Image
Politieke gevangenen
Van Nabulsi tot Shtayyeh: aan welke kant staat de Palestijnse Autoriteit?
Artikel
6 minuten

Op 20 september werd de prominente Palestijnse activist, Musab Shtayyeh, samen met een andere Palestijnse activist, gearresteerd door de politie van de Palestijnse Autoriteit. 

Het was niet de eerste keer dat de beruchte Preventieve Veiligheidsdienst (PSS) van de Palestijnse Autoriteit (PA) een Palestijn oppakt die gezocht wordt door Israël. De PSS wordt geassocieerd met routineuze arrestaties en foltering van activisten tegen de Israëlische bezetting. Verschillende Palestijnen zijn al gestorven als gevolg van PSS-geweld. Het meest recente dodelijke slachtoffer was Nizar Banat, die op 24 juni 2021 doodgemarteld werd. De moord op Banat ontketende een volksopstand tegen de PA in heel Palestina. 

Verschillende Palestijnse en internationale mensenrechtenorganisaties bekritiseren de gewelddadige praktijken van de PA tegen dissidente Palestijnse stemmen al jaren – vaak in dezelfde mensenrechtenrapporten die de Israëlische militaire bezetting van Palestina veroordelen. De Hamas-regering in de Gazastrook krijgt gelijkaardige kritiek als de PA op de Westelijke Jordaanoever.  

In zijn Wereldrapport van januari 2022 stelt Human Rights Watch: “De Palestijnse Autoriteit (PA) regelt de zaken in delen van de Westelijke Jordaanoever, waar het systematisch dissidenten arbitrair arresteert en foltert”. Het was niet de eerste, noch de laatste keer dat een mensenrechtengroep een dergelijke beschuldiging uitte.

Het verband tussen Israëlisch en Palestijns geweld dat politieke dissidenten en activisten viseert is duidelijk voor de meeste Palestijnen. Sommige Palestijnen geloofden misschien ooit dat de rol van de PA eruit bestaat te dienen als overgang tussen het nationaal bevrijdingsproject en volledige onafhankelijkheid en soevereiniteit op het terrein. Bijna 30 jaar na de oprichting van de PA (in het kader van de Oslo-akkoorden), blijkt een dergelijk idee ‘wishful thinking’ te zijn. Niet alleen slaagde de PA er niet in om de begeerde Palestijnse Staat tot stand te brengen, maar is ze veranderd in een enorm corrupt apparaat wiens bestaan slechts een kleine klasse van Palestijnse politici en zakenmannen dient – in het geval van Palestina, gaat het altijd om dezelfde groep.

Afgezien van de corruptie en vervolgens het geweld, is wat de meeste Palestijnen het meest irriteert aan de PA, is dat ze gaandeweg een zoveelste manifestatie werd van de Israëlische bezetting, door de Palestijnse vrijheid van meningsuiting in te perken en arrestaties uit te voeren namens het Israëlisch leger. Helaas hebben velen die gearresteerd werden door het Israëlisch leger op de Westelijke Jordaanoever, ook te maken gehad met arrestaties van de PA.  

Scenes van gewelddadige rellen in Nabloes na de arrestatie van Shtayyeh door de PA, deden denken aan de opstanden tegen de Israëlische bezettingstroepen in deze stad in het noorden van de Westelijke Jordaanoever of elders in bezet Palestina. In tegenstelling tot eerdere confrontaties tussen de Palestijnen en de PA-politie -bijvoorbeeld na de moord op Banat – was het geweld deze keer wijdverspreid, en waren er demonstranten van alle Palestijnse politieke groepen bij betrokken, inclusief de regerende Fatah-factie. 

Zich misschien niet bewust van de enorme collectieve psychologische verschuiving die de afgelopen jaren in Palestina heeft plaatsgevonden, was de PA-regering wanhopig om het geweld in te dammen. Op 21 september verklaarde een comité dat de verenigde Palestijnse facties in Nabloes vertegenwoordigt dat het een ‘wapenstilstand’ bereikt had met de veiligheidstroepen van de PA in de stad. Het comité, waarin prominente Palestijnse figuren zetelen, vertelde het persagentschap 'Associated Press' en andere media dat volgens de overeenkomst alle toekomstige arrestatie van Palestijnen in Nabloes moeten voldoen aan de voorwaarde dat het individu betrokken is bij het overtreden van Palestijnse, niet Israëlische, wetten. Deze bepaling alleen al, impliceert een stilzwijgende erkenning door de PA dat de arrestatie van Shtayyeh en Ameed Tbaileh ingegeven werd door een Israëlische en niet door een Palestijnse agenda.

