Image
defund police

Brooklyn, New York, 7 juni 2020; Beeld: Fiora Watts, shutterstock.com

De politie in de VS doodde in 2022 meer dan 1100 mensen
Artikel
7 minuten

Volgens de NGO 'Mapping Police Violence' waren er in 2022 slechts 12 dagen waarop de politie in de VS niemand doodde.

Het totaal aantal dodelijke slachtoffers door toedoen van ordehandhavers in de VS staat voor 2022 op 1183 – zo’n 100 mensen per maand. Dat is het hoogste aantal sinds 2013, toen de NGO begon dergelijke incidenten bij te houden. In 2021 kwamen in totaal 1.145 mensen om door toedoen van de politie en in 2020 lag dat aantal op 1152.

Ordehandhavers in de VS doodden sinds 2013 nog nooit minder dan 1000 mensen per jaar.

De statistieken bijgehouden door Mapping Police Violence tonen aan dat ordehandhavers in de VS, sinds 2013 nog nooit minder dan 1000 mensen per jaar doodden. Deze cijfers zijn op zich al schokkend, maar nog stuitender is het feit dat slechts 31% van de mensen die in 2022 gedood werden door de politie (neergeschoten, in bedwang gehouden, getaserd, …), betrokken was bij een vermeende gewelddadige misdaad. In de meerderheid van de gevallen was er sprake van niet-gewelddadige overtredingen of zelfs helemaal geen overtredingen. Deze slachtoffers vormden dus hoegenaamd geen gevaar voor de maatschappij, noch voor de interveniërende politieagenten. (Het gaat dan voornamelijk over verkeerscontroles, welzijns- of mentale gezondheidschecks, enzovoort.) 

Bovendien was 32% van de mensen die gedood werden door ordehandhavers aan het wegvluchten van hen, wat mogelijk tot achtervolgingssituaties leidde waarin het publiek in gevaar werd gebracht door agenten. “Dit zijn routine ontmoetingen met de politie die escaleren tot moord”, vertelt Mapping Police Violence-oprichter, Samuel Sinyangwe, aan de Britse krant ‘The Guardian’. “Het is duidelijk dat het steeds erger wordt, en dat het zeer systemisch is.”

Wie al eens het realityprogramma ‘Cops’ gezien heeft op de Belgische betaalzender Play6 (Telenet), was waarschijnlijk al getuige van de militaristische, agressieve en disproportioneel gewelddadige manier waarop ordehandhavers in de VS omgaan met gewone burgers en mensen die zich vaak aan de zelfkant van de maatschappij bevinden. En dit is dan nog een gekuist PR-programma dat duidelijk bedoeld is om te tonen wat voor goed werk de arm der wet levert. Het is niet zo moeilijk om zich voor te stellen dat situaties snel kunnen escaleren met de manier waarop de politie zich doorgaans opstelt en opereert.

Raciale profilering         

In 2020 -in de nasleep van de politiemoord op George Floyd, de dood van Breonna Taylor, en van anderen- bracht de ‘Black Lives Matter'-beweging een stroom van protest op gang tegen raciaal geprofileerd politiegeweld, maar het valt op dat er ondertussen niets veranderd is. 25% van de slachtoffers van dodelijk politiegeweld in 2022 was zwart, ondanks het feit dat zwarte Amerikanen slechts 13% van de bevolking uitmaken. 

Zwarte Amerikanen hebben drie maal meer kans gedood te worden door de politie dan hun witte medeburgers.

Uit de cijfers van Mapping Police Violence blijkt verder dat zwarte Amerikanen drie maal meer kans hebben om te sterven door toedoen van de politie dan hun witte medeburgers. In de afgelopen tien jaar hebben ordehandhavers in bijna elke grote stad meer zwarte dan witte mensen gedood. In sommige steden is deze ongelijkheid frappant. In Minneapolis en Boston werden in deze periode bijvoorbeeld 28 maal vaker zwarte mensen dan witte mensen gedood door de politie. In Chicago was dat 25 maal vaker. 

Jayland Walker was één van deze zwart-Amerikaanse slachtoffers in 2022. In juni vuurde de politie in Akron, Ohio, ten minste 60 keer van achteren op de 25-jarige man terwijl hij probeerde weg te vluchten van een verkeerscontrole. In april vermoordde de politie in Michigan -eveneens tijdens een verkeerscontrole- de 26-jarige Patrick Lyoya, een vluchteling uit Congo. Hij werd in de achterkant van zijn hoofd geschoten terwijl hij op zijn buik op de grond lag. Rob Adams was een ander zwart slachtoffer van dodelijk politiegeweld. In augustus 2022 schoten agenten van San Bernardino, California, de 23-jarige jongeman zeven keer in de rug, op een parking vlakbij zijn werk.

Een onthutsend gegeven is dat de politie deze daden van dodelijk geweld kan plegen in een context van quasi straffeloosheid. Tussen 2013 en 2022 kwam er in meer dan 98% van de gevallen van moord door de politie geen aanklacht tegen de betrokken agenten, laat staan een veroordeling. Deze straffeloosheid maakt de macht en de inclinatie van ordehandhavers om geweld te gebruiken alleen maar groter.

