In de media hoor je er haast niets meer over, maar vergeten zijn ze niet. Leonard Peltier en Mumia Abu-Jamal blijven na dertig jaar opsluiting een vervelende kiezel in de schoen van de Verenigde Staten. De niet aflatende binnen- en buitenlandse campagnes voor hun vrijheid verdienen respect, maar vooral aandacht. Deze campagnes blijven immers nodig en zinvol. Voor wie Peltier en Abu-Jamal niet kent: hier volgt een introductie.
Leonard Peltier
Leonard Peltier is een lid van de oorspronkelijke bevolking van het land dat nu de Verenigde Staten heet. Er wordt naar die autochtone bevolking verwezen met de benaming 'Amerikaanse Indianen'. Sinds 1975 zit Peltier een levenslange gevangenisstraf uit voor de moord op twee agenten van de Federal Bureau of Investigation (FBI) in het Indianenreservaat Pine Ridge in de VS-staat South Dakota. Leonard Peltier geraakte toen betrokken bij een vuurgevecht samen met meerdere andere personen, waarbij twee doden vielen. Achteraf bleken de twee dodelijke slachtoffers agenten van de FBI te zijn. Reeds tijdens de eerste rechtszaak tegen Leonard Peltier werd aangetoond dat de FBI bewijsmateriaal had gebruikt dat het zelf gefabriceerd had, dat getuigen onder druk waren gezet en dat belangrijk bewijsmateriaal ten gunste van de betichte achtergehouden was. Bovendien waren eerder twee medebetichten voor dezelfde feiten vrijgesproken. Van hen werd nochtans onomstotelijk aangetoond dat ze betrokken waren bij het vuurgevecht dat leidde tot de dood van de twee FBI-agenten. Ze werden echter vrijgesproken op basis van het argument van de wettige zelfverdediging. Op hun proces hadden de twee medebeklaagden van Leonard Peltier kunnen aantonen dat ze zelf werden aangevallen en dat ze niet konden weten wie de betrokken personen waren. De verdediging argumenteerde en bewees dat zij gegronde redenen hadden om voor hun leven te vrezen. Op het betrokken reservaat heerste immers al geruime tijd een sfeer van terreur, gecreëerd door paramilitaire bendes die (zoals later bleek) openlijk gesteund werden door onder meer de FBI.
AIM
Hoe komt het dat Leonard Peltier niet vrijgesproken werd zoals de andere beschuldigden? Peltier was niet zomaar een Indiaan. Hij leidde al enkele jaren acties van burgerlijke ongehoorzaamheid om de systematische discriminatie en uitbuiting van de Indiaanse volkeren in de VS (en Canada) aan te klagen. Die acties ontstonden onder impuls van de 'American Indian Movement' (AIM), een organisatie die in de jaren 1960 ontstaan was in het zog van de strijd voor burgerrechten van de zwarte Amerikanen. De FBI zette onder leiding van de toenmalige baas J. Edgar Hoover, alle mogelijke middelen in (van infiltratie en provocatie tot repressie) om de burgerrechtenbewegingen en haar activisten aan te pakken. Leonard Peltier werd voor zijn aanhouding al enkele jaren lastig gevallen en was reeds meermaals aan een aanslag ontsnapt. Na zijn arrestatie werd meteen duidelijk dat hij geviseerd werd vanwege zijn politieke activiteiten. De FBI hoopte met zijn aanhouding (en die van andere prominente leiders van de AIM) de beweging te breken. Dit gebeurde uiteraard niet zomaar, maar op instructies van het hoogste politieke niveau. Later is gebleken dat de FBI een compleet programma voor politieke repressie had: het 'Counter Intelligence Program' (COINTELPRO). Dit werd ingezet tegen alle vormen van politieke dissidentie in de Verenigde Staten, waaronder de AIM. Terwijl repressieve operaties in het kader van COINTELPRO doorgingen in het binnenland, profileerde de Amerikaanse federale regering zich in die periode in het buitenland als 'redder van de onderdrukte volkeren'. Ook de Amerikaanse media deden hun uiterste best om de binnenlandse emancipatiebewegingen te criminaliseren. In het buitenland -zeker in de Derde Wereld en vooral in Latijns-Amerika- had men er echter duidelijk een andere kijk op. Sinds de eerste dag van zijn aanhouding, werd Leonard Peltier onafgebroken verdedigd door Amerikaanse en buitenlandse actiegroepen. Zij hebben de strijd voor een nieuw proces nooit opgegeven. Toen een voormalige rechter openlijk toegaf dat de openbare aanklager eigenlijk geen idee had wie nu juist de twee FBI-agenten had vermoord en evenmin of Leonard Peltier daar wel iets mee te maken had, vergrootte de hoop op een positieve uitkomst voor Peltier. Tot nu toe heeft deze evolutie echter nog geen invloed gehad. Ondertussen heeft zelfs de FBI alle schijn opgegeven. De meeste rechtstreeks betrokkenen zijn gepensioneerd of overleden. Eigenlijk blijft Peltier maar voor één reden in de gevangenis: de FBI en de Amerikaanse regering willen te allen prijze de schande en oneer van een vrijspraak vermijden. Wie meer wil weten, vindt voldoende informatie op het internet. Het 'Leonard Peltier Defence Committee' en andere organisaties zijn nog steeds onverminderd actief.
