Geschiedenis

In maart 1949 wordt de Belgische Unie voor de Verdediging van de Vrede (BUVV) opgericht, de voorganger van Vrede vzw. De vredesorganisatie sluit zich aan bij de Wereldvredesraad die reeds in 1948 werd opgericht. Een aantal stichtende leden van de BUVV waren mensen die actief in het daadwerkelijk verzet hadden gestaan tegen nazi-Duitsland. De werking richtte zich vooral op atoomontwapening, dekolonisatie, en vreedzame co-existentie.

In 1972 verandert de BUVV haar naam in Vrede. De werking van de organisatie blijft gelijk. Ze organiseert sociale acties die soms specifiek gericht zijn tegen de bewapening, zoals het appel van Stockholm, de protesten tegen de bewapeningsuitgaven van de jaren 1970, de grote betogingen tegen de plaatsing van kernraketten in Europa in de jaren 1980, de werking van Abolition 2000 of de Mayors for Peace vandaag. De beweging focuste in de loop van haar geschiedenis ook op het aanklagen van de (neo)kolonialistische dominantie van westerse machten: solidariteit met de onafhankelijkheidsstrijd van Algerije of van de Portugese kolonies in Afrika, de bevrijdingsbewegingen in Centraal-Amerika, en Palestina gisteren en vandaag. Soms betrof het een directe aanklacht tegen oorlog, zoals de Vietnamoorlog, of de oorlogen tegen Irak (2003), Joegoslavië (jaren 1990) en Afghanistan (2001). Vandaag worden oorlogen in de media te gemakkelijk vertaald als een cultureel of religieus conflict. Humanitaire bezorgdheden worden ook vaak een dekmantel voor militaire interventie. Onze vredesbeweging heeft in haar werking altijd gewezen op de economische, geostrategische en andere belangen die tot een oorlog kunnen leiden.

In 1993 werd binnen Vrede vzw een nieuwe basistekst afgerond die beter aangepast was aan de nieuwe mondiale ontwikkelingen na het verdwijnen van het communistische blok. Interkapitalistische conflicten en een scherpere Noord-Zuidtegenstelling kregen een prominentere plaats in de omgevingsanalyse van de organisatie. Ook de internationale organisaties (zoals de Verenigde Naties en de NAVO), hun samenstelling, werking en beleid kwamen ruimer aan bod. Tenslotte werd een volledig nieuw hoofdstuk toegevoegd over vrede en milieu.

Vandaag zijn er meer dan ooit nieuwe uitdagingen voor de vrede, zoals de zelfverklaarde nieuwe rol van de NAVO, de klimaatverandering, de vele militaire interventies in het Midden-Oosten en de totale instorting van de staatsstructuren die er mede het gevolg van zijn, de opwarming van het klimaat, de vluchtelingenstromen, grensoverschrijdende terroristische organisaties, enzovoort, vervoegen de reeds vastgestelde zoals kernwapens, wapenhandel, oneerlijke mondiale economische verhoudingen en geostrategie.

Vrede vzw slaagde er de afgelopen decennia uitstekend in om de kern van haar eigenheid te behouden.