Net nu de COVID-19-pandemie Syrië bereikt en de autoriteiten in de overwegend Koerdische regio van Noord- en Oost-Syrië een lockdown afkondigen, sluit Turkije dagenlang de watertoevoer af. Terwijl de bevolking regelmatig de handen moet wassen, zet het Turkse regime een half miljoen mensen zonder drinkwater.
Turkije zet Koerdische regio’s in het noorden van Syrië dagenlang zonder drinkwater
Turkije sloot afgelopen zaterdag het water af in het pompstation van Alouk (Aluq), ongeveer tien kilometer ten noordoosten van de grensstad Serekaniye (Ras al Ain in het Arabisch). Het waterstation ligt in het gebied dat het Turkse regime sinds oktober vorig jaar met behulp van jihadistische milities bezet houdt.
Hierdoor kwamen ongeveer 460.000 mensen in de provincie Hassakah dagenlang zonder water te zitten. Onder hen ontelbare vluchtelingen, onder meer uit het gebied dat Turkije bezet houdt. Maar ook kampen waar IS-aanhangers en hun familie gevangen gehouden worden, zoals al-Hol. De situatie in de overbevolkte kampen was al nijpend, maar door het watertekort kunnen zelfs de meest elementaire voorschriften om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan - zoals handen wassen - onmogelijk gevolgd worden. “Als COVID-19 de kampen bereikt, zal de ziekte er massaal verspreiden, “ waarschuwt Misty Buswell, regionaal directeur van het International Rescue Committee (IRC) in Deutsche Welle.
Turkije en zijn milities sloten sinds ze het station in oktober veroverden al verschillende keren voor kortere periodes het water af. Daarmee oefenen ze druk uit op de pro-Koerdische autoriteiten van wie ze in ruil voor water elektriciteit krijgen voor de door Turkije bezette gebieden. Maar sinds zaterdag 21 maart vloeide er bijna een week lang geen druppel water meer uit het pompstation. Aan de vooravond van een uitbraak van de coronapandemie in Syrië, betreft dit een zeer zware oorlogsmisdaad.
Het waterstation in Alouk voorziet ongeveer 460.000 mensen van drinkwater (Foto: Syrian Observatory for Human Rights)
Terug water, maar voor hoelang?
Vandaag, vrijdag 27 maart, kwam het bericht dat de watertoevoer hersteld zou zijn, maar voor hoe lang blijft onzeker. Lokale inwoners uit de wijk Al-Salehiyah in de stad Hassakah getuigden vandaag dat er bij hen sinds gisteren geen water uit de kraan komt en dat er tot op heden geen water is (na het bericht over het herstel van de toevoer). Dus de toevoer verloopt blijkbaar met horten en stoten. De lokale bewoners geven aan dat ze het zeldzame drinkbare water noodgedwongen moeten opsparen, dus dat ze de afgekondigde maatregel om regelmatig de handen te wassen niet kunnen opvolgen.
Het blijft momenteel nog onduidelijk hoelang de toevoer hersteld zal blijven en ook welke prijs de lokale autoriteiten daarvoor moeten betalen. Turkije zou nu 30 megawatt aan elektriciteit opeisen voor de stad Serekaniye , wat bijna de helft is van de totale regionale elektriciteitsvoorziening . Dat zou een ramp betekenen voor ruim een miljoen mensen in de rest van Hassakah, die het dan met de resterende elektriciteit zouden moeten stellen.
Rojava zet zich schrap voor een catastrofe
De pro-Koerdische administratie zet zich ondertussen schrap voor een uitbraak van het coronavirus. Waar de watertoevoer afgesloten werd, verdelen de autoriteiten in tussentijd water met tankwagens en zelfs brandweerwagens. “Maar zelfs zonder watertekort is het al een hele uitdaging om de medische faciliteiten draaiende te houden”, legt de Duitse dokter Michael Wilk uit in DW.