Mumia Abu-Jamal
Een ander slachtoffer van COINTELPRO is Mumia Abu-Jamal. Hij was als jonge man actief bij de 'Black Panther Party' (BPP), een organisatie die sinds de jaren 1960 op zeer assertieve manier opkwam voor de burgerrechten van de zwarten in de VS. Daarbij werd gebruik gemaakt van een zeer links discours. Ook deze organisatie was de Amerikaanse machthebbers een doorn in het oog. Uit onderzoek is gebleken dat COINTELPRO op bepaalde ogenblikken meer provocateurs in dienst had bij afdelingen van de BPP dan dat er 'gewone' leden waren. Daarbij werd vooral ingezet op het 'stimuleren' van gewelddadige acties en werd gepoogd om binnen de afdelingen tweedracht te zaaien. Met succes, de BPP is aan die interne strijd ten onder gegaan. Mumia Abu-Jamal was in Philadelphia -de grootste stad van de staat Pennsylvania- al vanaf zeer jonge leeftijd actief in de zwarte alternatieve pers, waarin o.a. misbruiken van de politie werden aangeklaagd. Later verliet Abu-Jamal de BPP, maar hij bleef wel politiek actief. Er vielen al jaren verdacht veel zwarte activisten van de trappen of uit het venster tijdens hun aanhouding door de politie van Philadelphia. Mumia was een van de meest uitgesproken stemmen tegen die brutale repressie. Ook hij had dus al enige tijd reden om voor zijn leven te vrezen.In 1981 raakte hij in nooit opgehelderde omstandigheden betrokken bij een gevecht tussen één van zijn broers (die een aan lager wal geraakte drugsverslaafde was), een nooit geïdentificeerde derde persoon en een politieagent. De agent en Mumia werden bij dit gevecht neergeschoten. Ze geraakten beiden zwaargewond, maar de agent overleed en Mumia overleefde het incident. Later is gebleken dat de politie van Philadelphia hem pas van de moord begon te beschuldigen toen die enkele uren na de feiten door had dat het om Mumia Abu-Jamal ging. Het proces tegen Leonard Peltier stond al bol van de vooringenomenheid, frauduleuze getuigenissen, vervalste bewijzen, enzovoort, maar deze schendingen van de rechtsgang waren klein bier vergeleken met wat er allemaal misliep in het proces tegen Abu-Jamal. In juli 1982 werd Mumia uiteindelijk ter dood veroordeeld in een proces dat door Amnesty International en Human Rights Watch veroordeeld werd wegens talloze inbreuken op het principe van een eerlijk proces. Getuigen voor de verdediging werden met de dood bedreigd, andere getuigenissen bleken achteraf compleet vervalst te zijn, bewijsmateriaal bleek niet te kloppen enzovoort. (Zie www.freemumia.com voor meer informatie).
Hulde aan de doorzetters
Abu-Jamal kon van in het begin rekenen op de steun van verschillende binnenlandse en buitenlandse actiecomités om zijn zaak te bepleiten. Het zou te lang duren om hier op te sommen wat deze actiecomités in de loop der jaren allemaal gedaan hebben om Mumia een nieuw en eerlijk proces te gunnen. De aanhoudende druk heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat het gerecht van de staat Pennsylvania in januari 2012 besloot om Mumia's terdoodveroordeling in 'levenslang zonder voorwaardelijke vrijlating' om te zetten. De man had er dan al dertig jaar eenzame opsluiting in de dodencel opzitten en kwam gedurende die periode meerdere malen op enkele dagen van zijn terechtstelling te staan. Blijkbaar rekent men er in Pennsylvania op dat de druk van de mensenrechtenorganisaties zal afnemen nu Mumia Abu-Jamal aan de dood ontsnapt is, maar het ziet er echter naar uit dat het omgekeerde het geval is. De man heeft nu immers opnieuw recht op telefoongesprekken en gebruikt die regelmatig om als gastspreker voor alternatieve media in de VS en daarbuiten op te treden. Hij blijkt zeer goed op de hoogte te zijn van wat er in de wereld gebeurt en verbaast eenieder met zijn helder inzicht en nuchtere analyses. Daarbij aarzelt hij zelfs niet om zijn eigen situatie te relativeren in vergelijking met het lot van zovele anderen in de wereld. Dat vele duizenden zich wereldwijd blijven inzetten voor Leonard Peltier en Mumia Abu-Jamal is bewonderenswaardig. De beeltenis van Mumia duikt regelmatig tijdens acties op o.a. bij de Occupy-beweging. De aandacht voor Leonard Peltier is heel wat minder. Dat is jammer, want ook zijn zaak is deze strijd waardig. www.uitpers.be, nr. 143, juni 2012
Dit artikel verscheen ook in Vrede - n° 416 | juli - augustus 2012
Kent u Vrede nog niet? Vraag hier een gratis proefnummer aan, of neem een abonnement en maak dit tijdschrift mee mogelijk.