Deze open brief is een resultaat van verschillende gesprekken met lokale jongerengroepen, en tevens van het "duurzaaamheidsdebat over wapenhandel" dat werd georganiseerd in het Geuzenhuis in Gent op 23 april 2003.

Geachte partijvoorzitter,

Op 18 mei zijn het weer verkiezingen, en zal de kiezer m.a.w. zijn stem uitbrengen over het gevoerde beleid. Om de kiezer een handje te helpen is het dan ook de gewoonte dat in de aanloop naar dit vierjaarlijks gebeuren de balans wordt opgemaakt van de vorige legislatuur, en dat beloftes en voorstellen worden gedaan voor de volgende regeringsdeelname. Opvallend feit in dit subtiele spel van verkiezingscampagnes, partijprogramma's en regeringsbeoordelingen is dat alvast één gegeven, al dan niet toevallig, gemeden wordt. We hebben het over de Nepal-crisis en het verhaal van de Belgische wapenhandel.

Dat het verhaal een politiek gevoelig verhaal is in België, dat weten we. De discussie over wapenhandel gaat in parlementaire en buitenparlementaire kringen immers vaak gebukt onder een loodzware communautaire dimensie. Waals travaillisme wordt dan, al dan niet terecht, uitgespeeld tegenover Vlaams pacifisme, waarbij de hoogtechnologische wapenproductie in Vlaanderen over het hoofd gezien wordt.

Dat het verhaal een extreem moeilijk verhaal is, dat weten we ook. De populariteit van het verhaal in sommige vakbondsmiddens is zowat omgekeerd evenredig met de noodzaak aan een brede maatschappelijke en politieke discussie met betrekking tot reconversie. Een discussie die verre van gemakkelijk is, omdat het hele gegeven een economische realiteit van werkgelegenheid en overheidsbezit met zich meedraagt.

Dat het verhaal vooral over belangen gaat, daar zijn we zeker van. Iedereen weet immers welke belangengroepen de eisen van meer transparantie en reconversie afblokken, en iedereen weet dat goedmenende parlementairen telkens op dezelfde muren botsen.

Maar dat het verhaal geen politiek item hoeft te zijn, daar zijn we het niet mee eens. Het verhaal van de wapenhandel staat immers haaks op het verhaal van duurzame ontwikkeling. Wapens wegen op ontwikkeling, alleen al door de gigantische bedragen die ze met zich meebrengen. En dus wegen ook onze Belgische wapens op ontwikkeling. De Belgische wapenindustrie mag dan misschien niet de grootste of de meest uitgebouwde van Europa zijn. Toch vinden Belgische wapens hun weg naar omstreden conflictgebieden, dictaturen en landen met ernstige mensenrechtenschendingen. In 2001 was bijna de helft van de Belgische wapenhandel bestemd voor het –meer dan ooit- conflictgevoelige Midden-Oosten. In het najaar van 2002 zorgden de leveringen aan Nepal voor een politieke rel. En recent nog bleken de leveringen van wapenradars en minimi's aan de VS en het VK in volle oorlogsvoorbereiding haaks te staan op de pacifistische retoriek van onze buitenlandministers.

In de nasleep van de Nepal-crisis werd een wetsvoorstel ingediend dat voorziet in de integratie van de Europese gedragscode inzake wapenhandel in de Belgische wetgeving. Het wetsvoorstel, dat ondertussen is goedgekeurd in kamer en senaat, wil op die manier een opstap zijn naar Europese harmonisatie. Andere landen zouden immers het Belgische voorbeeld kunnen volgen, met als gevolg een bindende Europese wetgeving. Deze "Europese" piste is een minime stap maar ze biedt nog steeds onvoldoende garanties voor enkele oude eisen vanuit de vredesbeweging. En dan hebben we het o.a. over transparantie, informatie en reconversie.

Vanuit de vredesbeweging vragen we aan u, partijvoorzitters, om de problematiek van de wapenproductie terug torenhoog op de politieke agenda te plaatsen. Specifiek vragen we dan ook dat u uw verantwoordelijkheid opneemt, hetzij in verkiezingsprogramma's en verkiezingsvoorstellen, hetzij in regeringsonderhandelingen of vanuit de oppositiebanken. In het verlengde van "Het Grote Wapendebat" op 23 april, waarin een aantal eisen naar voren geschoven werden vraagt de vredesbeweging de partijvoorzitters en de fracties :

• dat in volledige transparantie voorzien wordt. Dit wil zeggen dat er inzage bestaat in de toegekende en geweigerde vergunningen voor parlement en publiek. Hierbij vragen we extra aandacht voor transparantie inzake hoogtechnologische wapenonderdelen en "dual use".

• het vorderingsrecht voor vzw's, voor verenigingen die een algemeen of collectief belang nastreven. (Hiertoe dient het wetsvoorstel, dat vooorziet in de wijziging van bepaalde artikels uit het gerechterlijk wetboek en het wetboek van strafvordering, hernomen en goedgekeurd te worden.)

• dat de leeftijd van kindsoldaten, zoals omschreven in de wetgeving, op 18 jaar komt te liggen i.p.v. op 16 jaar.

• betere controles van de wapenhandel op het terrein door o.a. betere opvolging van de regelgeving rond eindcertificaten, regelgeving rond markering en tracering, meer douanecontroles, verbetering van de Europese en internationale wetgeving én samenwerking. (o.a. de Europese gedragscode, het ATT (Arms Trade Treaty)).