Post fragila batalhalto en Gaza, la israela militistaro profitas de la okazo por plue eskaladi la perforton en Cisjordanio.
La humanitara organizo Norwegian Refugee Council (NRC) alarmis komence de ĉi tiu semajno. Pliiĝo de israelaj armeaj operacioj kaj koloniistaj atakoj multe pliigis malsekurecon, delokiĝon kaj severajn limigojn al la libereco de moviĝo de palestinanoj en Cisjordanio. Ĉi-lasta, interalie, starigante pli da kontrolpunktoj, vojbariloj kaj aliaj fizikaj barieroj. Tiuj ĉi aranĝoj plue fragmentigas palestinajn komunumojn, limigas aliron al esencaj servoj kaj malhelpas humanitarajn organizojn, kiel NRC, atingi la komunumojn, kiujn ili subtenas.
Fera Muro
Mardon, la 21-an de januaro, apenaŭ du tagoj post la ekvalido de la batalhalto en Gazao, la Israelaj Defendaj Fortoj (IDF) lanĉis Operacion "Fera Muro" en la rifuĝejo Jenin kaj ĉirkaŭaj regionoj. Ĝi implikas kombinaĵon de aeraj kaj grundaj atakoj kiuj kaŭzis grandan detruon kaj almenaŭ 12 mortintojn.
Laŭ israelaj armeaj fontoj, la celo de la operacio, kiu daŭros "almenaŭ plurajn tagojn", estas "garantii la agadliberecon de IDF en Cisjordanio" kaj "neŭtraligo de la terorista infrastrukturo".
La Israela ministro pri defendo, Israel Katz, deklaris merkrede, ke la armeo aplikas lecionojn lernitajn dum la bombado de Gaza al la nunaj atakoj kontraŭ Cisjordanio. "Ni vidas maltrankviligajn ŝablonojn de kontraŭleĝa uzo de perforto (...) kiu estas nenecesa, sendistinga kaj neproporcia. Tio kongruas al la taktikoj uzataj de israelaj trupoj en Gaza,” konfirmas Angelita Caredda, regiona direktoro por Mezoriento kaj Nordafriko ĉe NRC.
'Médecins sans Frontières' (Medicinistoj sen Limoj) informis ĵaŭdon: "Ekde la batalhalto en Gaza, pliiĝo de perforto, amasaj arestoj kaj perfortaj atakoj tra la tuta Cisjordanio estas raportitaj. Tiu eskalado okazas post kiam MSF estis devigita suspendi siajn operaciojn en Jenin kaj redukti siajn agadojn en Hebron kaj Nablus pro limigoj de moviĝlibereco."
La UN avertis hieraŭ - en la kvara tago de Operacio Fera Muro - pri la uzo de Israelo de "mortigaj, militemaj taktikoj" kaj "la uzo de perforto, kiu superas la normojn de la polica legaleco ". Surloka kuracisto atestis: "Kion ni vidas en la tendaro Jenin estas terura. Homoj estas celitaj dum ili estas evakuitaj kaj ni ne povas atingi la vunditojn per ambulanco."La Agentejo de Unuiĝintaj Nacioj pri Helpo kaj Laboro por Palestinaj Rifuĝintoj en la Proksima Oriento (UNRWA) raportis, ke la IDF nun igis la rifuĝejon "preskaŭ neloĝebla". Israelaj armeaj buldozoj, ankaŭ laŭdire, detruus ĉiujn vojojn kondukantajn al la tendaro kaj al la proksima hospitalo.
Palestina rezisto
La IDF diris, ke ĝi lanĉis Operacion Iron Wall responde al pafado en la norda Cisjordanio la 6-an de januaro kiam tri israelaj koloniistoj estis mortigitaj. Laŭ Israelo, la palestinaj pafistoj kaŝis sin en la dense loĝata Ĝenina rifuĝejo, kiu estas hejmo de proksimume 24 000 registritaj rifuĝintoj, posteuloj de palestinanoj forpelitaj de siaj hejmoj kaj teroj fare de Israelo en 1948 (Nakba).
En realeco, la nuna operacio en Jenin estas parto de pli larĝa eskalado de israela perforto en Cisjordanio ekde la Hamas-atako de la 7-a de oktobro 2023. Ekde tiam, Israelo lanĉis denove aviadilajn atakojn por la unua fojo ekde la Dua Intifado (2000-2005). ), en la areo.
