In de afgelopen zes maanden heeft de wereld een gigantische stap achteruit gezet in haar inspanningen om de aan de gang zijnde klimaatcrisis aan te pakken.
In februari, nadat Rusland eindelijk zijn standpunt had herzien en beloofde om tegen 2060 CO2-neutraal (of klimaatneutreel) te worden, viel het Oekraïne binnen en veroorzaakte het paniek rond de toegang tot fossiele brandstoffen. In maart stemden de Zuid-Koreanen een regering weg die een ‘Green New Deal’ centraal op haar agenda had gesteld, ten gunste van een nieuwe president die denkt dat een duurzame energietransitie bestaat uit het bouwen van meer kerncentrales.
En in de Verenigde Staten probeerde de Biden-regering de voorbije maanden tevergeefs haar klimaatwetgeving door het Congres te krijgen. Systematische oppositie kwam er onder meer van de Democratische senator voor West-Virginia, Joe Manchin, die zijn persoonlijk fortuin te danken heeft aan de steenkoolindustrie. (Hij heeft een beslissende stem in het Hoger Huis dat exact verdeeld is tussen de Democraten en de Republikeinen. Om wetgeving goed te keuren met uitsluitend Democratische steun, is zijn stem dus nodig.) Ingebed in een wet met het oog op de vermindering van de inflatie, slaagde Biden er deze maand uiteindelijk toch in om klimaatwetgeving door de Senaat te krijgen.
In 2021 herstelde de CO2-uitstoot zich van de afname veroorzaakt door de pandemie en bereikte nieuwe recordhoogtes.
In 2021 herstelde de CO2-uitstoot zich van de afname veroorzaakt door de pandemie en bereikte nieuwe recordhoogtes. Vorig jaar stootte de wereld meer dan 36 gigaton koolstof uit in de atmosfeer - alleen al afkomstig van fossiele brandstoffen. Het ‘herstel’ van de vertraging van de uitstoot door de pandemie heeft zich dit jaar voortgezet. Nog verontrustender is de trend bij landen om opnieuw meer steenkool te gebruiken omwille van de oorlog in Oekraïne die de prijzen van olie en gas de hoogte in drijft. En de CO2-uitstoot blijft maar stijgen. In mei 2022, registreerde de ‘Mauna Loa Atmospheric Baseline Observatory’ een record van 421 deeltjes per miljoen koolstofdioxide in de atmosfeer.
Ondanks de sancties wordt verwacht dat Rusland in 2022 zo’n 320 miljard dollar zal verdienen aan de energieverkoop, omdat het zich geheroriënteerd heeft -weg van Europa- op China, India, het Midden-Oosten en Afrika. Ondertussen hebben de Verenigde Staten en andere landen hun eigen energieproductie opgevoerd om de afname van de toegang tot Russische olie en aardgas te compenseren.
In Korea doet de nieuwe regering van president Yoon Suk-yeol inderdaad inspanningen om de interesse in de nucleaire industrie te doen herleven, met name via kleinere faciliteiten. Ze heeft tot dusver nog geen pogingen ondernomen om het engagement van de vorige regering om koolstofneutraliteit te bereiken tegen 2050, te herzien. Ook aan de tussentijdse klimaatdoelstellingen voor 2030 werd voorlopig niet geraakt. Energiebedrijven in Zuid-Korea moeten tegen 2026 ook 25% van hun energie uit hernieuwbare bronnen halen – een drastische stijging in vergelijking met de huidige 9%.
In een opmerkelijke ommekeer slaagde de Democratische Partij er in de VS in om een consensus te bereiken over een grote uitgavewet die 370 miljard dollar voorziet voor het aanpakken van de klimaatcrisis. De 'Inflation Reduction Act' zal onder meer geld pompen in gemeenschappen om een transitie naar propere energie te faciliteren, en een nationale groene bank creëren die bijkomende financiering moet verstrekken.
Zal 2022, na een zeer sombere start, een keerpunt zijn in de inspanningen van de mensheid om de klimaatcrisis aan te pakken? Kunnen we op schema blijven om de mondiale temperatuurstijging tegen 2050 onder de 2 graden Celsius te houden, en kunnen we ook een start maken met het nemen van radicalere stappen om de gezondheid van de planeet te verbeteren?
Laten we beginnen met de Verenigde Staten. De recente Inflation Reduction Act (inflatieverminderingswet), goedgekeurd op 16 augustus 2022, is de grootste klimaatgerelateerde wetgeving in de VS-geschiedenis. De hoeveelheid geld dat erin voorzien wordt voor de transitie naar propere energie is ongezien. Maar het is niet genoeg.
Volgens de meeste schattingen zal de inflatieverminderingswet de CO2-uitstoot in de VS doen dalen met 40% tegen 2030, in vergelijking met het niveau van 2005. Dat is niet echt de daling van 50% die de Biden-regering beloofd heeft, maar het is beter dan de afname van 30% die waarschijnlijk gerealiseerd zou zijn zonder deze nieuwe wetgeving.
