Kobani, Noord-Syrië. Begin 2015 is de Islamitische Staat (Daesh) hier verdreven, na maanden van zware gevechten. Niet definitief. Het is vandaag exact twee jaar geleden dat een zware terreuraanval de reeds zwaar geteisterde stad trof.
Op 25 juni 2015 richtte een Daesh-commando dat zich als Koerdische militieleden had vermomd, een nieuwe slachtpartij aan waarbij minstens 250 mensen zijn omgekomen. De mensen met wie ik spreek hebben het over 350 tot mogelijks zelfs 500 doden. Het merendeel burgers.
Het meeste puin is geruimd, maar in de wijk Shahid Sarhad liggen de huizen er nog altijd vernietigd bij. Dat zal wellicht zo blijven. De plaatselijke autoriteiten willen het vernietigde stadsdeel ter nagedachtenis bewaren voor het nageslacht. In deze wijk hebben Daesh en de Koerdische Volksverdedigingseenheden (YPG en YPJ) elkaar maandenlang bevochten. Hier en daar wonen er nog gezinnen in zwaar beschadigde huizen. Mahmoud Bozan Ismael zegt dat hij geen andere keus heeft. Hij kan nergens anders heen kan. De autonome regering biedt hen wel een stuk grond aan, maar zijn gezin heeft de middelen niet om er een huis op te bouwen. Dus blijft hij maar hier met zijn vrouw en vijf kinderen. Mohammad Omar Murshid, die een eindje verderop woont, zegt dat het allemaal heel vlug ging. De eerste mortiergranaten van Daesh ontploften al in de wijk toen ze op de vlucht sloegen richting Turkse grens, die op enkele honderden meters hier vandaan ligt. Eens zijn familie in veiligheid, kwam hij terug om de stad te helpen verdedigen.
Hij neemt me mee, de trap op een verdiep hoger, waar de stellingen met zandzakken, metalen gevulde tonnen en schietgaten nog onaangeroerd zijn gebleven. Ook Mahmoud is teruggekeerd, maar dan om verse kleren te gaan halen voor zijn gezin dat zoals iedereen hier hals over kop de benen moest nemen. Een gevaarlijke onderneming, zegt hij. Een granaat sloeg in, een vijftien meter van hem vandaan. De meeste mensen brachten het er uiteindelijk levend van af. Maar de tol onder de Koerdische YPG/YPJ-strijders was hoog. Tussen 550 en 750 sneuvelden in deze ‘slag om Kobani’ die van 13 september 2014 tot aan de bevrijding van de stad op 27 januari 2015 heeft geduurd.
Aan de beproeving kwam nog gen einde. Vijf maanden later kwam er een nieuwe aanval. Een Daesh-commando liet drie bomvoertuigen ontploffen en baande zich schietend een weg door een deel van de stad. Ditmaal zou de wijk wel een hoge tol betalen. Mahmoud zegt dat er hier 27 buren zijn omgekomen bij die aanval. Een zwarte dag. Het was een van de grootste slachtpartijen die Daesh heeft aangericht. Maar de wereld is die dag al lang vergeten.
Als ik door de stad loopt lijkt dat zelfs hier het geval. Het is feest: eid al Fitr, het suikerfeest. In een parkje staan een paar krakkemikkige kermistoestellen bemand en omringd met vele tientallen jongeren. Ze lijken de ellende te zijn vergeten. Overal begroeten kinderen je enthousiast. Opvallend veel jongens lopen rond met speelgoedgeweren. Ze spelen oorlogje. Ze kennen niets anders, maar ze lachen weer tenminste.