Alternatieven 

Eén van de slogans die op de voorgrond trad in het kader van de Black Lives Matter-beweging was ‘Defund the police’. Deze eis om financiën te onttrekken aan de politie ging in de reguliere media doorgaans gepaard met heel wat desinformatie. Doemscenario’s werden opgeroepen van totaal anarchistische steden zonder politie, waarin criminelen de plak zouden zwaaien, waar geweld, drugs en prostitutie welig zouden tieren en waar geen gewoon mens meer veilig zou zijn. In werkelijkheid staat deze eis voor het verzet tegen het beschouwen van elk sociaal-maatschappelijk probleem als een kwestie van ordehandhaving en tegen de criminalisering ervan.

De context waarin heel wat mensen in de VS in aanraking komen met de politie heeft vaak niets te maken heeft met misdaad. 

Het gaat erom dat de context waarin heel wat mensen in de VS vandaag in aanraking komen met de arm der wet, vaak niets te maken heeft met misdaad of met kwesties van openbare veiligheid, maar met onderling afhankelijke sociaal-economische problemen (een gebrek aan betaalbare huisvesting, tewerkstelling, verkeersveiligheid, toegankelijke gezondheidszorg, degelijk onderwijs en andere sociale voorzieningen), die financieel verwaarloosd worden. Door alsmaar meer publieke middelen toe te wijzen aan de politie worden alternatieve oplossingen en preventie-initiatieven voor de maatschappelijke gevolgen van deze sociaal-economische problemen in toenemende mate uitgesloten. 

Een simpel voorbeeld is dat hangjongeren bestreden worden door er zwaar bewapende agenten op af te sturen (met mogelijk gewelddadige escalaties tot gevolg) en ze op te sluiten, in plaats van meer plaatsen te voorzien (clubhuizen, sportcentra, enz.) waar deze jongeren zich kunnen op- en bezighouden. Een ander voorbeeld is de dakloosheidsepidemie in heel wat steden. In plaats van meer te investeren in opvangplaatsen en betaalbare huisvesting, worden daklozen systematisch fysiek van bepaalde openbare ruimtes verjaagd door politieagenten. Nog een ander voorbeeld is de bestrijding van individueel druggebruik door zieke verslaafden steeds opnieuw te arresteren en naar de gevangenis te sturen in plaats van ernstig te investeren in lokale medische afkickprogramma’s en werkgelegenheid voor ex-gedetineerden. 

Ook op dit vlak heeft de Black Lives Matter-beweging helaas maar weinig blijvende verandering kunnen teweegbrengen. De afgelopen twee jaren werd de trend (sinds 2008) om de politiebudgetten te verhogen over het algemeen gewoon voortgezet, zowel op stedelijk, statelijk als federaal vlak. VS-president Joe Biden stelde voor het fiscaal jaar 2023 een ‘fund te police’-budget voor van tientallen miljarden dat 11% hoger ligt dan in 2022 en 18% hoger dan in 2021. 

Op stedelijk niveau kon de defund-beweging initieel nog wat successen boeken. Maar een jaar nadat een dik dozijn VS-steden in hun politiebudgetten hadden geknipt als reactie op de protestbeweging, was die financiering doorgaans al volledig hersteld of opgedreven. In de grote VS-steden waar de politiebegrotingen voor 2021 effectief verlaagd werden -vaak als onderdeel van bredere kostenbesparende initiatieven in het kader van de COVID19 pandemie- stegen de budgetten voor wetshandhaving wel als percentage van de algemene uitgaven. 

Arrestaties voor kleine vergrijpen zijn verwoestend voor individuen en de gemeenschappen waarin ze leven.

Toch zijn er projecten die tegen de stroom blijven inzwemmen. Deze schaarse experimenten lijken alvast aan te tonen dat alternatieven veel effectiever zijn dan de interventie van ordehandhavers bij het aanpakken van bepaalde maatschappelijke problemen. Zo voerde men in de stad Denver bijvoorbeeld een succesvol programma in waarbij artsen en medisch personeel mentale gezondheidschecks uitvoeren in plaats van de politie. Andere steden of staten hebben het aan de kant zetten van burgers voor arbitraire politiecontroles of kleine verkeersovertredingen -iets waarbij vaak raciale profilering te pas komt- ingeperkt, of hebben kleine vergrijpen, zoals het oversteken waar er geen zebrapad is, uit het strafrecht gehaald. 

Het feit dat een minieme overtreding strafbaar is, geeft aanleiding tot het proberen wegvluchten van ordehandhavers en mogelijke escalatie. Arrestaties voor kleine vergrijpen zijn verwoestend voor individuen en de gemeenschappen waarin ze leven. Zelfs één enkele arrestatie maakt het minder waarschijnlijk dat een persoon op school blijft, wordt aangenomen voor een baan, een dak boven het hoofd vindt of in aanmerking komt voor bepaalde sociale voorzieningen. Zelfs als een arrestatie niet tot een gevangenisstraf leidt, kunnen de resulterende boetes en ‘het procedureel gedoe’ aanzienlijke gevolgen hebben. Het handhaven van de letter van de wet, m.a.w. het vervolgen van kleine vergrijpen door de politie, concentreert zich bovendien vooral in arme buurten waar gemeenschappen van kleur leven, en draagt op die manier bij tot de raciale ongelijkheid in de VS.  


 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.