Het ziet er dus slecht uit voor de NAVO die moet wachten op de komende beslissingen die Washington ter zake zal nemen. De VS wil zo snel mogelijk weg uit het land, al beseft het dat Kaboel dan in handen zal vallen van de Taliban.

Sterke druk

Washington windt er geen doekjes om. De nieuwe VS-minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken heeft de Afghaanse president (en bondgenoot) Ashraf Ghani in weinig diplomatieke bewoordingen voor een moeilijke keuze geplaatst: of je praat ernstig met de Taliban, of onze troepen zijn zeker weg op 1 mei. En trek dan maar je plan. Volgens Blinken zal de Taliban -dat nu al een groot stuk van het land controleert- dan heel snel meester zijn van een nog groter deel.

Ghani en zijn delegatie werden vorige week verplicht de vernederende verplaatsing naar een eendaagse conferentie in Moskou te maken om er te horen dat er een onderhandelde oplossing moet komen. Voor de VS betekent dit een interim-regering waarin de macht verdeeld wordt (met de Taliban). Maar interim naar wat? Daarover wordt volgende maand dan verder gesproken op een conferentie in Istanboel, want de Turkse president Erdogan wierp zich op als gastheer. Een Hoge Raad voor Nationale Verzoening moet de inter-Afghaanse vredesgesprekken met de Taliban in goede banen leiden.

Volgens NAVO-projecties zal de Taliban na het vertrek van de VS-troepen zeer snel zeker tien provincies volledig onder controle krijgen. Dan is het slechts de vraag hoelang het zal duren aleer het de macht in Kaboel overneemt. 

Sommige Afghaanse leiders bereiden zich nu al voor op het uitbreken van een nieuwe burgeroorlog.

Sommige Afghaanse leiders bereiden zich nu al voor op het uitbreken van een nieuwe burgeroorlog, zoals ook gebeurde nadat de Russen zich in 1989 – na bijna 10 jaar- uit het land terugtrokken en de Afghaanse communisten in 1992 van de macht waren verdreven.

Interim

President Ghani moet van de VS onder meer praten met de Taliban over de vorming van een interim-regering en een herziening van de grondwet. Alsof Blinken en Biden niet weten dat de Taliban daar geen zier om geeft en absoluut niet van plan is de macht te gaan delen nu de weg naar Kaboel openligt.

Ghani kreeg bovendien het bevel om samen te werken met andere politieke figuren zoals zijn eeuwige rivaal Abdullah Abdullah, nu officieel de voorzitter van de Hoge Raad voor Nationale Verzoening, oud-president Hamid Karzai en krijgsheer Rasul Sayyaf.

Als president Ghani toegeeft, zullen de VS-troepen misschien toch tot na 1 mei blijven. Op 29 februari vorig jaar sloot de VS een akkoord met de Taliban dat voorzag in het vertrek van die troepen tegen ten laatste 1 mei. Het is zo goed als onmogelijk dat die datum effectief gehaald wordt, want er zijn volgens de militairen 90 dagen nodig om dat vertrek af te ronden.

Toeschouwers

De bondgenoten van de VS, kijken toe en ondergaan. NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg weet nog niet of hij de 10.000 manschappen van de NAVO-missie die moet helpen met de uitbouw van de Afghaanse strijdkrachten, weldra terugtrekt. “We staan voor enkele dilemma’s”, zei hij. Ook hij wacht op Washington.

Al komt het gros van alle hulp voor Afghanistan van Europese landen, toch worden de Europeanen niet uitgenodigd voor de conferenties over de toekomst van dat land. Dat was ook zo op de eendaagse conferentie van vorige week in Moskou. Deze conferentie werkte bij Afghaanse vrouwen trouwens heel wat bezorgdheid, want Moskou had slechts één vrouw uitgenodigd, ex-minister van Vrouwenzaken Habiba Sarabi. Het wantrouwen tegenover het VS-plan voor een interim-regering waarin de Taliban zou zetelen, is er alleen maar groter door geworden.

Zullen er meer vrouwen zijn in Istanboel? Zullen er Europese delegaties uitgenodigd worden? Gastheer Erdogan kennende lijkt dat onwaarschijnlijk.

Freddy De Pauw is journalist en auteur. Hij was van 1972 tot 2002 redacteur buitenland bij De Standaard. Hij volgde jarenlang Centraal- en Oost-Europa, een groot deel van Azië (o.m. China) en Italië. Sinds 1999 werkt hij mee aan Uitpers, waar dit artikel eerder verscheen.