Image
Korean peace appeal

CC 4.0

Beëindig de Koreaanse Oorlog en stop de wapenwedloop tussen de VS en China
Artikel
7 minuten

Stijgende spanningen tussen de Verenigde Staten en China in Oost-Azië zorgen ervoor dat een volgende catastrofale oorlog maar één incident verwijderd is.

Onder de 26 naties die vandaag participeren aan RIMPAC, ‘s werelds grootste oorlogsoefeningen op zee georganiseerd door de Verenigde Staten, treedt Zuid-Korea op de voorgrond als een van de belangrijkste bijdragers. De Republiek Korea (ROK of Zuid-Korea) ontplooit oorlogsschepen en maritieme vliegtuigen, waaronder het amfibische vliegdekschip Marado, de Shin Dol-seok onderzeeër, een P-3 maritiem bewakingsvliegtuig, twee Lynx helikopters, en negen amfibische aanvalsvoertuigen, samen met 1000 troepen. Het is het grootste Zuid-Koreaanse zeemachtcontingent dat deelneemt aan RIMPAC sinds 1990.

De VS en China zijn betrokken bij het in stand houden van een reeds zeven decennia durende vijandige omgeving op het Koreaans schiereiland.

De recente spanningen tussen de VS en China hebben de bezorgdheden rond regionale vrede en veiligheid aangewakkerd. De twee landen zijn betrokken bij het in stand houden van een reeds zeven decennia durende vijandige omgeving op het Koreaans schiereiland. Dit dateert al van het wapenstilstandsakkoord van 1953 dat een einde bracht aan de Koreaanse Oorlog, maar nooit vervangen werd door een vredesovereenkomst. 

Aan het einde van de Koude Oorlog ging de ROK diplomatieke betrekkingen aan met Rusland en China. De Verenigde Staten had op gelijkaardige wijze diplomatieke relaties kunnen opstarten met de Democratische Volksepubliek Korea (DVR of Noord-Korea), maar dit heeft zich nooit gematerialiseerd. In plaats daarvan ontwikkelde de DVR zijn nucleair programma en werd de militaire alliantie tussen de VS en Zuid-Korea om Noord-Korea af te schrikken, opgewaardeerd. De VS heeft Zuid-Korea voorzien van conventionele aanvals- en raketverdedigingscapaciteiten, en heeft zelfs overwogen om opnieuw kernwapens te introduceren in de ROK. 

Deze gezamenlijke afschrikkingsstrategie heeft een aanzienlijke impact gehad op het defensiebudget van Zuid-Korea. In 1991 bedroeg dit 7452 miljard Zuid-Koreaanse won (KRW). Twee decennia later, in 2011, was het verviervoudigd tot 31.403 miljard KRW. Tegen 2019 kwam het Zuid-Koreaans defensiebudget op 46.697 miljard KRW (42,5 miljard dollar). De belangrijkste justificatie voor het opdrijven van het defensiebudget was het counteren van dreigingen, dat zichzelf uitriep tot een kernwapenstaat in 2017. 

In 2019 bedroeg het volledig Noord-Koreaans Bruto Binnenlands Product (BBP) -33,504 miljard dollar- minder dan alleen het defensiebudget van de ROK in datzelfde jaar. Desondanks is Zuid-Korea doorgegaan met het verhogen van zijn militair budget en capaciteiten. Het is de zesde grootste militaire macht in de wereld geworden en is gestegen tot de 10de plaats wat de wereldwijde defensie-uitgaven betreft.

Daarnaast zijn er momenteel 28.500 Amerikaanse militairen ontplooid in Zuid-Korea, dat een overzees testgebied is geworden voor de hardware van het VS-leger, zoals het ‘Terminal High Altitude Area Defense’-raketsysteemsysteem (THAAD) en het ‘Joint United States Forces Korea Portal and Integrated Threat Recognition’-programma (JUPITR). In 2017 kondigde het USFK (het commando van het VS-leger in Zuid-Korea) aan dat het begonnen was met het permanent stationeren van een ‘MQ-1C Gray Eagle’-aanvalsdronebedrijf op de luchtmachtbasis van Kunsan in Zuid-Korea.

De hoogtechnologische Amerikaanse wapens die ontplooid zijn in de ROK kunnen naar verluidt ook China bereiken. Vlak nadat hij in pensioen ging, zei generaal Robert Abrams, bevelhebber van het USFK van 2018 tot 2021, dat de VS en Zuid-Korea nieuwe operationele oorlogsplannen zouden moeten ontwikkelen om, naast de dreigingen van Noord-Korea, China’s militaire invloed in de regio tegen te gaan. 

Yoon Seok-yeol, de nieuwe Zuid-Koreaanse president die aantrad in mei 2022, engageerde zich om de relatie tussen de VS en de ROK te versterken, de militaire samenwerking met Japan op te drijven, en een ‘denuclearisatie-eerst’ benadering ten opzichte van Noord-Korea te hanteren. 

Zuid-Korea nam onder Yoon Seok-yeol voor het eerst deel aan een NAVO-top, hoewel het land geen lid is van deze trans-Atlantische organisatie.

