Image
Waarom wij niet bang moeten zijn van Poetin
Foto: http://en.kremlin.ru
Waarom wij niet bang moeten zijn van Poetin
Artikel
4 minuten

Als je weet dat Ruslands defensiebudget maar 10 procent van dat van de Navo beslaat, dan mag het duidelijk zijn dat Poetins inmenging in Oekraïne vooral defensieve en binnenlandse bedoelingen heeft. Een inval van Poetin in een Navo- of EU-land hoeven we niet te vrezen, schrijft Tom Sauer.

Het conflict in Oekraïne is niet van de poes. Dat grootmachten andermans territorium afnemen kent onze generatie alleen uit de geschiedenisboeken. Maar om daar meteen uit te besluiten dat België daarom zijn defensiebudget moet optrekken, of zelfs gevechtsvliegtuigen kopen, zoals Alexander Mattelaer suggereert, is een brug te ver (DS 29 april).

Wat we vandaag beleven, wordt door sommigen vergeleken met de Cuba-crisis. Anderen maken de vergelijking met Hitler in de jaren dertig. De Nederlandse columnist Bas Heijne beweert dan weer dat we teruggekatapulteerd zijn naar de negentiende eeuw (DS 14 april). 

Het is oppassen geblazen met historische analogieën. Is de inname van de Krim en mogelijk enkele oostelijke provincies van Oekraïne, wat voor alle duidelijkheid totaal illegitiem en illegaal is, de voorbode van meer territoriale veroveringen, bedoeld om op zijn minst het Sovjetrijk in ere te herstellen? Is dit het einde van ‘het einde van de geschiedenis’, zoals Bart Sturtewagen oppert (DS 4 april), en een signaal dat de pure machtspolitiek gepaard met oorlogen terug is? Of heeft het meer defensieve bedoelingen, met name een bufferzone te installeren? Of is het vooral bedoeld voor binnenlandse politieke doeleinden in Rusland? De antwoorden op die vragen zijn van cruciaal belang om een valabel westers antwoord te formuleren op deze crisis. Als we uitgaan van het eerste, dan moeten inderdaad de puntjes op de i van onze eigen defensie capaciteiten worden gezet. 

46 miljard euro kapitaalvlucht

Maar als Poetins acties eerder een indicator zijn van een defensieve strategie waarmee hij bovendien (voorlopig nog) in eigen huis scoort, dan is elke euro extra gespendeerd aan Belgische defensie met het oog op deze crisis een euro te veel. Rusland staat heus niet op het punt Navo- of EU-lidstaten aan te vallen. Het heeft ten eerste niet voldoende militaire capaciteit. Het defensiebudget van Rusland bedraagt amper 10 procent van dat van de Navo. Europa, waarvan steevast wordt gezegd dat het zijn defensie verwaarloost, geeft vijf keer meer uit aan defensie dan Rusland. Bovendien slabakt de Russische economie. Door de gelimiteerde economische sancties die het Westen heeft getroffen bedraagt de kapitaalvlucht uit Rusland nu al 46 miljard euro. De economische basis zinkt weg onder Poetins uitgebreid territorium. De Russische middenklasse is daar niet mee gediend.

Meer fundamenteel heeft Rusland ook niet de intentie om het Westen, inclusief de Centraal-Europese en Baltische staten, aan te vallen. Uit historische archieven blijkt dat zelfs ten tijde van de Koude Oorlog Stalin nooit of te nimmer de intentie heeft gehad om het toenmalige Westen aan te vallen. De wapenwedloop en de creatie van bufferzones na de Tweede Wereldoorlog en ook vandaag heeft meer van doen met negatieve historische ervaringen: zowel Napoleon als Hitler stond al aan de poorten van Moskou. Frankrijk en Duitsland hebben indertijd Rusland aangevallen. 

Spierballen rollen

Als deze analyse klopt, dan kunnen de huidige Navo-middelen wel gebruikt worden om de spierballen te laten rollen om op die manier de Centraal-Europese en Baltische staten gerust te stellen, bijvoorbeeld door middel van militaire oefeningen. Maar dat vergt geen nieuwe investeringen in defensie, behalve diegene die al gepland waren. We moeten in het achterhoofd houden dat sommige groepen, ook bij ons, alle belang hebben bij meer defensie-uitgaven.

België kan dus maar beter zijn defensie versterken met defensiecapaciteiten die in Europa ontbreken en met diplomaten die zich kunnen inleven in hoe ons beleid in andere landen wordt gepercipieerd. Dure gevechtsvliegtuigen waarvan het Europees luchtruim nu al verzadigd is, zijn zinloos. Op langere termijn zouden allianties zoals de Navo beter vervangen worden door een collectief veiligheidssysteem, met inbegrip van Oekraïne en Rusland. 

 

Dit artikel verscheen als opiniestuk in De Standaard van 5/05

 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Thema
Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.