De kogel is door de kerk, zoals dat heet. Hoog Vertegenwoordigster en baas over de internationale relaties van de Unie, Catherine Ashton, kan zich concentreren op het bevolken van haar Dienst voor Buitenlandse Actie (EEAS, European External Action Service), nu het Europees Parlement de nodige goedkeuring heeft gegeven. Op 8 juli stemde een overweldigende meerderheid (549 voor, 78 tegen, 17 onthoudingen) in Straatsburg de installatie van deze dienst.
Vanaf 1 december 2010 moet een en ander operationeel zijn, dit is precies één jaar na het in voege treden van het Verdrag van Lissabon. Zo'n 1500 ambtenaren zullen verzameld worden in een gebouw in het Brusselse Europees kwartier tezamen met zo'n 800 EU-diplomaten en 136 buitenlandse EU-ambassades. Deze Dienst voor Buitenlandse Actie moet de rol en het beeld van de Unie als wereldmacht uitdragen en versterken. Lady Ashton kondigde aan dat ze zich voornamelijk wil concentreren op respect voor mensenrechten en goed bestuur via verzoeningsdiplomatie en conflictoplossing. Naast conflictoplossing zal de Dienst ook algemenere onderwerpen aanpakken zoals ontwikkelingshulp, natuurrampen, pandemieën, energieveiligheid en migratie. De Hoog Vertegenwoordigster wordt op politiek vlak enerzijds ondersteund door een zevental EU-speciale-vertegenwoordigers en anderzijds door een eigen 'crisis response centre' van zo'n 160 veiligheidsanalisten.
De Europese Dienst voor Buitenlandse Actie zal geleid worden door een algemeen-secretaris met sterk mandaat (meestal als CEO, chief executive officer, omschreven) die de dagelijkse leiding zal hebben over de EEAS-administratie. Twee vice-secretarissen-generaal zullen waken over budget en personeel, en vijf of zes direct-generaals zullen de rest van het management team bevolken.
In vorige artikelsii hadden we het al over de spanning die omtrent deze Dienst voor Buitenlandse Actie hangt tussen de Commissie, de Raad en het Parlement. De beslissingen over het EU Gemeenschappelijk Buitenlands Beleid worden unaniem in de Raad genomen, maar Lady Ashton zal de overzeese crisismissies beheren, ook al worden die uit nationale budgetten gefinancierd. De Commissie blijft bevoegd voor de Europese ontwikkelingssamenwerking (jaarlijks budget van 6 miljoen euro). Elk van de commissarissen voor hulp (de Bulgaarse Kristalina Georgieva), ontwikkeling (de Let Andris Piebalgs), energie (de Duitser Günther Oettingen) en uitbreiding (de Tsjech Stefan Fule) zullen de leiding hebben in de besluitvorming wat hun domein betreft. Het Europees Parlement heeft het recht om het jaarlijks EEAS-budget te aanvaarden of te verwerpen, om informeel de aanduiding van prominente buitenlandse Eu-ambassadeurs te behandelen, en heeft toegang tot sommige 'geheime' EEAS-documenten.
Dat de spanning tussen Raad (de lidstaten) en de Commissie nog niet helemaal is weggemasseerd bewezen de tussenkomsten van de Franse premier François Fillon en de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken, Miguel Angel Moratinos, die in het parlement een pleidooi hielden voor de prerogatieven van de lidstaten. Parijs wil de beslissingen bij de lidstaten leggen en Ashton enkel de uitvoering ervan laten leiden. Madrid stelde dat in sommige gevallen, zoals bijvoorbeeld de mensenrechten in Cuba, bilaterale diplomatie effectiever is dan het EU-niveau. Guy Verhofstadt, leider van de liberale fractie, had het over de 19de-eeuwse mentaliteit van natiestaten: “In welke eeuw leven we? Terrorisme stopt toch niet aan de grenzen? Of de klimaatverandering? Of migratie?” vroeg hij zich af.
Niet bevestigde geruchten spreken over de eerste benoemingen die Ashton zou uitgevoerd hebben. De top drie van de EEAS-functies zouden al zijn ingevuld: de Franse diplomaat Pierre Vimont, de Duitse EU-functionaris Helga Schmid, en de Poolse politicus Mikolay Dowgielewics zouden daarvoor zijn uitgekozen. Daaruit zou kunnen geconcludeerd worden dat het om een regeling gaat onder de grote drie lidstaten (Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland) en het 'grote' Polen omwille van het geografisch evenwicht.
Wordt vervolgd.
Georges Spriet
Bron : http://euobserver.com