Maar waarom heeft de PA zo snel toegegeven aan de druk van de Palestijnse straat?
Het antwoord ligt in de veranderende politieke stemming in Palestina.

Ten eerste moet gezegd worden dat de rancune ten opzichte van de PA al jarenlang aan het broeien is. De ene na de andere opiniepeiling heeft aangegeven dat de meeste Palestijnen weinig waardering voelen voor hun leiderschap, voor de president van de Palestijnse Autoriteit Mahmoud Abbas en in het bijzonder voor de 'veiligheidscoördinatie' met Israël. 

Ten tweede heeft de mishandeling en de dood vorig jaar van de politieke dissident Banat eender welk geduld dat de Palestijnen nog hadden ten opzichte van hun leiderschap, weggevaagd. Het toonde hen dat de PA geen bondgenoot is maar een bedreiging.

Ten derde heeft de Intifada van mei 2021 veel segmenten van de Palestijnse maatschappij in heel bezet Palestina geprikkeld. Voor het eerst in jaren hebben Palestijnen zich verenigd gevoeld rond één enkele slogan en worden ze niet langer gegijzeld door de geografie van de politiek en haar facties. Een nieuwe generatie van jonge Palestijnen heeft de conversatie boven Abbas, de PA en hun eindeloze en ineffectieve politieke retoriek getild.

Ten vierde is de gewapende strijd op de Westelijke Jordaanoever zodanig snel toegenomen dat de Stafchef van het Israëlische leger, Aviv Kochavi, op 6 september beweerde dat daar sinds maart dit jaar ongeveer 1500 Palestijnen gearresteerd werden en dat er honderden vermeende aanvallen tegen het Israëlisch leger verijdeld zijn. 

In de regio's Jenin en Nabloes zijn er alsmaar meer aanwijzingen dat de gewapende Intifada inderdaad aan het groeien is. Wat bijzonder interessant is aan de aard van dit ontluikende gewapende verzet -en verontrustend vanuit het oogpunt van Israël en de PA- is dat het grotendeels geleid wordt door de militaire vleugel van de regerende Fatah-partij, in directe samenwerking met Hamas en andere islamitische en nationale militaire groepen.

Op 9 augustus vermoordde het Israëlisch leger bijvoorbeeld Ibrahim al-Nabulsi, een vooraanstaande militaire commandant van de Fatah, samen met nog twee anderen. Niet alleen deed de PA weinig of niets om de Israëlische militaire machine ervan te weerhouden om meer van dit soort moorden uit te voeren, zes maanden later arresteerde ze Shtayyeh, een nauwe kameraad van Nabulsi. Interessant genoeg is Shtayyeh geen lid van de Fatah, maar een commandant van de militaire vleugel van Hamas, Al-Qassam. Hoewel Fatah en Hamas zogenaamd felle politieke tegenstanders behoren te zijn, lijkt hun onderlinge politieke strijd niet van belang voor de militaire groepen op de Westelijke Jordaanoever. 

Helaas lijkt er meer geweld te zullen volgen en dat om verschillende redenen: Israëls vastberadenheid om elke gewapende Intifada op de Westelijke Jordaanoever de kop in te drukken voor ze zich verspreid over de bezette gebieden, de nakende wissel van het leiderschap leiderschap binnen de PA als gevolg van de hoge leeftijd van Abbas, en de groeiende eenheid van de Palestijnen rond de kwestie van verzet.

Terwijl de reactie van Israël gemakkelijk voorspeld kan worden door zijn geschiedenis van geweld, zal de koers die de PA in de toekomst zal varen waarschijnlijk bepalend zijn voor haar relatie met Israël en diens westerse medestanders enerzijds, en het Palestijnse volk anderzijds. Welke kant zal de PA kiezen?  


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Land

Basisinfo

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.