Er worden al decennia wetenschappelijke studies uitgevoerd over de mogelijke effecten van een nucleaire oorlog op het klimaat, de natuur en de mens.

In de jaren 1980 werd de term ‘nucleaire winter’ geïntroduceerd, die verwijst naar de ernstige en langdurige afkoeling van het klimaat die zou volgen op een nucleaire oorlog. Door de wijdverbreide vuurstormen die gepaard gaan met een dergelijke oorlog zou er massaal roet in de stratosfeer terechtkomen, wat het rechtstreeks zonlicht zou verhinderen om het aardoppervlak te bereiken. Dit zou dan weer resulteren in grootschalige misoogsten en hongersnoden. 

Zopas publiceerde de ‘International Physicians for the Prevention of Nuclear War’ een rapport met een samenvatting van de recentste wetenschappelijke onderzoeken over de gevolgen van een ‘beperkte’ of ‘regionale’ nucleaire oorlog. De belangrijkste conclusie is dat die gevolgen niet beperkt, noch regionaal zouden zijn, maar een nefaste invloed zouden hebben op de hele planeet. 

De veel krachtigere computers en geavanceerdere projectiemodellen die de wetenschappers vandaag ter beschikking hebben, ondersteunen eerdere voorspellingen. Een oorlog waarin slechts een klein deel van het huidige mondiale nucleaire arsenaal tot ontploffing wordt gebracht, zou het klimaat grondig verstoren en de mondiale voedselvoorzieningsketens ontwrichten. De hongersnoden die daaruit zouden voortvloeien, zouden kunnen leiden tot honderden miljoenen, zelfs miljarden doden. De zomerloze jaren, misoogsten en hongersnoden zouden ook leiden tot zware sociale onrust. Men kan aannemen dat de economische, politieke en technische systemen die we momenteel als vanzelfsprekend beschouwen zouden instorten. 

In verschillende studies wordt een ‘beperkte’ nucleaire oorlog tussen de kernwapenstaten India en Pakistan als voorbeeld genomen om projecties te maken over de gevolgen. Een studie die op 15 augustus gepubliceerd werd in ‘Nature Food’ concludeert dat bij het gebruik van ‘slechts’ minder dan 3% van de bestaande nucleaire wapens, een derde van de wereld geconfronteerd zal worden met hongersnoden.

Naast de tientallen miljoenen rechtstreekse doden die zouden vallen tijdens een nucleaire confrontatie tussen India en Pakistan, zouden er twee jaar na de oorlog al meer dan 2 miljard mensen gestorven zijn door honger. Dezelfde studie berekende voor het eerst hoeveel hongerdoden veroorzaakt zouden worden door een grootschalig nucleair conflict tussen Rusland en de Verenigde Staten, wat zou leiden tot een decennium of meer van nucleaire winter. Twee jaar na een dergelijke kernoorlog zou drie op de vier mensen in de wereld dood zijn.     

De huidige gebeurtenissen in de wereld, met de Russische inval in Oekraïne en het militair spierballengerol van de VS en China rond Taiwan, doen extra beseffen dat het lot van de meerderheid van de mensheid afhangt van de grillen van nucleair bewapende politieke- en militaire leiders en regimes. 

Er zijn nog altijd zo’n 13.000 kernwapens in de wereld, waarvan meer dan 90% in het bezit van de Verenigde Staten en Rusland. De kleinere nucleaire arsenalen in handen van de andere zeven kernwapenstaten van de wereld worden daarom vaak als verwaarloosbaar beschouwd, maar ook zij omvatten meer dan genoeg nucleaire explosiekracht om het klimaat van de planeet jarenlang af te koelen en hongersnoden te veroorzaken.

De verschillende recente wetenschappelijke projecties en technische details die dit ondersteunen worden duidelijk uiteengezet in het rapport van de International Physicians (zie bijlage). Het rapport benadrukt met klem dat er in het geval van een nucleaire oorlog geen remedie mogelijk is achteraf. De conclusie is dat er moet gefocust worden op preventie.

En de enige manier om te verzekeren dat kernwapens nooit gebruikt zullen worden is ze volledig elimineren. Het VN-Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens dat van kracht ging op 22 januari 2021 biedt het wettelijke en morele fundament voor de afschaffing van deze massavernietigingswapens. De Belgische regering zou zich in het belang van de mensheid zo snel mogelijk moeten aansluiten bij dit internationaal verdrag.