Laŭ la UN-Oficejo pri Kunordigo de Humanitaraj Aferoj (OCHA), inter la 7-a de oktobro 2023 kaj la 15-a de januaro 2025, 829 palestinanoj estis mortigitaj en Cisjordanio, inkluzive de Orienta Jerusalemo (498 el ili en 2024). Komence de tiu semajno, OCHA raportis, ke 34 palestinanoj estis mortigitaj en Cisjordanio ekde la 1-a de januaro ĉi-jare, inkluzive de ses infanoj.
Operacio Fera Muro ankaŭ kongruas en la kunteksto de la daŭranta israela lukto kontraŭ organizita palestina rezisto (inkluzive de armita rezisto), kiu estis revivigita en la lastaj jaroj en diversaj lokoj sur Cisjordanio, inkluzive de Jenin, kiu estas konata kiel historia fortikejo de palestina militaristaro.
La nuna operacio en Jenin estas la tria grandskala israela invado en la rifuĝejon en malpli ol du jaroj. La vojo por la israelaj soldatoj estis oportune malbarita de la sekurecaj taĉmentoj de la Palestina Aŭtoritato (PA), kiuj faris kontinuajn atakojn en la lastaj semajnoj celante arestii kiel eble plej multajn lokajn palestinajn aktivulojn kaj rompi la reziston.
En limigitaj lokoj de la okupata Cisjordanio, la PA konservas "leĝon kaj ordon" dum jaroj subkontraktita kun la israela reĝimo. Tiu situacio kaŭzis konstantan malkreskon de la legitimeco kaj de la populareco de la PA kaj ĝia preskaŭ 90-jara prezidanto, Mahmoud Abbas. Tamen, ekde la komenco de la genocido en Gaza, tiu populareco sinkis en historia minimumo. Ne nur daŭris longa tempo por ke Abbas kondamnis la genocidon, sed la subpremaj agoj de la sekurecaj taĉmentoj de PA kontraŭ sendependaj palestinaj grupoj, kiuj rezistas al la israela okupado de jardekoj, estas konsiderataj de multaj palestinanoj kiel grava perfido.
Koloniisma perforto
Paralele al la pliiĝo de perforto de la israela armeo, perforto de israelaj koloniistoj kontraŭ palestinanoj kaj iliaj posedaĵoj en Cisjordanio ankaŭ plialtiĝis ekde la 7-a de oktobro 2023. Arbitra perforto kontraŭ palestinanoj fare de ultracionismaj koloniistoj - la loĝantoj de israelaj setlejoj en okupata teritorio - estas tipe pasive tolerataj aŭ eĉ aktive apogataj fare de surlokaj IDF-soldatoj.
Hodiaŭ, israelaj aŭtoritatoj garantias sekurecon, infrastrukturon kaj servojn al pli ol 700 000 koloniistoj en la okupata Cisjordanio, inkluzive de Orienta Jerusalemo. Malgraŭ ke ĉiuj setlejoj sur okupata tero estas kontraŭleĝaj laŭ internacia juro, la israela registaro aprobis la konstruadon de pli ol 20 000 novaj koloniistaj hejmoj sur palestina tero ekde 2023.
Samtempe, ekde la 7-a de oktobro 2023, preskaŭ 6 200 palestinanoj, inkluzive de pli ol 2 700 infanoj, estis forlokitaj de siaj hejmoj en Cisjordanio per celitaj domdetruoj (rekordo 1 768 hejmoj estis buldozitaj en 2024), aŭ per armeaj atakoj kiuj detruis hejmojn, sed ankaŭ per la perforto de koloniistoj. Inter la 1-a de januaro 2024 kaj la 2-a de oktobro 2024, UN registris pli ol 1 400 atakojn de koloniistoj kontraŭ palestinanoj.
Ne longe post la batalhalto en Gaza, radikalaj israelaj koloniistoj marŝis tra pluraj palestinaj vilaĝoj en Cisjordanio, kaŭzante detruojn. Laŭdire, lokoj kie loĝas familioj de lastatempe liberigitaj palestinaj inaj kaj minoraj kaptitoj ankaŭ estis specife celitaj. La israela homaj-rajtoj-organizo B'Tselem parolas pri "la prezo", kiun laŭ la venĝ-serĉantaj koloniistoj ili devas pagi por ilia liberigo kaj por la batalhalto ĝenerale.
