei acht jaar geleden dat hij er zou voor zorgen dat uiterst rechts buitenspel zou staan. Uiterst rechts heeft er echter in lange tijd niet zo goed voorgestaan. Marine Le Pen van het RN is alleen bezorgd dat ze door haar veroordeling zelf geen kandidate kan zijn. Ze rekent erop dat haar veroordeling afgelopen april in beroep wordt teruggedraaid, zodat ze in 2027 naar het Elysée kan. Indien het zover komt, heeft ze veel aan Macron te danken.