De Amerikaanse president en Nobelprijs-voor-de-vrede-winnaar Barack Obama, kondigde zopas met het nodige trompetgeschal aan dat 33.000 Amerikaanse militairen Afghanistan zullen verlaten tegen de zomer van 2012. Volgens de president zal de aanwezigheid van de Amerikaanse troepen tegen 2014 niet meer nodig zijn en zullen de Afghaanse troepen tegen dan “de veiligheid zelf kunnen verzekeren”. Dit doet ons denken aan het gezegde: 'eerst zien, dan geloven'. Bovendien is het voorstel van de president aanzienlijk minder indrukwekkend dan hij wil laten uitschijnen. Dat is duidelijk voor iedereen die een beetje kan tellen en rekenen (zie bijgevoegde grafiek).
(Zie ook ons persbericht: Vrede vzw vraagt terugtrekking van alle Belgische troepen)
Maandenlang hebben het Witte Huis en het Pentagon gepingeld over de terugtrekking van de soldaten. Amerikaans minister van Defensie Robert Gates en opperbevelhebber van de buitenlandse troepen in Afghanistan generaal David Petraeus, maken zich zorgen. Ze vinden dat de Amerikaanse troepen in Afghanistan niet te overhaast teruggetrokken mogen worden. Obama moet echter rekening houden met de groeiende oorlogsmoeheid van de VS-bevolking en de hoge kosten van de Amerikaanse kruistocht. In het totaal spendeerde de VS al meer dan 1500 miljard dollar en de oorlog kost momenteel meer dan tien miljard dollar per maand, dat is een wekelijks kostenplaatje van 2 miljard dollar! In een opiniepeiling uitgevoerd door de Amerikaanse televisiezender CBS heeft 64% van de ondervraagden zich uitgesproken voor een snelle terugtrekking. De Amerikaanse legerleiding, hierbij gesteund door republikeinse congresleden, blijft er echter op aandringen dat het huidige troepenbestand nog voor minstens 2 jaar gehandhaafd zou worden.
Wiskunde
Een belangrijke voetnoot bij de aankondiging van de terugtrekkingsplannen van de Amerikaanse president: toen Barack Obama zijn ambt opnam, waren er 31.000 VS soldaten in Afghanistan gestationeerd, aangevuld met een zending van 4000 militairen, zoals zijn voorganger Bush besloten had. Obama verdrievoudigde het Amerikaanse troepencontingent in Afghanistan tot een troepensterkte van 100.000 man. We mogen daarbij vooral niet uit het oog verliezen dat wanneer hij zijn woorden waarmaakt, er tegen de zomer van 2012 nog steeds 68.000 Amerikaanse soldaten in het land aanwezig zullen zijn! Dat is meer dan het dubbele van bij het begin van zijn ambtstijd. De door Obama geplande terugtrekking zou de oorlog in Afghanistan dus verre van tot een einde brengen.
Gedurende zijn ambt voerde Obama twee belangrijke troepenstijgingen door. In februari 2009 kondigde hij de zending van 20.000 extra soldaten aan en in december 2009 stelde hij dat voor de geplande 'surge' nog eens 33.000 troepen naar Afghanistan gestuurd zouden worden. Samen met andere kleinere stijgingen komen we tot een totaal van 100.000 extra manschappen. In een TV-toespraak vanuit het Witte Huis, verkondigde Obama dat de terugtrekking van de Amerikaanse troepen zal beginnen vanaf juli 2011. Tegen het einde van het jaar zullen er volgens Obama 10.000 Amerikaanse soldaten Afghanistan verlaten hebben. Tegen de zomer van 2012 moeten er nog 23.000 volgen. Op deze manier zal tegen de zomer van volgend jaar alleen de troepenversterking van december 2009 ongedaan gemaakt worden! Over het verdere tijdschema zweeg Obama. Hij verkondigde alleen maar dat de terugtrekking constant zal zijn. Hij zei ook dat de taak en de opdracht van de VS-strijdkrachten in Afghanistan er in de toekomt uitsluitend uit zal bestaan “ondersteuning” te bieden aan de Afghaanse troepen. Het overgangsproces moet tegen 2014 een feit zijn. Een deel van de door de VS gefinancierde en opgeleide Afghaanse militairen en politieagenten die de veiligheid moeten verzekeren vanaf 2014, maken zich volgens recent gepubliceerde rapporten echter schuldig aan het terroriseren, folteren en doden van de burgerbevolking.
