De Indiërs weten dat ze niet op elites kunnen vertrouwen om hen te redden van een catastrofe. Dat is precies wat een klimaatbeweging daar zo sterk zou kunnen maken.

Grote delen van mijn voorouderlijk thuisland India en buurland Pakistan worden vandaag geconfronteerd met een ernstige hittegolf, met temperaturen die oplopen tot 44 graden Celcius – veel hoger dan normaal. Het is nog altijd lente in Zuid-Azië. De hoge zomertemperaturen komen er pas tegen eind mei, begin juni aan, voor de komst van de moessonregens. Er mag dus nog erger verwacht worden dit jaar – en veel erger in de nabije toekomst.

Het 'Intergovernmental Panel on Climate Change' (IPCC) identificeert Zuid-Azië als een van de “mondiale hotspots van hoge menselijke kwetsbaarheid” voor de catastrofale gevolgen van de klimaatverandering, zoals hittegolven, overstromingen en droogtes – en het verlies van mensenlevens, infrastructuurschade en voedselonzekerheid die eruit voortvloeien.

Zuid-Azië is de thuisbasis van bijna een kwart van de wereldbevolking – en ongeveer 29% van alle mensen die in armoede leven. Het telt nu al ongeveer 81 miljoen ondervoede kinderen en heeft samen met een aantal Afrikaanse landen bij laagste toegangspercentages tot proper drinkwater ter wereld. De “cooling gap” (‘koelingskloof’) in de regio (het deel van de bevolking dat nood heeft aan manieren om hun verblijven af te koelen, en daar geen toegang toe heeft), is met 92% de hoogste in de wereld.

In een wereld waar mensen ertoe doen, zouden bedreigingen van deze omvang in een regio waar één op de vier mensen ter wereld woont, terecht beschouwd worden als een bedreiging voor de hele wereld. De situatie zou ernstig genomen worden door elke instelling die de macht heeft om er iets aan te veranderen. We leven echter nog niet in zo’n wereld. We moeten die nog creëren.

Haat in tijden van hittegolven

De regering van India -waar bijna 1,4 miljard mensen wonen- maakt de zaken actief erger. In plaats van de grondoorzaken van de ernstige klimatologische bedreigingen aan te pakken, houden de regering van premier Narendra Modi, de regerende partij en haar bondgenoten zich bezig met het aanwakkeren van etno-religieuze haat, wat de mogelijkheid op imminente genocide vergroot.

In een paar korte jaren heeft de fascistische Bharatiya Janata Partij (BJP) de meest bevolkte en grootste democratie ter wereld een zeer gevaarlijke weg opgestuurd. Het volledige verhaal van India’s ruk naar het fascisme is te lang om in zijn volledigheid te vertellen, maar hier zijn een paar gruwelijke voorbeelden. In de staat Assam heeft de Indiase regering moslims en transgender personen het staatsburgerschap ontnomen en hen in concentratiekampen gestopt. Op nationaal niveau heeft de regering een wet ingevoerd die mosilimmigranten expliciet het recht op staatsburgerschap door naturalisatie ontzegt. Tegelijkertijd keken de nationale regering en de door de BJP-geleide deelstaatregeringen de andere kant op terwijl extremisten gelinkt aan de regerende partij islamitische en christelijke gebedshuizen aanvielen en openlijk opriepen tot genocide.

Andere doelwitten van geweld en onderdrukking in India zijn onder meer de Dalits (hindoes die het laagst staan in de kaste-hiërarchie), in het bijzonder Dalit-vrouwen en -meisjes die systematisch het doelwit zijn van vreselijk seksueel geweld door hindoe-daders uit hogere kastes. De daders komen daar vaak totaal ongestraft mee weg.

Ook activisten voor sociale en economische rechtvaardigheid, en journalisten die mensenrechtenschendingen aan de kaak stellen, zijn het slachtoffer van geweld en repressie. In een bijzonder verontrustende zaak werden verschillende gerespecteerde geleerden en activisten aangeklaagd voor opruiing. Er zijn toenemende aanwijzingen dat het bewijs tegen hen vervaardigd is met de hulp van Pegasus-spyware, Israëlische surveillancesoftware die gebruikt wordt door autoritaire regimes over heel de wereld.

Het is veelbetekenend dat ook inheemse landverdedigers en jonge klimaatactivisten geviseerd worden door de overheidsrepressie en vervolgd worden voor opruiing omdat ze het extractivistisch model van de staat in vraag durven stellen. Blijkt dat het fascisme van de Indiase staat en het economisch extractivisme nauw gelieerd zijn.

De Modi-regering in India steunt een extractivistisch energiemodel dat de steenkoolproductie uitbreidt, ten nadele van de landrechten van de Adivasi, de inheemse volkeren van het land. De begunstigden van dit extractivistische model zijn grote bedrijven, zoals de Adani Group, die zeer nauwe politieke banden hebben met de Modi-regering. Terwijl de klimaatverandering intensiveert en de wereldwijde opinie zich tegen fossiele brandstoffen keert, tonen industriële groepen zoals deze maar weinig schroom voor het steunen van regelrechte fascisten als die hun agenda maar steunen – en India, net als de Verenigde Staten, vormt hierop geen uitzondering.

