Tegen een achtergrond van aanhoudende genocide in Gaza, heeft Israël zijn militaire operaties in Libanon sinds twee weken enorm geïntensifieerd. De Israëlische luchtaanval waarbij Hezbollah-leider Nasrallah werd gedood, heeft nu ook Iran in het oorlogsbad getrokken, en de VS-troepen in de regio zijn in de hoogste staat van paraatheid gebracht. Escalatie na militaire escalatie stevent de regio af op een brede oorlogsramp. Alsof dit bloedige vooruitzicht nog niet schrikwekkend genoeg is, beschikt de schijnbaar totaal losgeslagen extremistische Israëlische regering ook nog over nucleaire wapens.
Het Israëlisch leger meldde dinsdagochtend 1 oktober dat het aan een “beperkt” grondoffensief begonnen is in Libanon. De door Israël geviseerde militante Libanese organisatie Hezbollah ontkende daarop dat Israëlische soldaten hun land waren binnengetrokken. Vandaag liet Hezbollah weten dat het infiltrerende Israëlische grondtroepen van Libanese bodem heeft verdreven en daarbij soldaten verwond en gedood heeft. (Het Israëlisch leger bevestigde later vandaag de dood van acht soldaten in gevechten in Zuid-Libanon.)
Wat vast staat, is dat Israël onverminderd doorgaat met zijn huidige grootschalige bombardementencampagne in Libanon. Het startschot van deze militaire escalatie werd gegeven op 17 en 18 september met de ontploffing vanop afstand van duizenden elektronische communicatietoestellen gebruikt door Hezbollah-leden. Het Libanees ministerie van Volksgezondheid meldde begin deze week dat er sinds 8 oktober al meer dan 1840 doden zijn gevallen bij Israëlische luchtaanvallen – het merendeel de afgelopen twee weken. Er zijn ook berichten dat Tel Aviv opnieuw witte fosfor-munitie inzet in Libanon. Daarnaast zijn er al meer dan 52.000 gebouwen vernietigd, de meeste daarvan gewone woningen.
Terwijl de extreemrechtse Israëlische regering wild om zich heen slaat in Libanon, krijgen de dagelijkse dodelijke militaire operaties in Gaza nu bijna helemaal geen media-aandacht meer. De genocide op de Palestijnse burgerbevolking -die nog steeds geen kant uit kan en nergens in de enclave veilig is- gaat echter onverminderd door. De afgelopen 24 uur werden zeker 130 Palestijnen gedood in verschillende delen van Gaza, waaronder 12 leden van dezelfde familie in Khan Younis.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu is in zijn nopjes met de gang van zaken. De wereld is afgeleid van Gaza, hij kan straffeloos driest te werk gaan in Libanon en in eigen land boekte hij een persoonlijke overwinning met de dodelijke aanval op Hezbollah-leider Hassan Nasrallah vorige week. Maar zijn blik reikt eigenlijk veel verder. Het enige land in de regio dat hij al heel lang militair wil kleinkrijgen is Iran. Om dit doel -een persoonlijke obsessie sinds 1996- te bereiken, heeft hij echter de hulp nodig van de VS. In de politieke wandelgangen van Washington lopen al decennia tal van anti-Iran haviken rond die de Israëlische premier met plezier hun zegen geven, maar om de Biden-regering te overtuigen bestaat Netanyahu’s plan erin de VS gewoon mee te sleuren in een door Israël geïnitieerde regionale militaire escalatie. Dit laatste scenario lijkt zich nu te voltrekken.
Het Pentagon was de oorlogszuchtige Netanyahu alvast van dienst door begin deze week aan te kondigen dat het “enkele duizenden” extra troepen naar het Midden-Oosten stuurt om de veiligheid te versterken en “Israël te verdedigen indien dat nodig is”. Het bijkomend personeel gaat vergezeld van extra F-15E, F-16 en F-22 gevechtsvliegtuigen, en zou het totaal aantal VS-troepen in het Midden-Oosten op 43.000 brengen (het volledig Belgisch leger telt ongeveer 24.600 soldaten). Vorige week zette het vliegdekschip, USS Harry S. Truman, al koers vanuit Virginia naar de Middellandse Zee, waardoor er in de bredere regio opnieuw twee VS-vliegdekschepen komen te liggen.
