Terwijl de genocide in Gaza onverminderd wordt voortgezet en het geweld tegen Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, wordt opgedreven, keurde de knesset (het Israëlisch parlement), zopas een wet goed die de deportatie naar Gaza mogelijk maakt van de familieleden van Palestijnen betrokken bij aanslagen in Israël.
De knesset is duidelijk op dreef. Eind oktober stemden de leden ook met een overweldigende meerderheid voor twee wetsvoorstellen die in essentie de VN-organisatie voor hulp aan Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) verbieden in Israël. Het eerste wetsvoorstel stelt dat de UNRWA “geen missies zal uitvoeren, geen diensten zal verlenen en geen enkele activiteit -direct of indirect- zal uitoefenen op het soevereine grondgebied van de staat Israël”. Gezien de toegang tot de illegaal bezette Palestijnse gebieden volledig gecontroleerd wordt door de Israëlische staat, betekent dit de feitelijke verbanning van UNRWA uit Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Het tweede wetsvoorstel gelast de Coördinator van Regeringsactiviteiten in de Gebieden (COGAT), het Israëlisch agentschap dat humanitaire kwesties behandelt, om elk contact met de UNRWA te verbreken.
De Verenigde Naties richtte de UNRWA op in 1949, in de nasleep van de Nakba ('catastrofe'), toen meer dan 750.000 Palestijnen verdreven werden van hun thuisland bij de stichting van de staat Israël. De VN-organisatie staat al decennia in voor de humanitaire hulp en de ondersteuning van de ontwikkeling in de bezette Palestijnse gebieden. Zeker sinds de lancering van de huidige oorlog in Gaza is ze de belangrijkste levenslijn voor de bewoners van deze belegerde enclave.
In de aanloop naar de stemming in de knesset waarschuwden meer dan 50 ngo's, waaronder Oxfam, Human Rights Watch en Action Aid, dat “de ontmanteling van UNRWA rampzalig zou zijn voor de Palestijnen, vooral in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever, waar ze verstoken zouden blijven van essentiële zaken als voedsel, water, medische hulp, onderwijs en bescherming”. Met de winter voor de deur zou dit vooral voor een deel van de belegerde en door hongersnood getroffen bevolking van Gaza de doodsteek kunnen betekenen. Het doorknippen van deze levenslijn is echter precies was het Israëlische genocidale beleid beoogt.
Ook na de stemming over de UNRWA-ban sloegen 15 VN- en humanitaire organisaties nog een wanhopige noodkreet over het mogelijk effect op Gaza in een gezamenlijk statement:
“De humanitaire hulp kan nu al niet voldoen aan de schaal van de behoeften vanwege de beperkingen op de toegang. Levensreddende basisgoederen zijn niet beschikbaar. Humanitaire hulpverleners kunnen hun werk niet veilig doen en worden door het Israëlisch leger en de onveiligheid belemmerd om mensen in nood te bereiken (…) Als deze maatregelen worden uitgevoerd, zouden ze een catastrofe betekenen voor de humanitaire respons in Gaza, lijnrecht ingaan tegen het Handvest van de Verenigde Naties, mogelijk ernstige gevolgen hebben voor de mensenrechten van de miljoenen Palestijnen die afhankelijk zijn van de hulp van de UNRWA, en in strijd zijn met de verplichtingen van Israël onder het internationaal recht. Laten we heel duidelijk zijn: er is geen alternatief voor UNRWA.”
Er volgden pleidooien om de UNRWA alsnog haar werk te laten uitvoeren, evenals veroordelingen, van de VN-secretaris-generaal en de regeringen van heel wat landen. België drukte zijn bezwaren uit bij monde van minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib. “UNRWA is cruciaal voor de regionale stabiliteit”, schreef ze op X. Ook de belangrijkste militaire en diplomatieke sponsor van Israël, de Verenigde Staten, beweerde “bezorgd” te zijn over het UNRWA-verbod en drong er bij de Israëlische regering op aan om het niet ten uitvoer te brengen.
Dit rekwest komt er nadat de regering Biden op 13 oktober een brief bezorgde aan haar Israëlische tegenhanger waarin gedreigd wordt de VS-wapenleveringen stop te zetten als Israël binnen de 30 dagen geen “dringende en aanhoudende acties” onderneemt om de humanitaire omstandigheden in de Gazastrook te verbeteren. Merk op dat deze demarche er pas komt na meer dan een jaar van onvoorwaardelijke diplomatieke steun en massale wapenleveringen - een beleid dat alvast gewoon een maand wordt voortgezet in plaats van de onmiddellijke intrekking van die steun tegenover het niet naleven van de VS-eisen te zetten. Het valt sterk te betwijfelen of de VS-regering haar dreigement ook effectief zal hardmaken als de vooropgestelde periode van 30 dagen verstreken is. De beslissing van de knesset om alle UNRWA-activiteiten te verbieden, gaat alleszins al regelrecht in tegen het verzoek van Biden om de humanitaire omstandigheden in Gaza te verbeteren. Merk ook op dat de VS zelf zijn financiering voor UNRWA opschortte in januari 2024, en die nog steeds niet heeft hersteld. Integendeel, op zijn minst tot maart 2025 zou de UNRWA niet meer op een rechtstreekse financiële bijdrage van de VS moeten rekenen.
Aan de internationale veroordelingen van het Israëlisch UNRWA-verbod werden voorts geen consequenties verbonden en geheel zoals we dat ondertussen gewend zijn van Israël, werden de mondiale tegenwerpingen en verzuchtingen simpelweg genegeerd door de Israëlische autoriteiten.
Op 4 november, exact een week na de stemming in de knesset, stelde het Israëlisch ministerie van Buitenlandse Zaken de Verenigde Naties officieel in kennis van de opzegging van een decennia oude overeenkomst die de betrekkingen regelt tussen het land en het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen. De nieuwe Israëlische wetgeving zou binnen drie maanden in werking moeten treden.
In afwachting nam de knesset eergisteren een andere nieuwe controversiële wet aan, die het mogelijk maakt om de familieleden van Palestijnen die betrokken zijn bij aanslagen in Israël voor een periode tot 20 jaar te deporteren naar de Gazastrook (!) en elders. De wet is gericht tegen de Arabische Israëli’s -dat zijn Palestijnen die het Israëlisch staatsburgerschap hebben-, en de Palestijnse bewoners van het illegaal bezette Oost-Jeruzalem. Ze is opnieuw een radartje in het extensieve netwerk van wetten dat erop gericht is om zoveel mogelijk Palestijnen te verdrijven – een beleid dat zeker in Oost-Jeruzalem zeer actief wordt nagestreefd o.a. via huisuitzettingen, de confiscatie of vernietiging van Palestijnse eigendommen en het faciliteren van de influx van joodse kolonisten.