Lundon, la 20-an de januaro, dekoj da maskitaj israelaj koloniistoj atakis palestinanojn inter alie en Jinsafut kaj Funduq, ekbruligante domojn kaj aŭtojn. Dum tiuj ankoraŭ brulis, la tutnova usona prezidento Donald Trump nuligis sankciojn postulitaj de sia antaŭulo prezidento Biden kontraŭ ekstremdekstraj israelaj koloniistaj grupoj kaj individuoj akuzitaj je perforto kontraŭ palestinanoj. Ĝi estis nedubebla mesaĝo.
La ultrareligia Financministro kaj radikala koloniisto de Israelo, Bezalel Smotrich, nomis la decidon de Trump "justa" kaj laŭdis lian "neŝanceleblan kaj senkompromisan subtenon al la Ŝtato de Israelo, pruvo de via profunda ligo kun la juda popolo kaj nia historia rajto al nia lando.”
Usono
Dum sia unua oficperiodo, prezidento Trump aperis kiel la ĉefapogilo de la cionisma okupacio kaj rasapartisma reĝimo, kaj denove li ĉirkaŭis sin per por-israelaj akcipitroj.
Lia Defendsekretario, Pete Hegseth, opinias, ke Tria Juda Templo devus esti konstruita sur la ruinoj de la Moskeo Al Aqsa en Orienta Jerusalemo, unu el la plej sanktaj lokoj por islamanoj en la mondo. Steve Witkoff, la "pacsendito" kiun Trump sendis al la intertrakttablo por certigi la nunan batalhalton, volas "relokigi Gazanojn al Indonezio" (Ĝakarto ne estis konsultita). La nomumita usona ambasadoro de Trump en Israelo, Mike Huckabee, iam diris, ke "ne ekzistas io kiel palestinano", kaj la nova usona ambasadoro ĉe la Unuiĝintaj Nacioj, Elise Stefanik, estas konvinkita, ke Israelo havas la "biblian rajton" regi super "Judeo kaj Samario" (t.e. Cisjordanio). Laŭ ŝia opinio, la palestinanoj kiel popolo ne havas rajtojn.
Estas klare, ke Trump volas liberigi la israelajn ostaĝojn, sed ne vere interesiĝas pri la sorto de la batalhalto, des malpli pri la palestinanoj. “Ĝi ne estas nia milito, estas ilia milito," li diris lastatempe. Kiel lia bofilo Jared Kushner, li vidas la detruitan marbordon de Gaza kiel bonega
ŝanco por la konstruado de valoraj bienoj kun maraj vidoj – kondiĉe, kompreneble, ke la palestinanoj estu forigitaj.
Se temas pri Cisjordanio, Trump ŝajnas ankaŭ favori la ne plu tiom diskretajn planojn de la nuna ultranaciisma registaro aneksi parton aŭ ĉion el la okupata teritorio kaj meti la palestinanojn tie sub militan regadon.
Frue ĉi-semajne Ĝenerala sekretario de Unuiĝintaj Nacioj António Guterres diris al Sekureca Konsilio kunveno ke li estas profunde maltrankvila pri "la ekzistadeca minaco kontraŭ la integreco kaj kohereco de Gaza kaj la okupata Cisjordanio fare de Israelo." Li bedaŭris, ke la situacio en Cisjordanio "daŭre plimalboniĝas, kun bataloj, aviadilaj atakoj kaj la senĉesa ekspansio de kontraŭleĝaj setlejoj kaj hejmdetruoj". Li aldonis, ke "altaj israelaj oficistoj malkaŝe diskutas la formalan aneksadon de ĉio aŭ parto de Cisjordanio en la venontaj monatoj."
Ne estas neverŝajne, ke tia movo, aŭ almenaŭ drama ekspansio de armeaj operacioj en Cisjordanio, estis la kondiĉo(j) por Smotrich por resti en la kabineto de Netanjahu malgraŭ la batalhalto. Smotrich voĉdonis kontraŭ la interkonsento, sed diras, ke Israelo ricevis garantion de Usono, ke la milito en Gaza povas daŭri se (legu: kiam) intertraktadoj malsukcesos dum la unua fazo de la interkonsento.