Washington kijkt weg

Hier in de Verenigde Staten moeten we ons beraden over onze buitensporige rol in de creatie van de wereldwijde klimaatcrisis die Zuid-Azië onevenredig bedreigt, evenals over ons aandeel bij het helpen en aanmoedigen van het fascisme in India. In september 2021, ontving president Biden premier Modi op het Witte Huis. In plaats van de grove mensenrechtenschendingen in India, zelfs maar in de meest milde en symbolische vorm af te keuren, legde Biden een gezamenlijke verklaring af met Modi waarin de twee landen zich engageerden om de “democratische waarden en instellingen te versterken”. De verklaring negeerde zelfs de Commissie voor Internationale Religieuze Vrijheid van de eigen VS-regering, die gewaarschuwd heeft voor de ernstige bedreiging van de religieuze vrijheid in India.

Modi’s bezoek aan het Witte Huis had een betekenisloze diplomatieke formaliteit kunnen zijn. Maar het is waarschijnlijker dat ze een cynische Amerikaanse berekening weerspiegelt, waarbij Washington wegkijkt terwijl India wegglijdt in openlijk fascisme en genocide, omdat het liever de medewerking van het land tegen China veiligstelt en de economische belangen van multinationale bedrijven bevordert.

Als de grootste cumulatieve uitstoter van broeikasgassen ter wereld en een van de grootste per capita uitstoters, is de Verenigde Staten rechtstreeks verantwoordelijk voor de huidige hittegolf in Zuid-Azië, alsook voor andere ernstige gevolgen van de klimaatverandering.

Ondanks de retoriek van de Biden-regering die het tegendeel beweert, toont de VS geen tekenen dat het zijn uitstoot vermindert. De Verenigde Staten is de grootste producent van olie en gas ter wereld, en de Biden-regering gooit olie op het vuur door roekeloos openbare gronden weg te geven voor de olie en gaswinning (ze zou ook openbare wateren weggegeven hebben indien de rechtbanken daar geen stokje voor gestoken hadden).

Daarnaast gebruikt de regering de oorlog in Oekraïne als een excuus om een massale uitbouw van de gasexportinfrastructuur te plannen, alweer in een actiepatroon dat haar retoriek tegenspreekt. Ondanks al haar gemeenplaatsen over "luisteren naar de wetenschap", negeert de Amerikaanse regering de ernstige waarschuwingen van het IPCC, het Internationaal Energieagentschap, en VN-secretaris-generaal António Guterres.

Over de Verenigde Naties gesproken, zou deze organisatie niet hard aan het werk moeten zijn om te proberen een mondiale catastrofe te voorkomen? Tot op zekere hoogte, levert de VN goed werk door hernieuwbare energie te promoten en urgente wetenschappelijke analyses uit te brengen over de noodzaak om af te stappen van fossiele brandstoffen. Maar de organisatie wordt ook institutioneel ingeperkt door wat de machtige lidstaten haar toelaten te doen.

De rol van de Saoedische regering -‘s werelds tweede grootste olieproducent- bij het ondermijnen van de taal over de uitfasering van fossiele brandstoffen in het meest recente IPCC-rapport, biedt een treffend voorbeeld van de manier waarop machtige en rijke landen internationale klimaatactie belemmeren.

Grassroots-macht

Grote delen van de bevolking in India weten dat ze niet kunnen vertrouwen op elites om hen van een catastrofe te redden. Maar dat betekent niet dat er helemaal niets gedaan kan worden. Dit is tenslotte het land waarin de grootste protestbeweging in de wereldgeschiedenis zich in een epische eenjarige strijd stortte tegen regeringswetten die het levensonderhoud van de boeren geschaad zou hebben ten gunste van de agro-industrie. In november 2021 dwong deze beweging, de regering om in te binden en de wetten in te trekken. En dit was geen eenmalige anomalie, maar kwam voort uit een rijke geschiedenis van grassroots-strijd door de meest gemarginaliseerde gemeenschappen in India.

Vanuit de Verenigde Staten en Europa moeten we het leiderschap van de bewegingen in Zuid-Azië volgen in de strijd tegen zowel de overheidsrepressie, als een mondiaal economisch en politiek systeem dat winsten uit fossiele brandstoffen boven leven stelt. Naarmate de klimaatverandering verergert en de regeringen in de wereld gewoon verder doen zoals ze bezig zijn, zullen er onvermijdelijk massale protestbewegingen ontstaan in Zuid-Azië en elders in het Zuiden. Wij in het Noorden zijn hen onze solidariteit verschuldigd.

Dit artikel verscheen eerder op Foreign Policy In Focus en In These Times Magazine.