De VS-bedrijven die jarenlang grof geld verdienden met de verkoop van Agent Orange -dat miljoenen slachtoffers maakte in Zuid-oost Azië- genieten evenals hun opdrachtgever, de overheid van de VS, van immuniteit. Ze zullen nooit ergens kunnen worden vervolgd voor hun rol in de chemische oorlog van de VS die in Vietnam, Cambodja en Laos tussen de 2 en 3 miljoen mensen doodde.

‘Agent Orange’ (de naam verwijst naar de kleur van de streep op de vaten waarin het goedje zat), is een ontbladeringsmiddel met dioxine dat jarenlang massaal werd gebruikt in Vietnam en omgeving. 

Het was oorlogspresident John Kennedy die in 1961 de start gaf voor ‘Operation Ranch Hand’. Door de ontbladering van de dichte natuur wilden de Amerikanen de moeilijk te spotten Vietnamese strijders blootleggen. Deze methode was erg dodelijk. Tot op vandaag sterven nog mensen aan de gevolgen van de 75 miljoen liter dioxine bevattende stoffen die over Vietnam werden gedropt. Tot in de vierde generatie duiken ziekten en misvormingen op.

Cynisme

Dat Agent Orange weer even in het nieuws is, komt door een recente beslissing in beroep van een Parijse rechtbank. Die oordeelt dat Monsanto, Dow Chemical, Hercules en 23 andere chemische bedrijven niet kunnen worden vervolgd voor hun rol in de Vietnam-oorlog. Reden: ze werkten in overheidsopdracht en genieten daarom mee van 'immuniteit'. 

Die zogenaamde immuniteit is gewoon een afspraak onder staten om elkaars soevereiniteit in dergelijke zaken niet in vraag te stellen. Een bizar 'gewoonterecht' waar Zuid-Afrika zich alvast gelukkig niets van aantrekt bij het aanklagen van Israël voor de misdaden in Gaza.

De aanklacht in Parijs toonde nochtans zeer stevig aan dat al die bedrijven maar al te bewust hebben meegedaan -vooral omwille van de grote winsten- aan die chemische oorlogsvoering op zéér grote schaal. “We moesten toch beletten dat onze soldaten als wilde konijnen vanuit de wouden zouden beschoten worden”, zei een advocaat van Hercules. Het cynisme van die lieden is alleszins niet dood.

De klacht in Frankrijk werd ingediend door Tran To Nga, 82 jaar, die zelf aan chlooracne lijdt als gevolg van de gebruikte chemicaliën. In 1968 verloor ze ook een dochtertje door Agent Orange. Ze wees erop dat er in Vietnam nog altijd kinderen worden geboren met zware afwijkingen (zoals een waterhoofd, open rug, vervormde ledematen).

Chemische oorlog?

In Vietnam werden in de jaren na het einde van de oorlog onder meer zeer veel leverkankers vastgesteld. In 1980 bezocht ik dokter Ton That Tung die in zijn kliniek voortdurend mensen met zware leverproblemen behandelde, bijna uitsluitend een gevolg van Agent Orange. Toen de dokter drie jaar later stierf, kwamen 2 miljoen mensen op straat in Hanoi om te rouwen. De omvang van het probleem verklaart mee waarom Vietnam een pionier is in de behandeling van leverziekten. Andere veel voorkomende aandoeningen zijn zware diabetes en prostaatkanker.

Washington heeft vanaf 2007 wel de gevolgen van zijn dioxinegebruik toegegeven – de term chemische oorlog wordt echter zorgvuldig vermeden. Sindsdien ontving Vietnam rond de 130 miljoen euro om het leed enigszins te verzachten. Een peulschil in verhouding tot het probleem.

De VS-soldaten die eveneens de gevolgen dragen van dioxinevergiftiging kregen in 1984 van de betrokken bedrijven wel 180 miljoen dollar compensatie. De VS-overheid trekt sindsdien jaarlijks miljoenen uit voor die veteranen. De Bond van Vietnamese slachtoffers van Agent Orange trok in 2004 naar de rechter in de VS, maar hun klacht werd afgewezen.

Washington blijft er officieel bij dat het in Vietnam geen chemische oorlog voerde. Het wil wel een “morele verplichting” aanvaarden om het leed van slachtoffers van dioxine financieel een beetje te verzachten. Maar het gaat om ontbladeringsmiddelen met dioxine, niet om een chemische oorlog… Het zijn alleen maar anderen, vijanden, die zich daaraan schuldig maken. Washington heeft er Rusland in mei van beschuldigd chemische wapens te gebruiken in Oekraïne: chloorpicrine dat misselijkheid veroorzaakt en traangas… (Over het recente gebruik van witte fosfor door VS-bondgenoot Israël in Gaza en Libanon wordt niet gerept door Washington, nvrd.) 

Dit artikel verscheen eerder op Uitpers.