Ook FairFin hield samen met Vrede vzw het nieuwe beleid tegen het licht en stelde 17 gerichte vragen aan de bank. KBC kwam haar antwoorden zelf toelichten. Het nieuwe beleid is zeker een stap vooruit. Maar de deur voor financiering van steenkool en kernwapens blijft openstaan.

“Met dit nieuwe beleid geeft KBC toe met hun financiering mede verantwoordelijk te zijn voor klimaatopwarming. In die zin is het een stap in de goede richting. Helaas is er nog heel wat ruimte voor de financiering van erg schadelijke praktijken.” Aldus Frank Vanaerschot, inhoudelijk coördinator van Fairfin en verantwoordelijk voor het onderzoek. “De criteria voor steenkool zijn een begin, maar door de uitzonderingen in het beleid heeft KBC nog een lange weg te gaan om de financiering van steenkool geheel uit te sluiten. Er is binnen het nieuwe beleid ook verhoogde aandacht voor kernwapens, maar omdat KBC dat niet helemaal een controversieel wapen vindt, laat ze de deur voor financiering ervan, openstaan.”

Het nieuwe duurzaamheidsbeleid van KBC beslaat vele thema’s, maar FairFin focust hier op steenkool en wapens, omdat die maatschappelijk als meest controversieel worden gezien.

Steenkool

Frank Vanaerschot: “Ongeveer een jaar geleden zei KBC voorzitter Thomas Leysen in de pers dat hij ‘persoonlijk niet meer in steenkool zou investeren’. Sindsdien hebben we ons afgevraagd wat die uitspraak betekende voor zijn bank. Nu hebben we daar ook een antwoord op gekregen.”

FairFin stelt vast dat KBC beperkingen oplegt aan steenkool. Daarmee erkennen ze voor het eerst haar verantwoordelijkheid in de rol die hun financieringen spelen in de klimaatopwarming. Deze beperkingen houden in dat mijnbouwbedrijven die alleen maar steenkool ontginnen of alleen op basis van steenkool elektriciteit opwekken, geen nieuwe financiering zullen krijgen van KBC. Er is wel een belangrijke uitzondering voor Tsjechië: daar zullen steenkoolbedrijven wel nog financiering krijgen als ze aan enkele bijkomende voorwaarden voldoen. “De algemene maatregel is lovenswaardig, maar het is verontrustend dat er een dergelijk groot verschil is in de toepassing van het beleid,” zegt Vanaerschot.

Een tweede luik van het steenkoolbeleid kijkt naar gemengde bedrijven. Dat zijn mijnbouwbedrijven of elektriciteitsproducenten, die naast steenkool ook andere grondstoffen ontginnen of gebruiken om elektriciteit te produceren. Als een bedrijf meer dan 50 procent van zijn omzet uit steenkool haalt en niet kan aantonen dat de omzet uit steenkool binnen de twee jaar onder deze grens zal belanden, zal KBC niet langer financiering toekennen.

Dit is geen baanbrekend beleid – andere grootbanken zoals ING gingen KBC voor met een dergelijke grens. En om de regel op zich in perspectief te stellen: mijnbouwgigant Glencore, een heel belangrijke speler in de steenkoolindustrie, haalt minder dan 50% van haar omzet uit steenkool en mag dus wel gefinancierd worden.  Er zijn belangrijke spelers die scherpere voorwaarden stellen: zo hanteren het Noors Pensioenfonds en verzekeraar Allianz een bovengrens van 30% omzet uit steenkool.

Daarnaast wordt ook elektriciteitsproductie op basis van olie uitgesloten van nieuwe financiering. Olie is een eerder kleine bron van elektriciteitsproductie.  Maar het is wel een criteria dat we zelden bij andere banken tegenkomen.

Wapens

Ook op het vlak van wapens heeft KBC haar beleid bijgestuurd. Om in aanmerking te komen voor financiering bij KBC mag een bedrijf maar een heel klein deel van haar activiteiten aan wapens besteden. Hoe klein 'een heel klein deel' is, blijft echter onduidelijk. Dat is nochtans een belangrijke zaak, want voor heel wat grote wapenproducenten, zijn wapens slechts een klein deel van hun activiteiten.

Daarnaast is er ook specifieke aandacht voor kernwapens. Financiering kan nu enkel nog indien een bedrijf dat kernwapens produceert of onderhoudt, schriftelijk belooft dat het geld van KBC niet naar de kernwapenactiviteiten in het bedrijf gaan. Vraag is wat dat concreet voor gevolg zal hebben, bijvoorbeeld voor de bestaande lening van 104 miljoen euro aan de kernwapenproducent SERCO. FairFin is alvast erg benieuwd wat bewuste bankklanten van deze regeling vinden. Of het geld al dan niet rechtstreeks naar kernwapens gaat, KBC houdt hiermee de deur open voor bedrijven die deze wapens op de wereld helpen.

Het is jammer dat KBC haar zwarte lijst van bedrijven van controversiële wapensystemen niet uitgebreid heeft naar kernwapens, zoals het zelf nog vooropstelde in het KBC-duurzaamheidrapport van 2013.

Beleid geldt niet voor alle producten

Voorts is het belangrijk op te merken dat dit beleid geldt voor alle kredieten en de verzekeringsactiviteiten van de bank, maar niet voor de beleggingsfondsen die het beheert en aanbiedt aan haar klanten.