De constructeur van het Eurofighter Typhoon kondigt vandaag de oprichting aan van twee Belgische ‘innovatiecentra’ netjes verdeeld over Vlaanderen en Wallonië. Eurofighter is een van de kandidaten voor de vervanging van de F-16-gevechtsvliegtuigen. Het Europees consortium van dit gevechtsvliegtuig bevestigt in een persbericht dat deze faciliteiten een sleutelelement vormen van de kandidatuur van Eurofighter in België.

Het wapenbedrijf houdt ons land dus een wortel voor door te zwaaien met een aantrekkelijke toekomstige positie op de markt van de militaire aeronautica.

De vier bedrijven van het consortium, het Britse BAE Systems, Airbus Spanje en Duitsland, het Italiaanse Leonardo en MBDA (raketbedrijf dat in eigendom is van de drie andere consortiumbedrijven), geven vandaag hun principiële goedkeuring maar dan wel onder voorwaarde dat de Eurofighter Typhoon gekozen wordt als de opvolger van de F16. Het wapenbedrijf houdt ons land dus een wortel voor door te zwaaien met een aantrekkelijke toekomstige positie op de markt van de militaire aeronautica. Het consortium benadrukt ook de samenwerking met de Belgische defensie-industrie zodat deze centra de “sleutel vormen voor de ontwikkeling van een sterke Belgische langetermijnverankering in de Europese hoogtechnologische industriële luchtvaart- en defensiebasis”, aldus het persbericht van het consortium.

De Belgische regering heeft beslist om 34 nieuwe gevechtsvliegtuigen te kopen ter vervanging van de F-16s. Ze heeft daarvoor 3,6 miljard euro voorzien, een bedrag dat met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet zal volstaan. Daar moeten ook nog eens de gebruiks- en onderhoudskosten worden bijgeteld. Volgens de regering is er een totaalkost mee gemoeid van 15 miljard euro gespreid over levensduur van de nieuwe vliegtuigen. Twee kandidaten, het Zweedse Gripen en het Amerikaanse Boeing, haakten al af. Dat laatste bedrijf stelde uitdrukkelijk dat een echt gelijk speelveld ontbreekt waar een ‘volledige en open competitie’ geldt. Blijven over: Lockheed Martin (F35, VS), het consortium rond BAE Systems (Eurofighter Typhoon) en het Franse Rafale van constructeur Dassault.

De regering wil de schijn hooghouden dat de competitie tussen de kandidaat constructeurs van het nieuwe gevechtsvliegtuig op een objectieve basis gebeurt. Maar naarmate de deadline nadert dreigen economische en politieke belangen steeds belangrijker te worden.

De regering wil de schijn hooghouden dat de competitie tussen de kandidaat constructeurs van het nieuwe gevechtsvliegtuig op een objectieve basis gebeurt. Maar naarmate de deadline nadert dreigen economische en politieke belangen steeds belangrijker te worden. Het feit dat België in NAVO-verband met nucleaire taken zit opgezadeld, geeft Lockheed Martin een voordeel omdat het bedrijf in het contract zit voor de modernisering van de B-61 kernbommen die door Belgische gevechtsvliegtuigen moeten worden getransporteerd. Het valt te betwijfelen dat de VS en/of Lockheed Martin zomaar de knowhow zal leveren die noodzakelijk is om vliegtuigen van de concurrentie uit te rusten voor nucleaire NAVO-taken. Lockheed Martin pakte trouwens ook al uit met economische compensaties als het de gevechtsvliegtuigen mag opleveren. Het spreekt voor zich dat dergelijke aanbiedingen een verstorend effect kunnen hebben bij de keuze van de gevechtsvliegtuigen.

Verder is het de vraag wat de regering zal aanvangen met de kandidatuur van Rafale dat in tegenstelling tot de andere twee overgebleven kandidaten niet in de officiële aanbestedingsprocedure is gestapt. De Fransen gebruiken economische en politieke argumenten om de keuze voor Rafale te ondersteunen, zoals de gezamenlijke bouw van een nieuw toekomstig gevechtsvliegtuig waarin ook de Duitsers zouden betrokken worden. Daarnaast biedt Frankrijk een nauwere militaire samenwerking aan.

De regering draait al lang een rad voor de ogen van de bevolking door systematisch de factuur van deze mega-aankoop te onderschatten.

De regering draait al lang een rad voor de ogen van de bevolking door systematisch de factuur van deze mega-aankoop te onderschatten. Zo zullen de investeringskosten van geboden economische compensaties uiteindelijk doorverrekend worden in het prijskaartje van de nieuwe gevechtsvliegtuigen. Het bedrag van 9,4 miljard Euro dat de regering middels een programmawet heeft laten betonneren voor het totale pakket aan militaire investeringen, dreigt door het financiële avontuur met peperdure gevechtsvliegtuigen andere militaire investeringen (militaire voertuigen, drones, mijnenvegers,…) te hypothekeren. Als de gevechtsvliegtuigen duurder uitvallen moet dat immers gecompenseerd worden door minder militaire investeringen elders binnen het vastgelegde budget. Het is in elk geval een illusie om te denken dat de gevechtsvliegtuigen veel jobs zullen opleveren. Het bedrijf dat de Eurofighter Typhoon produceert heeft vorige week nog maar aangekondigd dat het 2000 banen zal schrappen. Als de regering gevechtsvliegtuigen wil kopen om jobs te creëren, dan zal ze bedrogen uitkomen.

Als ons land in zee gaat met kernwapenbedrijven dan betekent dat concreet dat ons land verder actief de kernwapenproductie en -politiek ondersteunt.

De regering zou zich kunnen bezinnen vooraleer het effectief in dit roekeloos financieel avontuur stapt door zich alsnog te buigen over de vraag of België wel nood heeft aan gevechtsvliegtuigen. Die zijn al in overvloed aanwezig bij onze militaire partners en zaaien dood en verderf telkens ze worden ingezet zoals in Afghanistan, Libië, Irak en Syrië. Ook riskeren we een ultieme kans te missen om ons te ontdoen van de nucleaire taken en de kernbommen in Kleine Brogel definitief nutteloos te maken, zodat ons land zich eindelijk in regel kan stellen met de verplichtingen van het non-proliferatieverdrag. Tegelijk opent ons land de weg naar de ondertekening van het nieuwe verdrag voor een verbod op kernwapens te tekenen. Tot nu toe – onder druk van de VS – weigert ze dat. Als ons land in zee gaat met kernwapenbedrijven als Lockheed Martin of het Europees consortium rond Eurofighter dan betekent dat concreet dat ons land verder actief de kernwapenproductie en -politiek ondersteunt. Dat is meer dan een brug te ver.