Het is zonder meer een allerverwerpelijkste daad: terrorisme. De gelijktijdige aanslag op verschillende doelwitten in de Verenigde Staten “ de 2 WTC-torens in New York en het Pentagon in Washington“ heeft enorm menselijk leed veroorzaakt. Ieder mens voelt medeleven voor wat de families van de slachtoffers overkomt. Ieder democraat voelt walging. Dat is zo voor deze terreurdaad, dat is zo voor alle terreurdaden. De wereld spreekt terecht z'n afschuw uit. Maar misschien zouden de wereldleiders toch ook wel 's best de hand in eigen boezem steken?

Is het optreden van diegenen die bepalen hoe de wereld reilt en zeilt wel zelf altijd vrij van geweld en terreur? Is onze militaire conflicthantering wel altijd volgens het internationaal recht of neigt ze naar oorlogsdaden?

Er is het structurele geweld dat zit ingebakken in de manier waarop wij onze wereldsamenleving organiseren: tienduizenden kinderen sterven dagelijks door honger en ontbering, een vijfde van de wereldbevolking leeft onder de armoedegrens. De neoliberale globalisering van het kapitalisme maakt zovele lokale economieën kapot en duwt mensen in de miserie. De openbare dienstverlening moet overal wijken voor rendabiliteit en winst. Daarbij komt dat wereld door wapens wordt overstroomtd die moord en doodslag vergemakkelijken. Wapens die hoofdzakelijk door de vijf permanente leden van de VN-veiligheidsraad worden verkocht. Er wordt geen moeite geschuwd om bij de mensen een scherp vijandbeeld ingang te doen vinden.

Hoe laten 'wij' – ik bedoel de regeringen van de rijkere landen - regionale gewelddadige conflicten rotten, waarbij dan alleen nog het recht van de militair sterkste kan spelen? Ik denk hierbij onmiddellijk aan het Midden-Oosten, of ook aan de Westelijke Sahara, bijvoorbeeld. Hoe mogen multinationals de lokale legers inzetten naar eigen goeddunken en de bevolking terroriseren, zoals Shell dat mocht in Nigeria, of Occidental Oil in Colombia? Dergelijk geweld wordt door geen enkele rechtsregel bepaald, en kan je toch moeilijk anders noemen dan terreur en terrorisme?

Hoe stevig stonden 'we' internationaal rechterlijk in onze schoenen bij de westerse bombardementen op Irak, bij de NAVO-bombardementen in Bosnië, en zeker bij de NAVO-bombardementen op Joegoslavië? Hoe fundamenteel verschillend is het bombarderen van ziekenhuizen, ambassades, elektriciteitscentrales in Servië van de verwerpelijke aanslagen nu in New York en Washington? Zou ik in voornoemde gevallen van westers staatsterrorisme durven spreken? Als in dit geval een plaatselijk bewindsvoerder, met name Milosevic, van oorlogsmisdaden wordt beschuldigd, is dat dan ook niet toepasselijk op de westerse aanvalsmachine van de NAVO?

Eén ding is zeker nu. Zelfs de allergrootste supermacht kan geen veiligheid voor z'n grondgebied garanderen in een wereld van conflict, ongelijkheid, armoede, uitbuiting en geweld. Voor een serieus deel van de wereldbevolking is dat het dagelijks leven. Voor het rijke noorden komt nu de vaststelling dat ze zich van dat geweld niet kan afsluiten. Terwijl de VS-regering de wereld uitdaagt door koppig het antirakettenschild te willen invoeren, en daarvoor bestaande bewapeningsverdragen over boord zal gooien, wordt het land getroffen door terroristen die slechts met een mes waren gewapend. In een geglobaliseerde wereld is het niet mogelijk alles te controleren en beheersen.

En dat lijkt men in Washington, tot de eigen grote schade, ook te hebben ondervonden. Alleen zal het antwoord naar alle waarschijnlijkheid wraak zijn: militair ongemeen hard toeslaan op de vermeende schuldige en z'n vermeende bondgenoten. Daar zullen kennelijk nu ook de NAVO-lidstaten hun bijdrage toe leveren. De Verenigde Naties zullen opzij mogen staan en toekijken. Vervolgens zullen de rijke wereldgebieden zich willen verschansen achter nog hogere muren om de 'gevaarlijke buitenwereld' af te houden. De defensie-uitgaven zullen fors stijgen.

Deze terreuraanvallen op WTC en het Pentagon bewijzen het failliet van een veiligheidsconcept dat gebaseerd is op militaire macht. Een wereldordening die vanuit economische, neoliberale en militaire dominantie vertrekt roept om problemen. Een veiligheid die op wapens is gebaseerd biedt geen veiligheid. Alleen het afschaffen van die dominantie, en ze vervangen door rechtvaardige handelsrelaties en een samenwerking gebaseerd op respect voor zelfbeschikking en gebaseerd op het recht op ontwikkeling van de volkeren, biedt een uitweg. Maar kijken onze bewindslui wel in die richting?

Dit is al altijd een enorme uitdaging geweest voor iedere democraat. De vredesbeweging wil zeker deze uitdaging verder opnemen, en meebouwen aan een beweging die de neoliberale dominantie wil wegwerken en vervangen door rechtvaardige wereldverhoudingen.

Georges Spriet