Image
Rodrigo Chaves

Rodrigo Chaves

Vrouwenrechtenactivisten zetten zich schrap voor nieuwe president van Costa Rica
Artikel
4 minuten

Op 8 mei wordt de nieuwe conservatieve president van Costa Rica, Rodrigo Chaves Robles, ingezworen. De econoom, die van oktober 2019 tot en met mei 2020 fungeerde als minister van Financiën onder president Carlos Alvarado Quesada, was voordien jarenlang werkzaam bij de Wereldbank.

Hoewel hij daar naar eigen zeggen wegging om zijn functie als minister van Financiën beter te kunnen uitvoeren, kwam in 2021 -in volle verkiezingscampagne- aan het licht dat Chaves er in 2019 gedegradeerd was wegens seksuele intimidatie. Kort daarop stapte hij zelf op. 

Een intern onderzoek van de Wereldbank stelde vast dat Chaves van 2008 tot 2013 herhaaldelijk ongevraagde opmerkingen maakte over het uiterlijk van vrouwelijke collega’s, seksuele insinuaties deed en ongewenste avances maakte. Meerdere vrouwen rapporteerden hem bij het HR-departement van de Wereldbank, onder meer voor het proberen kussen op de mond van jonge werknemers, ongepaste seksuele opmerkingen en ongewenste uitnodigingen in hotelkamers.

Uit een intern onderzoek blijkt dat Chaves zich bij de Wereldbank jarenlang schuldig maakte aan seksuele intimidatie.

Het Administratief Tribunaal van de Wereldbank concludeerde dat het management Rodrigo Chaves, ondanks een gedocumenteerd patroon van seksuele intimidatie, niet adequaat sanctioneerde door hem pas na jaren van klachten, uitsluitend te degraderen. 

Aangezien de conclusie van dit Wereldbank-onderzoek bekend geraakte tijdens zijn verkiezingscampagne voor het presidentschap zag Chaves zich verplicht om te reageren, maar dat deed hij door de beschuldigingen af te doen als “misverstanden”. Hij beweerde dat zijn “ Latino-cultuur subjectief geïnterpreteerd werd als ongepast”. 

Zijn totaal misplaatste gedrag en dubieuze justificaties beletten de man er niet van om als buitenstaander de tweede ronde van de Costa Ricaanse presidentverkiezingen te winnen. (Tijdens de eerste ronde op 6 februari behaalde geen enkele van de 25 presidentskandidaten de 40% van de stemmen die vereist is om een tweede ronde overbodig te maken.) 

Chaves behaalde 52,9% van de stemmen, tegenover 47,1% voor zijn tegenstander, zakenman en voormalig president Jose Maria Figueres (1994-1998). 

De electorale opkomst op 3 april lag met 57% laag voor het land en reflecteert het gebrek aan enthousiasme bij het publiek voor beide presidentskandidaten. Het feit dat Chaves won, toont echter wel aan dat seksuele intimidatie en aanranding enorm geminimaliseerd worden in de Costaricaanse maatschappij. Blijkbaar weegden de zogezegde technische capaciteiten van Chaves om als economist het land te besturen zwaarder door dan het plegen van systematisch seksueel geweld.

Conservatief

Op politiek vlak zijn de standpunten van Chaves, in tegenstelling tot wat de naam van zijn in 2018 opgerichte partij ‘Partido Progreso Social Democrático’ (PPSD) doet vermoeden, uiterst conservatief en economisch neoliberaal. Hij staat voor harde ordehandhaving en zet zich expliciet af tegen de bestaande politieke klasse. Qua stijl wordt hij vaak vergeleken met de autoritaire populistische ex-president Trump en de Braziliaanse president Bolsonaro. 

In de aanloop naar de tweede ronde van de verkiezingen ondertekende Chaves een intentieverklaring, voorgelegd door ultraconservatieve evangelische predikanten, waarin hij voor god beloofde dat hij onder meer ‘genderideologie’ zou verbieden in het openbaar onderwijs, en zich zou verzetten tegen elke poging om de (strenge) wetgeving rond abortus en euthanasie te versoepelen. (Abortus is sinds 1971 legaal in Costa Rica, maar alleen als het leven van de moeder op het spel staat. In alle andere gevallen, waaronder verkrachting, incest en afwijkingen van de foetus, niet.)

Chaves beloofde eveneens dat hij de religieuze leiders zal toestaan om hun veto uit te spreken over kandidaten voor functies bij de ministeries van Volksgezondheid, Onderwijs en Buitenlandse Zaken. 

Costa Rica is op maatschappelijk vlak het meest progressieve land in de regio.

Hoewel Costa Rica het enige Centraal-Amerikaanse land is dat het Katholicisme Grondwettelijk heeft vastgelegd als officiële staatsgodsdienst, is het tegelijk het maatschappelijk meest progressieve in de regio. Het heeft bijvoorbeeld al sinds de jaren 1980 een overheidsdient voor Vrouwenrechten. In 2017 kende Costa Rica genderidentiteitsrechten toe aan transmensen en een jaar later werd het eerste openlijk homoseksuele parlementslid verkozen. In 2018 creëerde de regering ook een speciale ombudspersoon voor LGTBQ-rechten en in 2020 legaliseerde Costa Rica als eerste Centraal-Amerikaanse land het homohuwelijk.

Vrouwen- en LGBTQ-rechtenverdedigers zijn dus zeer beducht voor de aankomende nieuwe president. Ze maken zich alvast op voor een hernieuwde maatschappelijke strijd.   

Positionering

Chaves beloofde in zijn verkiezingscampagne dat hij meer buitenlandse bedrijven naar zijn land zou lokken, de belastingen op basisvoedingsmiddelen zou afschaffen en boeren zou ondersteunen bij het importeren van efficiëntere agro- chemicaliën. 

Nadat hij uitgeroepen was tot overwinnaar hield hij bij hem thuis een lange bijeenkomst met de verslagen kandidaat Jose Maria Figueres. Hoewel de campagne zeer bitsig was, verklaarden de twee na de vergadering dat ze wilden samenwerken om “de economie van het land te reactiveren” en “de integratie van de meest kwetsbare burgers te bevorderen”.

Chaves heeft goede redenen om te proberen om de vijandige sfeer van de verkiezingscampagne achter zich te laten. In het parlement zal zijn PPSD-partij slechts 10 van de 57 zetels bezetten – bondgenoten zijn dus noodzakelijk.  

Nog voor zijn inauguratie op 8 mei wordt de president in spe al geconfronteerd met een tweede valse noot. Zijn campagne wordt onderzocht door de electorale autoriteiten wegens het runnen van een vermeende illegale parallelle financieringsstructuur. Zoals het elke goede verkiezingscampagne betaamt, was anticorruptie nochtans een van de standpunten van Chaves.     
  


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.