De door oorlog geteisterde regio kan een pandemie onmogelijk alleen aan. Er is amper materiaal voor intensieve zorgen en er kunnen geen tests uitgevoerd worden. In het noordoosten van Syrië leven ongeveer 4 miljoen mensen. “Drie intensive care units, 28 bedden en oorlog: Rojava riskeert een catastrofe”, aldus een tweet van het Rojava Information Centre. In schril contrast met de rest van Syrië en de gebieden die door Turkije bezet worden, geraken er geen testkits tot bij de Koerdische regio’s, die op Damascus aangewezen zijn voor het uitvoeren van tests. Dokters moeten het doen met het bestuderen van symptomen, aldus dokter Willik.
Foto: Koerdische Rode Halve Maan verzorgen vluchtelingen in Hassakah
Dokter Willik herinnert eraan dat het nog geen jaar geleden is dat de gemengd Koerdisch-Arabische Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) de Islamitische Staat verslagen hebben. Voor die strijd betaalden de Koerden een hoge prijs, met meer dan 11.000 dode strijders. Maar in plaats van hen te helpen met de wederopbouw, laat het westen hen in de steek. En IS dreigt weer op te staan. “Alles wat de situatie in de Koerdische regio verslechtert, speelt rechtstreeks in de kaart van IS,” waarschuwt Willik. Er dreigen nu al opstanden uit de breken in de detentiekampen en de verspreiding van COVID-19 kan de situatie snel verergeren.
De Koerdische Rode Halve maan (Heyva Sor a Kurdistanê) roept ondertussen op tot dringende internationale hulp in het gevecht tegen de pandemie. Zoals in vele landen kondigde de Autonome Administratie een lockdown af. Alle publieke bijeenkomsten werden verboden, scholen en universiteiten gesloten en niet-essentiële economische activiteiten werden stil gelegd. Maar ondanks deze maatregelen loopt de bevolking een groot risico door het totale gebrek aan medische voorzieningen om een pandemie de baas te kunnen. Er is nood aan zowat alles, waaronder beademingsapparatuur, mondmaskers, ontsmettingsmiddelen en testmateriaal, maar net zo goed voldoende voedsel en medicijnen.
Dringende hulp nodig
De pro-Koerdische autonome regio heeft heel dringend hulp nodig om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Het moedwillig afsluiten van drinkbaar water is een ernstige oorlogsmisdaad en een zoveelste flagrante overtreding van het Internationaal Humanitair recht.
Het Koerdisch Instituut vraagt de Vlaamse en Belgische overheid dan ook om:
- Druk uit te oefenen op Turkije om de watertoevoer naar Noord-Oost Syrië onvoorwaardelijk te verzekeren en om te stoppen met water te gebruiken als oorlogswapen
- Dringend medische en andere humanitaire noodhulp te verlenen aan de Autonome Administratie in Noord-en Oost-Syrië.
Het Koerdisch Instituut ondersteunt de oproep van 49 Syrische organisaties om:
1. Druk uit te oefenen op de Turkse regering om onmiddellijk terug water te voorzien aan de gebieden die zonder water gezet werden en om in de toekomst onder geen enkel voorwendsel de watervoorziening opnieuw af te sluiten
2. Om het waterstation van Alouk neutraal gebied te maken en het buiten de militaire en politieke conflicten te houden. Het waterstation zou bestuurd moeten worden door een onafhankelijk, gespecialiseerd en civiel team, onder internationale controle. De Turkse strijdkrachten en door Turkije gesteunde milities moeten verhinderd worden om het station te gebruiken als chantagemiddel.
3. Te garanderen dat de bevolking van Noord- en Oost Syrië op een gelijkwaardige manier toegang heeft tot drinkbaar water, zonder onderscheid of discriminatie
Burgers kunnen financieel bijdragen via de Europese afdelingen van de Koerdische Rode Halve Maan
Kristel Cuvelier is medewerkster van het Koerdisch Instituut
.