Netanyahu maakte vorige week vrijdag alvast gretig gebruik van zijn aanwezigheid in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) om de wereld te waarschuwen voor het Iraanse gevaar en het land zelf te bedreigen: “Als je ons raakt, zullen we je aanvallen. Er is geen enkele plaats in Iran die de lange arm van Israël niet kan bereiken, en dat geldt voor het hele Midden-Oosten”. In beelden die deden terugdenken aan Netanyahu's toespraak voor de VN twaalf jaar geleden, waarin hij een bespottelijk kinderlijke tekening van een bom omhoog hield om de "kwaadaardige nucleaire bedoelingen" van Iran te illustreren, toverde de Israëlische premier deze keer twee zeer rudimentaire landkaarten van de regio tevoorschijn om de “zegen” van ontwikkeling voor Israël en zijn “Arabische partners”, tegenover de “vloek” van de invloed van Iran te zetten, dat “zijn radicalisme buiten het Midden-Oosten wil opleggen en de hele wereld bedreigt”.
Op maandag 30 september postte Netanyahu een videoboodschap op X waarin hij liet uitschijnen dat het na Hezbollah de beurt is aan Iran. “Niets in het Midden-Oosten ligt buiten het bereik van Israël. Er is nergens waar we niet naartoe zullen gaan om ons volk te beschermen en ons land te beschermen”. En: “Wanneer Iran eindelijk vrij is, en dat moment zal veel sneller komen dan mensen denken, zal alles anders zijn”. Hij richtte zich in de video ook rechtstreeks tot de Iraniërs: “De bevolking van Iran moet weten: Israël staat aan jullie kant”… “Irans tirannen geven niets om jullie toekomst, maar jullie wel. Laat jullie hoop en dromen niet verpletteren door een kleine groep fanatieke theocraten”, aldus de Israëlische premier - zelf aan het hoofd van een regering vol fanatiekelingen die zich op religieuze geschriften baseren om Palestijns land te bezetten en etnisch te zuiveren.
Het is waar dat het repressieve en reactionaire Iraanse regime de afgelopen jaren geconfronteerd werd met felle oppositie van de eigen bevolking (zie de ‘vrouw, leven, vrijheid’-beweging), maar als Netanyahu denkt dat ze daarom enige sympathie heeft voor Israël, is hij schromelijk verkeerd. Er is trouwens niets zo verenigend en steun genererend voor een regering als een buitenlandse vijand – dat zou Netanyahu bij uitstek moeten weten, vermits hij zelf gretig gebruik maakt van dit mechanisme.
Iran van zijn kant bleef in eerste instantie opvallend voorzichtig in de hele saga. Het was de afgelopen maanden immers duidelijk dat Israël maar al te graag een substantiële militaire actie van Teheran wilde uitlokken, die dan als excuus kon worden gebruikt om de oorlog te verklaren aan Iran onder het versleten mom van het recht op zelfverdediging.
Begin april provoceerde Israël al met een luchtaanval op het Iraanse consulaat in Damascus. Daarbij kwamen 16 mensen om, waaronder verschillende leden en een commandant van de Islamitische Revolutionaire Garde (IRG). Achter de schermen rommelde het toen al stevig onder de Iraanse leiders, met een discussie tussen hardliners en meer gematigden over de manier waarop het zich moest opstellen. Iran heeft geen belang bij een open oorlog, te meer omdat de VS Israël ongetwijfeld ter hulp zou schieten, maar niet reageren zou zwakheid uitstralen en zou ook moeilijk te verkopen zijn aan een groot deel van de eigen bevolking.
Er kwam uiteindelijk een afgemeten antwoord - passend binnen het kader van de 'strategische terughoudendheid'. Op 13 april vuurde Iran -voor het eerst vanop eigen bodem- een 300-tal kruisraketten, ballistische raketten en drones af op voornamelijk militaire doelwitten in Israël. De meeste raketten werden onderschept door het Israëlische 'Iron Dome'-raketafweersysteem, verstrekt door de luchtverdediging van de VS en het Verenigd Koninkrijk (VK). Hetzelfde draaiboek lag na de dood van Hassan Nasrallah opnieuw op tafel.
De secretaris-generaal van Hezbollah, dat gesteund wordt door en nauwe banden heeft met Iran, kwam op 27 september om in een grootschalige Israëlische luchtaanval op de Libanese hoofdstad Beiroet. Het Iraanse regime kondigde daarop vijf dagen van rouw af, waarin de discussie tussen hardliners en gematigden over hoe te reageren, weer oplaaide.
