Kort voor vrijdagmiddag 20 januari 2017 zal een militaire assistent samen met president Obama het Capitool binnentreden met in zijn hand een met leder beklede aluminiumkoffer die de informatie en apparatuur bevat om een kernwapenoorlog te starten.
Precies om 12u zal de controle over die koffer overgedragen worden aan een man die door veiligheidsexperts van zijn eigen Republikeinse partij omschreven wordt als iemand die het aan het beoordelingsvermogen, temperament en kennis ontbreekt om het bevel te voeren over kernwapens.
Wanneer de overdracht plaatsgevonden heeft zal de nieuwe president de mogelijkheid hebben om een kernwapenoorlog te ontketenen en is er geen wettelijke beperking op zijn mogelijkheid om dit te doen. Gedurende de verkiezingscampagne waren er vele commentatoren die stelden dat, eens hij verkozen zou zijn, hij zich zou ontpoppen tot een meer volwassen en redelijke man. In plaats daarvan blijven de Twitter-oorlogen doorgaan en schept hij op over zijn weigering om zijn nationale veiligheidsvergaderingen bij te wonen.
Hebben we de volle betekenis van Donald Trump’s vinger op de nucleaire knop al ten volle begrepen?
Decennialang is het Amerikaanse kernwapenbeleid gebaseerd geweest op het idee dat het essentieel is voor de nationale veiligheid van de VS om kernwapens uit de ‘verkeerde handen’ te houden, dat we er alles aan moesten doen om terroristen en schurkenstaten ervan te weerhouden om kernwapens te bemachtigen. Tezelfdertijd vonden Amerikaanse beleidsmakers het acceptabel, ja zelfs voordelig, dat de huidige kernwapenstaten over hun kernwapenarsenalen konden blijven beschikken, omdat hun leiders wijs en verantwoordelijk genoeg zijn om met dit soort wapens om te gaan.
Velen in de medische en wetenschappelijke wereld hebben dit idee lang bestreden. Kernwapens zijn zo gevaarlijk, zo argumenteerden wij, en de kans dat zij gebruikt gaan worden zo groot, dat geen mens, hoe verstandig of redelijk ook, ermee vertrouwd zou moeten worden. Niemand zou ooit de macht moeten krijgen om de aarde te vernietigen. Wat kernwapens betreft bestaan er geen ‘juiste handen’.
De vraag of iemand ooit genoeg kan vertrouwd worden met dergelijke macht is ondertussen in zekere zin irrelevant geworden, want de VS staat op het punt om zijn kernwapenarsenaal in de handen te leggen van iemand die duidelijk niet gekwalificeerd is om hier het gezag over te voeren.
Wat kunnen we nu doen in deze ongelofelijk gevaarlijke situatie?
Eerst en vooral moeten we de maatregelen nemen die nodig zijn om een onmiddellijke catastrofe te voorkomen. De Democratische senator Edward Markey (Massachusetts) en de Republikeinse senator Ted Lieu (Californië) dienden een wetsvoorstel in die het inzetten als eerste van een kernwapen (First Use) moet verbieden. Een dergelijke wet zou de president van de VS verbieden om zonder instemming van het Congress het gebruik van kernwapens te autoriseren, behalve als de VS met kernwapens aangevallen wordt. Dit wetsvoorstel is een wijze en noodzakelijke stap die snel door het Congress moet genomen worden, want ligt in het verlengde van de constitutie van de VS die voorziet dat enkel het Congress de macht heeft om oorlog te verklaren.
Maar de VS moet haar kernwapenbeleid ook meer fundamenteel transformeren. De VS is van plan om de volgende 30 jaar meer dan 1000 miljard dollar uit te geven aan de modernisering van haar kernwapenarsenaal waardoor de VS dus ook de volgende decennia over kernwapens zal beschikken. De verkiezing van Trump en de overdracht van het kernwapenarsenaal naar zijn zeer ongeschikte handen heeft een einde gemaakt aan de onderliggende doctrine van dit kernwapenbeleid.
In de VS zegt men dat je beter geen geladen wapen laat liggen binnen het handbereik van kinderen, en als je dat niet kan garanderen dan moet je verzekeren dat er gewoonweg geen geladen wapen is.
De VS moet dringend aanvaarden dat deze arsenalen gewoonweg te gevaarlijk zijn om te bestaan. Het land moet de hoogste prioriteit geven binnen haar nationale veiligheidsbeleid om kernwapens te elimineren. De VS kan niet unilateraal ontwapenen maar kan, en moet, de andere landen leiden in een vastberaden inspanning om kernwapens te verbieden.
In maart 2017 zullen onderhandelingen beginnen binnen de Verenigde Naties voor een nieuw verdrag dat kernwapens verbiedt. Dit verbodsverdrag zal een nieuwe internationale standaard zetten dat alleen al het loutere bezit van kernwapens als onaanvaardbare bedreiging beschouwd voor de overleving van de mensheid. De VS en alle anderen grote kernwapenstaten verzetten zich tegen een dergelijk verdrag (noot: ook België dat schuilt onder de NAVO-kernwapenparaplu ligt dwars). De VS zou van koers moeten veranderen en dit verdrag koesteren als de volgende stap in de richting van de totale eliminatie van kernwapens.
De VS zou ook de discussie moeten aanvatten met andere kernwapenstaten over een meer allesomvattend nucleair akkoord, een kernwapenconventie die een verifieerbaar en afdwingbaar proces en tijdsschema bevat voor de totale eliminatie van kernwapens.
Recente wetenschappelijke en medische studies tonen aan dat zelfs een beperkte kernoorlog het klimaat op aarde zou ontwrichten en een wereldwijde hongersnood zou veroorzaken die tot 2 miljard mensen het leven zou kunnen kosten en een einde zou brengen aan de moderne beschaving. We zijn het aan onze kinderen en hun kinderen verplicht om te verzekeren dat dit nooit gebeurt.
Auteur Ira Helfand is voorzitter van de Internationale Artsen voor de Preventie van een Kernwapenoorlog (IPPNW), een organisatie die in 1985 de Nobelprijs voor de Vrede ontving.
(Vrije vertaling door PT van het volgende artikel op CNN op 19 januari 2017: http://edition.cnn.com/2017/01/18/opinions/nuclear-codes-trump-disarmament-opinion-helfand/index.html )