Donald Trump bewijst keer op keer aan buitenlandse leiders dat het zinloos is om te rekenen op vriendschappelijke betrekkingen. Onlangs ontdekten India, Canada, Oekraïne en Brazilië nog dat Trump, in tegenstelling tot hun verwachtingen, niet wordt beïnvloed door historische banden of langdurige gemeenschappelijke belangen. Als dat op korte termijn voordeel oplevert, zal hij hen behandelen als tegenstanders. Nu voegt Mexico zich bij dit lijstje.
Trump heeft al lang het idee om achter drugsdealers aan te gaan in Mexico. De 'New York Times' meldt dat hij een geheim directief heeft getekend voor het Pentagon dat zou kunnen leiden tot de inzet van VS-lucht- en grondtroepen in Mexico, of andere landen, onder het mom van terrorismebestrijding - een term die het ministerie van Buitenlandse Zaken sinds Trump aantrad, is beginnen gebruiken om drugscriminaliteit te omschrijven.
Het directief van Trump roept op zijn zachtst gezegd juridische, praktische en buitenlandbeleidsvragen op rond gewapende interventie in een ander land, het ontbreken van toestemming of zelfs raadpleging van het Congres, het doden van burgers in het buitenland en het inzetten van de strijdkrachten in plaats van wetshandhavingsinstanties om drugshandel te bestrijden, enz.
Het meest relevant is het verzet van het geviseerde land, in dit geval Mexico. De presidente van Mexico, Claudia Sheinbaum, is hierover onvermurwbaar. “De Verenigde Staten komt niet met het leger naar Mexico. We werken mee, we werken samen, maar er komt geen invasie. Dat is uitgesloten, absoluut uitgesloten”, zei ze. Een VS-invasie maakt evenmin “deel uit van enige overeenkomst, integendeel”, voegde ze eraan toe. “Wanneer dit ter sprake is gekomen, hebben we altijd nee gezegd.” Eind mei wees ze het verzoek van Trump af om VS-troepen toe te laten in Mexico om drugskartels aan te vallen. Het is duidelijk dat Trump geen nee als antwoord aanvaardt.
Een agressief beleid ten aanzien van Latijns-Amerika
Het precedent van de VS-troepen die in 1989 werden ingezet om de Panamese leider Manuel Noriega te arresteren op beschuldiging van drugshandel, is leerzaam. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties veroordeelde die invasie als een “flagrante schending van het internationaal recht”. Toch is het VS-leger al jaren betrokken bij antidrugoperaties in Latijns-Amerika, meestal in samenwerking met plaatselijke regeringen, waaronder die van Mexico. Nu claimt VS-minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio het recht van zijn regering om in de regio “andere elementen van de Amerikaanse macht, inlichtingendiensten, het ministerie van Defensie, wat dan ook, in te zetten om deze groepen te viseren als we daar de kans toe krijgen”. Er wordt hier niet gesproken over een rol voor het Congres of de noodzaak van toestemming van het door de VS beoogde land. De Trump-regering zou eenzijdig kunnen optreden, net zoals ze de Iraanse militaire commandant, generaal-majoor Qassem Soleimani, vermoordde via een drone-aanval in januari 2020.
Het is hoogst onwaarschijnlijk dat de juridische diensten binnen het Pentagon zullen proberen dergelijke unilaterale acties aan banden te leggen. De diensten van juridische adviseurs en militaire advocaten zijn onder Trump zo verzwakt dat juridische richtlijnen waarschijnlijk zullen worden genegeerd door de minister van Defensie Pete Hegseth, die aandringt op strijdkrachten met stevigere machten.
De zeer dubieuze bestempeling van Mexicaanse en Venezolaanse bendes als terroristische groeperingen sluit aan bij een Latijns-Amerika-beleid dat elke ongewenste situatie afschildert als een bedreiging voor de nationale veiligheid, wat illegale acties van de VS moet rechtvaardigen. Die acties omvatten onder meer de eis dat Brazilië het proces tegen couppleger Jair Bolsonaro stopzet of anders te maken krijgt met invoerheffingen van 50%, de deportatie van vermeende bendeleden zonder eerlijke rechtspleging naar El Salvador, het aanhoudende embargo tegen Cuba en de uitgevaardigde beloning van 50 miljoen dollar voor informatie die leidt tot de arrestatie van de Venezolaanse president Nicolas Maduro. De recente dreigingen met een invasie onthullen een puur negatief en agressief beleid ten aanzien van Latijns-Amerika, dat boze reacties zal uitlokken in een groot deel van de regio, waar de angst voor de kolos uit het noorden nog steeds springlevend is.
Is Trump aan het bluffen?
Trump is misschien aan het bluffen, maar gezien zijn economisch beleid in diepe problemen verkeert en de Epstein-affaire maar niet verdwijnt, is het goed mogelijk dat hij impulsief zal handelen in Mexico. De afleidingspolitiek is al in volle gang, ongeacht het feit dat de samenwerking van Mexico op het gebied van migratie en de drugskartels 'effectief' is geweest.
Tot aan het recente directief van Trump waren Mexicaanse functionarissen naar verluidt van mening dat de betrekkingen met de VS aan het verbeteren waren. De VS-ambassadeur in Mexico, Ronald Johnson, zei in juli dat de sterk verminderde drugshandel en grensoverschrijdingen van ongedocumenteerde migranten te danken waren aan “een beveiligde grens” en “versterkte samenwerking tussen de VS en Mexico”. Deze samenwerking zal verdwijnen als sneeuw voor de zon in het geval van een invasie. “Als de VS dit zonder toestemming van Mexico doet, zal dat de relatie honderd jaar terugdraaien”, aldus Todd Robinson, die onderminister van Buitenlandse Zaken was voor internationale drugs- en wetshandhavingszaken in de regering-Biden.
De Mexicanen zouden beter moeten weten dan te vertrouwen op een VS-president die geen oog heeft voor feiten en er geen probleem mee heeft om beleid in een oogwenk om te gooien.
Dit vertaalde artikel verscheen eerder op Counterpunch.