Ja, maar hoe? Het debat is nu al enkele jaren aan de gang en zoals gebruikelijk is wanneer het over belastingen gaat, kan het nog wel even duren. Vooral omdat het over het geld van de rijke elites gaat.
Er zijn verschillende manieren waarop ‘de rijken’ kunnen belast worden.
Een eerste, simpele manier is een progressieve inkomstenbelasting. Naarmate je meer verdient, wordt het percentage van wat je op dat inkomen betaalt groter.
Een tweede manier is een vermogensaanwasbelasting. Als je vermogen groeit dan zal je een belasting betalen op een gedeelte van die groei.
Een derde manier ten slotte is het vermogen zelf te belasten, maar dat is iets waar nagenoeg geen enkele regering nog wil van horen. Niet zo lang geleden bestond er in Frankrijk nochtans wel degelijk een ‘impôt sur les grandes fortunes’ (ISF), ingevoerd onder president Mitterrand, afgeschaft door president Macron.
Nu in Frankrijk zwaar moet ‘bespaard’ worden wegens een al te groot begrotingstekort, laait de discussie weer op. Freddy De Pauw berichtte er zopas over in het webmagazine Uitpers.
De Franse eerste minister Michel Barnier wil rijke mensen met een inkomen van meer dan 500.000 euro, extra belasten. Dat kan 2 miljard euro opbrengen.
De econoom Thomas Piketty pakt uit met een ander voorstel: belast de vermogens éénmalig met 10%. Dat kan 100 miljard euro opbrengen.
Mensen onderschatten nog steeds hoe rijk de rijken zijn geworden.
De 500 grootste vermogens in Frankrijk zijn sinds 2010 -dus op nauwelijks vijftien jaar tijd- duizend (1000!) miljard euro rijker geworden. En zoals Ingrid Robeyns schitterend uitlegt in haar boek over 'limitarisme', dat is in de overgrote meerderheid van de gevallen geenszins het resultaat van hard werken, wel van de kapitaalmarkten. Het geld is ‘unearned and undeserved’ - kortom, de rijken hebben er eigenlijk geen recht op.
Met het voorstel van Barnier, zo legt Piketty uit, komen die grote vermogens helemaal niet aan bod, want een vermogensaanwas is nog geen inkomen.
Of met andere woorden, de hele begrotingsoefening komt eens te meer vooral op de schouders van de kleine man te liggen.
Piketty weerlegt ook alle argumenten tégen een vermogensbelasting.
Die gigantische bedragen van de vermogens zouden zuiver virtueel zijn, een resultaat van boekhoudkundige operaties. Wie dat argument aanvaardt moet ook beseffen dat hetzelfde kan gezegd worden van het begrotingstekort, daar moet dan ook geen rekening mee gehouden worden.
Staten zouden te zwak staan tegenover de miljardairs. Hoezo? Zijn het dan niet de regeringen die het vrij kapitaalverkeer hebben ingevoerd en dat ook weer kunnen terugschroeven? Is dat dan geen simpel probleem van soevereiniteit, waar in andere gevallen zo makkelijk mee geschermd wordt?
Het kapitaal zou naar het buitenland vertrekken. Wel, in de Verenigde Staten worden belastingen geïnd op basis van de nationaliteit. Dit betekent dat elke VS-burger (ook die met een dubbele nationaliteit), waar hij ook geboren is, gevestigd is of werkt, jaarlijks belastingen moet betalen in de VS.
De miljardairs hoeven niet eens diep in de buidel te tasten, ze kunnen aandelen verkopen aan de staat die ze op zijn beurt verder kan verkopen, of ze kunnen hun belastingen met die aandelen betalen. Het zal hen heus geen pijn doen.
Kortom, het is een kwestie van wat goede politieke wil en van solidariteit. Wie echt inzit met het welzijn van mensen en met het tegenhouden van uiterst rechts zorgt voor goede pensioenen en goede openbare diensten, vooral dan onderwijs, gezondheidszorg en huisvesting.
Met een eenmalige belasting van 10% is het geld verzameld dat overeenkomt met drie jaar van besparingen. Voer je deze maatregel twee maal na elkaar in, dan kan je zorgen voor wat de bevolking echt en dringend nodig heeft.
Dit artikel verscheen ook in Uitpers.