Na de Tweede Wereldoorlog leefde West-Europa onder de 'sovjet dreiging'. Dit was echter niets meer dan een dekmantel om de NAVO te kunnen oprichten. Diezelfde defensie-alliantie voert nu aanvalsoorlogen in Centraal-Azië en Noord-Afrika.

Sedert de implosie van de Sovjet-Unie kregen we een resem oorlogen in Afrika, het Midden-Oosten, Centraal-Azië en zelfs in Centraal-Europa. Al deze oorlogen moesten zogenaamd de democratie installeren alsook een internationale economische samenwerking. Maar zoals steeds verdoezelt de retoriek rond de oorlogen de socio-economische tegenstellingen, terwijl oorlog in de feiten de tegenstellingen nog vergroot. Dit leidde tot verschillende systeemcrisissen die nog versterkt werden door de keuze van de West-Europese leiders voor een onvervalst liberalisme. De opkomende machten wereldwijd konden echter deze situatie in hun voordeel keren. Deze ingrijpende veranderingen in de mondiale economische verhoudingen hebben dan de crisis van het ultra-liberalistisch kapitalisme nog doen versnellen.

Vanaf 2008 hebben deze crisissen Europa maar ook de VS in een duizelingwekkende val geduwd. Het is intussen gemeengoed geworden om te verklaren dat de financiële economie de reële economie transformeert en terugdringt; maar ook dat in de westerse landen de economie de politiek bepaalt en elke socio-economische cohesie versmacht.

Nutteloze 'toppen'

De G20 vormt een nieuw directorium dat de UNO opzij duwt en dat ten volle zowel de omvang toont van de wereldwijde crisis als het ontbreken van elke oplossing om er iets aan te doen. De erbarmelijke show over de vriendschap tussen Obama en Sarkozy versterkt de perceptie van een politieke leegte en de afwezigheid van elke ernstige analyse.

Commentaren over de Europese 'toppen' druipen al enige tijd van het pessimisme. Kennelijk heeft men nu ontdekt dat de uitbreiding van de Unie te ruim is geweest, te snel en zonder enige politieke integratie. Konden we dat al niet eerder weten? Beleid voeren is vooruit zien, maar voeren onze leiders nog wel beleid? Wie leidt eigenlijk de Europese Unie? Wie neemt de beslissingen die bepalend zijn voor de fundamentele politieke en sociale opties? De markten? Die markten die 'zenuwachtig' zijn, 'bezorgd', die 'eisen' stellen en als voorwendsel dienen om de politici onder druk te zetten. Neen, ze dienen slechts de speculatie en vandaag hebben de speculanten vrij spel, zeker wat de ongelooflijke renteverhogingen betreft op de staatsschulden.

In werkelijkheid zijn het de zakenbanken die beslissen zoals Goldman Sachs die de Griekse schuld beheerde en de budgetten opsmukte om de Griekse toetreding tot de Eurogroep mogelijk te maken. Het toppunt is toch wel dat een van deze vervalsers, Mario Draghi, benoemd werd tot directeur van de Europese Centrale Bank. De pyromaan wordt brandweerman. En hij is niet alleen. Griekenland kreeg Loekas Papadimos als premier, hij is ook een oudgediende van Goldman Sachs. In het Italië zijn het zakenbanken en de financiële groepen van Wall Street en de City die de macht grijpen met Mario Monti, ook internationaal adviseur bij Goldman Sachs, en zijn regering van technocratische financiële experten.

Gemiste kansen

Begin 1993 eisten de Belgische en Duitse sociaaldemocraten van de PSE (Europese Partij van Sociaaldemocraten) de oprichting van een ééngemaakte interne Europese markt. Toen was de Europese reële economie inderdaad nog solide en de interne consumptie in de Unie stond voor 90% van het Europees Bruto Intern Product. In dit perspectief was de creatie van de euro, gestoeld op een geïntegreerd socio-economisch beheer en een gemeenschappelijke fiscaliteit, een veelbelovend en realistisch project. Maar de PSE werd aangetast door het 'blairisme' en liet de poort wagenwijd open voor het ultraliberalisme, voor de markten, voor de speculatieve fondsen en voor de budgettaire ontsporingen.