Hamid Karsai verheugde zich over de aankondiging van Obama, maar de Taliban dreigt met het opdrijven van haar offensief. De Afghaanse president heeft onlangs publiekelijk verklaard dat er gesprekken met Washington aan de gang zijn over de mogelijkheid om na 2014 toch nog Amerikaanse troepen stand by te hebben in de militaire basissen van het land. Het is eigenlijk een publiek geheim dat het Pentagon streeft naar een blijvende militaire aanwezigheid en een langlopend gebruik van de militaire basissen in Afghanistan. Het land ligt geostrategisch gezien iets te gunstig om het zomaar te verlaten (vlak bij Rusland, Iran en de gasrijke Centraal-Aziatische republieken).
Sinds Obama het Witte Huis introk, zijn de verliezen voor de Amerikaanse bezettingsmacht vervijfvoudigd. Tijdens de Bush-periode stierven in Afghanistan 570 Amerikaanse soldaten, dat was een gemiddelde van 6,5 per maand. Sinds het aantreden van Obama zijn in de voorbije 29 maanden al 970 soldaten gesneuveld, dat is een gemiddelde van 33 per maand. De bewering van Obama, dat hij de troepenafbouw begint vanuit een positie van sterkte, slaat dus op niets. Obama's holle frasen zoals: “dat het licht aan het einde van de tunnel voor een duurzame vrede al bemerkbaar is”, doen denken aan de beruchte ongefundeerde uitspraken uit de tijd van de Vietnam oorlog. Het Witte Huis en de Amerikaanse media hadden het toen bijvoorbeeld ook voortdurend over het licht aan het eind van de tunnel.
Met de toenemende oorlogsmoeheid van de eigen bevolking, beloofde Obama dat hij zich meer zal concentreren op de inheemse economische problemen van het land. Alleen aan de oorlogen in Irak en Afghanistan heeft de VS al 1.212.763.000.000 dollar (!) uitgegeven, met een enorme staatsschuld en heel wat sociaal-economische problemen tot gevolg. Plotseling (niet zo ver van de Amerikaanse presidentsverkiezingen) verkondigt Obama dat men er geinvesteerd en geinnoveerd moet worden om arbeidsplaatsen en de bloei van bedrijven te verzekeren.
Besluit
Obama's toespraak geeft de indruk dat zijn aankondigingen meer symbolisch dan doeltreffend bedoeld zijn. Het is duidelijk hij in de aanloop van de presidentsverkiezingen een goede indruk probeert te maken op de internationale gemeenschap en vooral dat deel van de VS-bevolking dat genoeg heeft van de oorlog. Zelfs met de voorziene terugtrekking in fasen van de Amerikaanse soldaten blijft Afghanistan een land in oorlog en een protectoraat van de VS, waar het aantal soldaten indien nodig gemakkelijk opnieuw opgedreven kan worden.
De Amerikaanse politieke elite heeft absoluut niet de intentie om de VS-hegemonie over de wereld op te geven en te herroepen, maar door de financiële en sociale problemen van de VS is Washington verplicht om zijn tactiek aan te passen. Een actueel voorbeeld van zo'n mogelijke nieuwe tactiek is de westerse oorlog tegen Libië, waar de VS een taakverdeling heeft opgedrongen aan de NAVO. Wil de VS in Afghanistan dezelfde weg opgaan?