De Iraanse president Masoud Pezeshkian behoort in deze bij de gematigden en waarschuwde zijn collega's om niet in de val te lopen van een grotere oorlog, die overigens vernietigend zou zijn voor de reeds zeer slabakkende economie in het land. Na de Israëlische moordaanslag van 31 juli in Teheran op Hamas-leider Ismail Haniyeh, kon president Pezeshkian -voor wiens inauguratie Haniyeh die dag in Iran aanwezig was- nog beletten dat zijn regime vergeldingsacties zou lanceren.
Tijdens zijn eerste toespraak voor de Algemene Vergadering van de VN op 24 september sloeg Pezeshkian een verrassend gematigde toon aan en zei hij dat hij gesprekken wenste met westerse en andere mondiale machten over het Iraans nucleair programma en de VS-sancties waar zijn land onder gebukt gaat.
Maar de dood van Nasrallah enkele dagen later, lijkt de invloed van de gematigde elementen binnen het Iraanse regime een enorme klap te hebben toegebracht. De Iraanse Opperste Leider, Ayatollah Ali Khamenei verklaarde: “De slagen van het verzetsfront tegen het versleten en aftakelende lichaam van het zionistische regime zullen, met de hulp en de kracht van God, nog verpletterender zijn”… “Het is verplicht voor alle moslims om het volk van Libanon en de trotse Hezbollah te steunen met hun middelen en hen bij te staan in de confrontatie met het usurperende, onderdrukkende en kwaadaardige regime.” Hoewel Khamenei’s uitspraken niet eenduidig waren, kon een vergeldingsplan niet langer uitblijven.
Op dinsdagavond vuurde Iran zo'n 180 ballistische raketten af op militaire doelwitten in Israël - naar eigen zeggen “in reactie op het martelaarschap van Ismail Haniyeh, Hassan Nasrallah en Abbas Nilforoushan”. (Brigadier-generaal van de Islamitische Revolutionaire Garde van Iran, Nilforoushan, bevond zich in dezelfde bunker als Nasrallah toen die werd gebombardeerd.)
De Islamitische Revolutionaire Garde (IRG) verzocht de VS om zich terzijde te houden en waarschuwde dat Teherans reactie “nog verpletterender en vernietigender” zou zijn, als Israël zou beslissen terug te slaan. Het lijdt geen twijfel dat dit uitgerekend het plan is van Tel Aviv. Dat werd dinsdagavond laat bevestigd door Netanyahu die in een eerste reactie stelde dat Teheran “een grote fout” had gemaakt en zwoer dat het “zal boeten”. Israël bekijkt nu welke doelwitten het in Iran wil raken (militaire basissen, olieplatforms, nucleaire sites, ...) en stemt zijn acties af met Washington – dat ondanks zijn huichelachtige beweringen voor een staakt-het-vuren en tegen een bredere regionale oorlog te zijn, onmiddellijk liet weten dat VS-troepen klaar staan om “bijkomende defensieve steun” te verlenen aan Israël. President Biden benadrukte: “Vergis u niet, de Verenigde Staten staat volledig, volledig, volledig achter Israël!”.
Buiten twee licht gewonden maakte de Iraanse raketaanval van dinsdagavond geen slachtoffers in Israël. De meeste raketten werden onderschept met de actieve hulp van de VS, het VK en mogelijke andere partners. Door Iran gesteunde gewapende groepen in Irak dreigden ermee de militaire basissen van de VS in het land en de regio als doelwitten te beschouwen als Washington zich zou aansluiten bij Israëlische represailles tegen de Iraanse aanval. Enkele uren nadat Iran zijn ballistische raketten op Israël had afgevuurd, zei de woordvoerder van het Witte Huis, Jake Sullivan: “Deze aanval zal ernstige gevolgen hebben en we zullen met Israël samenwerken om die te bewerkstelligen”. Dit kan erop duiden dat de VS wel degelijk van plan is om de vergeldingsmaatregelen van Israël tegen Iran mee vorm te geven, te steunen en zelfs te helpen uitvoeren - een aan zekerheid grenzend recept voor een totale militaire escalatie. Het vreselijke doembeeld van een brede oorlog in het Midden-Oosten wordt nog erger gemaakt door de wetenschap dat Israël over kernwapens beschikt. En aangezien de regering Netanyahu zich gedraagt alsof ze aan hondsdolheid leidt en er onverholen genocidale ideeën op nahoudt, moet de wereld zijn hart vasthouden.