Sedert vier jaar betaalt de Europese bevolking de gevolgen van deze ultraliberale politiek die gedicteerd wordt door de banksters die de politieke macht confisqueren voor hun eigen exclusieve winsten. Onze politieke leiders en onze media stellen zich tevreden met oeverloze commentaren over de gevolgen van de actuele crisissen maar weinigen brengen een analyse of zijn op zoek naar de oorzaken van deze crisissen en naar de socio-economische tegenstellingen van de huidige gefinanciariseerde economie.

Eind oktober 2011 was er enige euforie op de twee Europese topontmoetingen. Maar die was slechts van korte duur aangezien de resultaten oppervlakkig en fragiel waren, en nadelig voor de Europese bevolkingen. De Griekse tragedie die maar blijft voortduren, de ernstige economisch-financiële situatie van Italië en Spanje, een doodgelopen groei zijn de hoofdelementen voor het destabiliseren van de euro, de eurogroep en de Europese structuren met onder meer als gevolg dat de G20 machteloos stond.

De Brusselse Franstalige krant Le Soir schreef op 16 november 2011 : “ Steeds meer dicteren de markten de wet. Tezelfdertijd hebben Merkel en Sarkozy de controle overgenomen over de eurozone met een misprijzen voor de Europese procedures”. Inderdaad de Franse president Sarkozy vormt ploeg met de Duitse kanselier Merkel om de financiële oplossingen op te dringen. Anderzijds vormde Sarkozy met de Britse premier Cameron team om in Noord-Afrika een militaire oplossing door te duwen. De oorlog tegen Libië werd inderdaad door slechts vier Europese NAVO-landen daadwerkelijk gevoerd, en was in hoofdzaak in Fans-Britse zaak. De landen uit Noord-Europa, uit West- en Zuid-Europa voeren steeds meer een eigen specifiek beleid. De huidige schuldencrisis kleurt af op de Europese Unie zelf, die niet in staat blijkt socio-economische stabiliteit te brengen omwille van de ultraliberalistische keuzes.

De oproep aan China – een 'communistisch' land – om financiële hulp te verlenen toont duidelijk de ontreddering van de Europese leiders. De concurrentie tussen die landen die door de financiële groepen worden geregeerd en die landen die door de politiek worden bestuurd in functie van hun algemeen belang, verloopt in het voordeel van deze laatste groep, zoals te voorzien was. Het algemeen belang zou overal moeten voorgaan op de financiële belangen van de banksters. Sarkozy en Merkel kiezen voor maatregelen op het vlak van financiële regulatie, die slechts loze wensen zijn, totaal oppervlakkig en inefficiënt.

De fiscale paradijzen zijn ook en voornamelijk financiële paradijzen. Het eiland Jersey bijvoorbeeld is al jaar en dag een Brits fiscaal paradijs, juist voor de Franse Bretoense kust, dat meerdere filialen van Europese banken herbergt die samen een bedrag van 350 miljard euro totaliseren. Het Groot Hertogdom Luxemburg kent meer dan 400 schermvenootschappen die de bezittingen van heel wat Belgische ondernemingen vertegenwoordigen.

Nieuwe krachtsverhoudingen

Tijdens de top van de Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) van 10 en 11 november 2011, stelde Obama de Chinese president voor om een economische unie van de landen in de Stille Zuidzee op te richten. Een reddingsboei voor de Noord-Amerikaanse economie. China heeft het voorstel niet eens in overweging genomen. Daar staat tegenover dat Rusland en China een monetair akkoord hebben gesloten waarbij de roebel en de yuan vrij kunnen circuleren in beide landen aan een politiek afgesproken wisselkoers.

India, Pakistan en Afghanistan zijn kandidaat om volwaardig lid te worden van de SCO, de Shanghai Cooperation Organisation. Hier staat een Euraziatische pool in de steigers die zijn stabiliteit zoekt door het gemeenschappelijk belang voorop te stellen, terwijl de westerse landen wegkwijnen in een gefinanciariseerd, destructief ultraliberalisme.

Maar is het niet zo dat de leiders van de financiële groepen, de banksters, precies op zoek zijn naar verbrokkeling van de politieke en staatsstructuren om des te makkelijker hun privé-winsten te kunnen binnenrijven ten nadele van het algemeen belang van de volkeren en de staten? De vraag stellen is ze beantwoorden.

Jean Verstappen rencontres.paix@yahoo.fr

Dit artikel is een vertaling van het edito “La menace d'un chaos mondialisé” dat Jean Verstappen schreef in het Bulletin "Paix" - N° 27 - Décembre 2011