Maar de projectiemodellen die de het cijfer van 40% hebben voorspeld, houden geen rekening met de weerstand tegen schone energie die heerst in de VS. In sommige gevallen is deze weerstand individueel (het verlangen om een enorm recreatievoertuig of hummer te blijven gebruiken). In andere gevallen is er weerstand op gemeenschapsniveau (een verwerping van wind- of zonneparken).
De grootste weerstand komt echter van de fossiele brandstofbedrijven die desinformatie verspreiden over de klimaatverandering en die in staten waar de conservatieven sterk staan, wetten proberen door te duwen die het bijna onmogelijk maken voor steden om veranderingen op te leggen qua huisvesting, nutsvoorzieningen en transport.
Wat nog erger is, is dat de Inflation Reduction Act bepalingen omvat die voordelig zijn voor de fossiele brandstofbedrijven, zoals verhoogde subsidies, belastingvoordelen en meer mogeklijkheden om te boren.
De Europese Unie doet het een beetje beter. Het mikt tegen 2030 op een uitstootvermindering van 55% (in vergelijking met het niveau van 1999), wat het blok van 27 landen in staat zou moeten stellen om CO2-neutraliteit te bereiken tegen 2050. Maar ten minste een deel van deze reductie zal bewerkstelligd worden met misleidende manoeuvres omdat de EU haar CO2-zware industrie blijft uitbesteden aan andere landen en blijft rekenen op ontginningsindustrieën in het Mondiale Zuiden om componenten te leveren die nodig zijn voor zonne- en windenergie.
Om mondiale CO2-neutraliteit te bereiken, moeten alle landen onmiddellijk stoppen met hun olie- en koolprojecten.
En wat met de rest van de wereld? Om mondiale CO2-neutraliteit te bereiken, moeten alle landen eigenlijk onmiddellijk stoppen met hun olie- en koolprojecten. Dat is iets wat de nieuwe regering in Colombia belooft te doen, maar er zijn niet veel andere landen die dit voorbeeld volgen.
De notie ‘CO2-neutraal’ zelf is bovendien gebrekkig, omdat het landen in staat stelt om ‘offsets’ te gebruiken ter compensatie voor hun eigen aanhoudende uitstoot van broeikasgassen. Sommige van deze compensaties zijn legitiem, zoals regenwouden, maar andere zijn in essentie boekhoudkundige trucs.
Als alle landen van de wereld zouden voldoen aan de strengere beloftes gedaan op de VN-klimaatconferentie in Glasgow (2021), zou de temperatuurstijging beperkt kunnen worden tot ongeveer 1,8 graden Celsius. Deze beloftes blijven echter vrijwillig. Er is dus geen mechanisme om ze af te dwingen. De aandrang om de economie te laten groeien is overweldigend. Geconfronteerd met een keuze tussen groei en het halen van klimaatdoelstellingen, zullen veel landen voor het eerste kiezen of op zijn minst het laatste verknoeien.
Er zijn ng meer obstakels. Al het koolstofdioxide dat we reeds in de atmosfeer gepompt hebben, gaat niet weg. Het Mondiale Noorden heeft het Mondiale Zuiden niet voorzien van de middelen om een transitie naar propere energie te maken. Door zich met een enge blik te focussen op de opwarming van de aarde, wordt nagelaten om alle andere symptomen van de overconsumptie van natuurlijke bronnen door de mensheid aan te pakken, zoals het verlies aan biodiversiteit, de uitputting van de oceaanvoorraden, de verslechtering van de bodemproductiviteit, enzovoort.
Om de planeet te redden, moet 2022 het laatste jaar zijn waarin we onze energie collectief verspillen aan oorlogen, overheidsfondsen steken in fossiele brandstofbedrijven, aarzelen om over te schakelen op propere energiealternatieven, en het verzuimen om minder welgestelde gemeenschappen en landen te helpen de sprong te maken naar een Groene toekomst.
De strijd om de planeet te redden kan niet afhankelijk zijn van partijen. Het inbedden van doelstellingen voor de reductie van de CO2-uitstoot in het overheidsbeleid, zoals Zuid-Korea gedaan heeft, kan voorkomen dat een een politieke bestuurswissel de voortgang naar een toekomst met propere energie helemaal ontspoort. Als er dan visionaire leiders aan de macht komen, zoals president Gustavo Petro en vicepresident Francia Marquez onlangs in Colombia, kunnen landen dan nog grotere stappen vooruit zetten.
De afgelopen zes maanden zijn op zoveel manieren ontmoedigend geweest. Maar er is nog altijd tijd om de zaken om te gooien en van 2022 een cruciaal jaar te maken in onze strijd om de planeet te redden.
Dit artikel verscheen eerder op Hankyoreh.