In de context van de VS-strategie om China in te dammen (‘containment’), had president Yoon een bijeenkomst met president Joe Biden. Hij sloot Zuid-Korea ook aan bij het ‘Indo-Pacific Economic Framework’ en participeerde aan de eerste top van dit door de VS geleide initiatief. Zuid-Korea nam onder Yoon Seok-yeol, ook voor het eerst deel aan een NAVO-top, hoewel het land geen lid is van deze organisatie.

In juni voerden de VS en Zuid-Korea gezamenlijke luchtmachtoefeningen uit boven de Gele Zee, met 20 gevechtsvliegtuigen, waaronder F-35A stealth-straaljagers en marineoefeningen met een Amerikaans nucleair aangedreven vliegdekschip in de internationale wateren voor de kust van Okinawa. Voor augustus stonden ook grootschalige Amerikaans-Zuid-Koreaanse militaire oefeningen gepland. De militaire spanningen in de regio worden hierdoor alleen maar opgedreven. 

Op 21 juni 2022 kondigde de Biden-regering aan dat de VS zich eindelijk zou aansluiten bij de humanitaire doelstellingen van het Verdrag van Ottawa, dat het gebruik, het herbergen, het produceren en het transfereren van antipersoonsmijnen verbiedt. De VS deelde mee dat het zich aan het verdrag zal houden, behalve op het Koreaans schiereiland. Nochtans zijn landmijnen ook in Korea een humanitair probleem. Volgens de ‘Peace Sharing Association’ werden er in 2021, gedurende de 70 voorbije jaren van wapenstilstand, al 1171 burgers gewond of gedood door landmijnen. In dezelfde periode vielen 5257 gewonden of doden door onontplofte bommen. Op 3 juli 2022 overleed nog een man die tijdens herstellingswerken na een overstroming met zijn graafmachine op een antitankmijn stootte in Dochang-ri, (Cheorwon), op ongeveer 10 kilometer van de Militaire Demarcatielijn, de grens tussen de twee Korea’s. 

De groeiende militarisering heeft ook een negatieve impact gehad op de levens van vrouwen in Oost-Azië. Hoewel Zuid-Korea, Japan en China mondiale leiders zijn op het gebied van economische groei en ontwikkeling, blijft de participatie van vrouwen in de politiek en in het economisch leven zeer laag in deze landen. Volgens het 'Global Gender Gap Report' 2021 van het Wereld Economisch Forum, is de genderongelijkheid in educatie en gezondheid kleiner geworden, maar blijft de kloof tussen mannen en vrouwen qua economische participatie en politieke empowerment aanzienlijk. Gebaseerd op een index waarbij 1 betekent dat er geen genderkloof is, staat Zuid-Korea wat politieke empowerment betreft op 0.214, China op 0.118, en Japan op 0.061. Hoewel vrouwen in Oost-Azië hun gendergelijkheid bevorderd hebben op het vlak van educatie en gezondheid, heeft het vermannelijkte militarisme in deze landen bijgedragen tot de enorme genderkloof in de politieke besluitvorming. 

Een sterk voorbeeld is de verontschuldigingsovereenkomst die in 2015 gesloten werd tussen Zuid-Korea en Japan rond de zogenaamde ‘troostvrouwen’ (vrouwen en meisjes die voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog door het keizerlijke Japanse leger tot seksuele slavernij werden gedwongen in de door Japan bezette landen en gebieden). Deze overeenkomst kwam tot stand zonder de participatie van de slachtoffers. Hoewel deze slachtoffers -vrouwenrechtenactivisten- een cruciale rol gespeeld hebben bij het onder de aandacht brengen van de kwestie in Zuid-Korea en Japan, werden zij en hun werk niet erkend door de leiders van beide regeringen.

Als onderdeel van de inspanningen om China in te dammen, blijft de VS Zuid-Korea aansporen om een militaire samenwerking te ontwikkelen met Japan.

De overeenkomst kreeg geen steun van het publiek vanwege het ontbreken van een slachtoffergerichte benadering in een context van mensenrechtenkwesties voor vrouwen in oorlogstijd. Toch werd de overeenkomst enorm gepusht door Washington dat het belangrijk vindt dat zowel Zuid-Korea als Japan hun militair beleid coördineren met de VS om Noord-Korea’s nucleaire programma te counteren. Als onderdeel van de inspanningen om China in te dammen en te omcirkelen, blijft de VS Zuid-Korea aansporen om een militaire samenwerking te ontwikkelen met Japan, ondanks het feit dat de kwesties van de militaire seksslavernij en gedwongen mobilisatie van Koreanen door keizerlijk Japan nog niet op adequate wijze is behandeld. 

Tijdens de bijna zeven decennia durende wapenstilstand, hebben de aanhoudende militaire opbouw met hoogtechnologisch wapentuig (waaronder kernwapens), grootschalige militaire oefeningen, en vijandigheden op het Koreaans schiereiland en in de regio, geleid tot een gevaarlijke situatie, waarin zelfs een klein, mogelijk accidenteel incident kan leiden tot de uitbraak van een nieuwe oorlog. 

We kunnen en mogen niet de fout maken om de tragedie van een nieuwe broederoorlog te herhalen. Nu meer dan ooit, is het tijd om een einde te maken aan de Koreaanse oorlog en de wapenstilstand te vervangen met een vredesakkoord in plaats van met grootschalige militaire oefeningen. 

Dit vertaalde artikel verscheen eerder op de site van het 'International Peace Bureau'.
 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.