In 1996 kwamen verschillende deskundigen in rechtspraak, wetenschap, ontwapening en onderhandeling bij elkaar om een nieuw model te ontwikkelen voor de globale afschaffing van kernwapens. Ze trachtten zich in de plaats te stellen van overheden, inclusief regeringen van kernwapenstaten, om zo redenen te bedenken waarom ze geen onderhandeling zouden starten over nucleaire ontwapening. Het was een moeilijk proces, maar in april 1997 was het ontwerp voor een 'Nuclear Weapon Convention' (NWC) klaar. Het werd voorgesteld in de Algemene Vergadering van de VN als Doc A/C.1/52/7. Enkele jaren later, in 1999, werd nog een extra boek uitgegeven met meer achtergrondinformatie. Het voorziet uitleg en een kader waarbinnen overheden kunnen bewegen om te komen tot nucleaire ontwapening. Dit plan werd positief onthaald door veel overheden, toch kon men hierover nooit tot een volledige consensus komen.[i]

Het NWC is een internationaal verdrag dat kan vergeleken worden met de 'Chemical Weapon Convention' (verbod op chemische wapens) en de 'Biological Weapon Convention' (verbod op biologische wapens). Er zijn lange onderhandelingen vooraf gegaan aan beide conventies, maar er is wel degelijk een verbod gekomen zodat nergens ter wereld het gebruik van chemische of biologische wapens gelegitimeerd is. Een verbod zoals dat op chemische en biologische wapens bestaat niet voor nucleaire wapens.[ii] Er is enkel het NPV waarbij landen zich ertoe verbinden geen kernwapens te ontwikkelen of het bestaande arsenaal af te bouwen, wat maakt dat dit verdrag meer op vertrouwen is gebaseerd. Er is nog lang geen sprake van een verbod. Het belang van het NWC is dus heel groot. Als dit verdrag wordt goedgekeurd door alle landen, kan er een basis gelegd worden voor het verwijderen van alle kernwapens.

Sinds 2008 roept de Secretaris-Generaal van de VN, Ban Ki-moon, alle regeringen op om onderhandelingen te starten voor om te komen tot een NWC. Dit om hun verplichtingen die ze maakten in het NPV na te komen. Naast de officiële standpunten van overheden en regeringen zijn er ook heel wat NGO's die oproepen voor een NWC. Bijvoorbeeld het Rode Kruis, met 97 miljoen vrijwilligers, pleit actief voor een globale afschaffing van kernwapens.[iii]

Bij de laatste stemming in december 2011 stemden 146 landen voor een algemene afschaffing van kernwapens. 22 landen onthielden zich van de stemming en 26 stemden tegen. Wat meteen opvalt in de stemming is de houding van de NAVO-lidstaten. Zij stemmen allemaal, inclusief België, tegen een allesomvattende kernwapenconventie. Alle kernwapenstaten behalve China stemmen ook tegen. Het is ook opmerkelijk dat India en Pakistan, beiden een niet-erkende kernwapenstaat, voor een kernwapenconventie stemmen. Zij steunen een algemeen verbod op kernwapens, wat meteen ook duidelijk maakt dat zij van hun kernwapens willen afzien als alle kernwapenstaten dat zouden doen.[iv]

Wanneer een globaal beeld wordt opgemaakt, kiezen de representatieven van 81% van de wereldbevolking voor een kernwapenconventie. De lidstaten die tegen een conventie stemmen representeren 14% van de wereldbevolking.[v] Het wordt dankzij de stemming voor een NWC duidelijk dat een algemene afschaffing van kernwapens breed gedragen wordt. De NWC kan een enorm grote stap zijn in de richting van een wereld zonder kernwapens. De overeenkomst in het NPV toont de bereidwilligheid van sommige lidstaten om bewust af te zien van kernwapens. Dit wordt nog meer verstrekt door de verschillende kernwapenvrije zones die werden gecreëerd. De internationale gemeenschap voelt de noodzaak om verdere en nieuwe stappen te ondernemen naar een globaal ontwapeningsproces en voor veel onder hen is een NWC een grote kans om dat doel te bereiken.

Meer informatie over de conventie vind je hier

Stemgedrag van alle deelnemende landen in December 2011 vind je hier