Van 16 tot 18 oktober vond de werkconferentie ‘Neen tegen oorlog, neen tegen de NAVO’ plaats. In de marge van de conferentie vond er ook een panelgesprek plaats over de oorlog in Afghanistan. Daarin gaven vertegenwoordigers van de vredesbeweging uit een aantal sleutellanden hun analyse over de oorlog die de NAVO er voert.
Joseph Gerson van de American Friends Service Committee (VS) stelt dat de oorlog in Afghanistan om twee redenen werd gestart. Uiteraard ging het om een reactie op de aanslagen van 11 september. Maar minstens zo belangrijk was het strategische doel om militaire basissen en de controle over olie- en gaspijpleidingen te verwerven. Obama kwam aan de macht om de buitenlandse politiek opnieuw te rationaliseren en de VS uit een dreigend isolement te halen in de richting van een multilateraal imperialisme. In de aanloop van de verkiezingen was zijn discours dat de oorlog in Irak slecht is en die in Afghanistan noodzakelijk. Nu zitten de VS en hun bondgenoten in een situatie waarbij ze in het oorlogsmoerras dreigen terecht te komen. Het rapport van opperbevelhebber Chrystal is daarin duidelijk: indien er niet binnen de 12 tot 18 maanden minstens 40.000 tot 60.000 extra-troepen worden ingezet, dan verliest de NAVO deze oorlog. Hij liet zich ook uit over het probleem van de wijdverbreide corruptie en machtsmisbruik. Er zijn in dat opzicht evenmin weinig of geen redenen te vinden om deze regering te ondersteunen. Chrystal geeft te verstaan dat ‘we’ de oorlog niet kunnen winnen met dergelijke partners, met een regering die geen steun heeft van de bevolking. Volgens de adjunct permanente vertegenwoordiger van de VN in Afghanistan, Peter Galbraith, hebben de Taliban met deze verkiezingen hun grootste zege behaald.
De elite in de VS is verdeeld over Afghanistan en Pakistan. De rechterzijde denkt enkel in termen van 'counterinsurgency'. Maar als men de doctrine die de Amerikaanse opperbevelhebber Petreus in Irak zou toepassen op Afghanistan dan zijn er 500 tot 600.000 soldaten nodig om de Taliban te verslaan. Vice-president Biden vindt dan weer dat het aantal grondtroepen beperkt moet blijven en gekozen moet worden voor een oorlog vanuit de lucht. Tenslotte is er de lijn van minister van Buitenlandse Zaken Clinton en Defensieminister Gates om een lichte verhoging van het aantal troepen te combineren met meer luchtactiviteiten. In het Parlement circuleert er evenwel een resolutie van een groep Democraten die pleit voor een exitstrategie.
Aanvankelijk was er in de VS geen anti-oorlogsbeweging rond Afghanistan. Dat is nu aan het veranderen. Zo is er in het Obamakamp het brede netwerk rond de website Moveon.org, dat nu campagne voert voor een exitstrategie.
John Rees (Stop the War Coalition, Groot-Brittannië) laat weten dat er het komende weekend een grote demonstratie zal plaatsvinden in Londen. Die komt op een belangrijk moment, namelijk waarop 65 procent van de Britten zich uitspreekt tegen deze oorlog. De betoging zal geleid worden door families van soldaten die op dit ogenblik aansluiting zoeken met onze organisaties. Ook Joe Glenton, een militair die weigert dienst te doen in Afghanistan, doet mee. Hij is een van de symbolen geworden tegen deze oorlog.
De oorlog in Afghanistan is in alle opzichten de meest absurde oorlog, aldus Rees. Het begon al bij een van de basisargumenten voor de start van de oorlog, de aanwezigheid van Osama Bin Laden in Afghanistan. Na 9/11 boden de Taliban nochtans aan om hem uit te leveren. Maar de VS weigerden. Niets van wat de Britse regering vertelt is waar. We verdedigen er geen democratie, want de politieke leiding van het land is door en door corrupt. De jongste verkiezingen gingen gepaard met massale fraude. Dat we er zijn omwille van de vrouwenrechten strookt al evenmin met de realiteit. Onlangs heeft Hamid Karzai een wet goedgekeurd die verkrachting binnen het huwelijk toestaat. Tijdens de bezetting is de drugsproductie en -handel sterk opgebloeid, wat de hele strijd tegen drugs tot nonsens reduceert. En zelfs de strijd tegen de Taliban lijkt maar half te kloppen sinds Miliband stelt dat we bereid zijn om met gematigde Taliban te praten. Dat is de eerste keer dat ik hoor dat onze politieke kaste hoor spreken over ‘gematigde’ Taliban. Deze discussie is nu al bezig tussen Groot-Brittannië en de VS omdat ze weten dat ze iets moeten doen om de oorlog niet te verliezen.
Zo dikwijls krijgen we de vraag: en wat met de Taliban? Ons antwoord luidt dat we op politiek of sociaal vlak niets gemeenschappelijk hebben, maar dat alleen de lokale bevolking daarmee kan omgaan. De Taliban hebben een groot voordeel ten aanzien van de Amerikanen en de Britten: het zijn Afghanen. We moeten weigeren terug te keren naar een militaire en economische koloniale politiek waar imperiale machten de controle uitoefenden volgens het credo ‘we weten wat goed voor ze is’. Je kan geen democratie opleggen met wapens.
Arielle Denis (Le Mouvement de la Paix, Frankrijk) citeert Kerry, de voorzitter van de Amerikaanse Senaatscommissie bevoegd voor buitenlandse politiek, die zegt dat het hoge aantal slachtoffers zorgt dat deze oorlog contraproductief is. Hoe deze oorlog stoppen? Dat is een belangrijke uitdaging voor de vredesbeweging. Belangrijk is om meer informatie tot bij de mensen te krijgen over de ware aard van deze oorlog. We moeten beter duidelijk maken dat deze oorlog helemaal niet gaat over het brengen van vrede of democratie, maar dat het een vuile oorlog is. Onlangs hebben een vijftigtal activisten de muren van het rekruteringsbureau van het leger met rode verf beklad om zo visueel te maken dat deze oorlog met veel bloedvergieten gepaard gaat. Volgens peilingen is nu al 65 procent van de Franse bevolking tegen de oorlog. Dat betekent dat een referendum interessant zou zijn.
Afghanistan is de zichtbare zijde, het ware gelaat van de NAVO. Als we er in slagen met onze opinies en acties de oorlog in Afghanistan te stoppen, dan raakt dat ook rechtstreeks de NAVO zelf. De wereld kan deze oorlog niet aan. Er zijn teveel prioriteiten die de budgetten die in Afghanistan verspild worden beter kunnen gebruiken. De armoede op onze planeet is ontzettend hoog. Het voedselagentschap van de VN (FAO) heeft net bekend gemaakt dat het aantal hongerlijders, ondanks de millenniumdoelstellingen, gestegen is tot 1 miljard mensen, terwijl de wereldwijde militaire uitgaven al rond de 1,5 miljard dollar bedragen.