Op 20 en 21 februari vindt in Londen een belangrijke hoorzitting plaats in de langlopende uitleveringsprocedure van Wikileaks-oprichter Julian Assange aan de Verenigde Staten.
Deze hoorzitting is een zeer belangrijke fase in de procedure omdat het de laatste in het Verenigd Koninkrijk zou kunnen zijn. Twee rechters zullen beslissen of het laatste beroep van Julian Assange en zijn verdedigingsteam door het Britse Hooggerechtshof kan worden behandeld. Als het beroep wordt toegestaan, zal het proces doorgaan in het Verenigd Koninkrijk. Als het beroep echter wordt afgewezen, wordt Assange's uitlevering aan de Verenigde Staten bevestigd en kan deze alleen worden voorkomen door tussenkomst van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Dankzij Artikel 39 van het reglement van dit hof is het mogelijk om de uitlevering te blokkeren terwijl het de zaak onderzoekt.
Er zijn veel mogelijke scenario's. Maar het heeft vandaag geen nut om te speculeren. De echte vraag is: hoe is het mogelijk dat in een democratisch land een journalist meer dan 13 jaar wordt beroofd van zijn vrijheid omdat hij het publiek wil informeren over echte en onbetwistbaar gedocumenteerde feiten, waaronder oorlogsmisdaden?
Wat vandaag via de zaak Assange op het spel staat, is het soort journalistiek dat is ontstaan dankzij WikiLeaks; een journalistiek die haar bronnen beschermt en authentieke documenten openbaar maakt terwille van het algemeen belang; een journalistiek die feiten durft te onthullen die de machthebbers, wie ze ook mogen zijn, verborgen willen houden.
Vechten voor de vrijlating van Assange en voor het intrekken van de aanklachten tegen hem staat gelijk aan het verhinderen dat de trend om informatie achter te houden, zich wereldwijd verspreidt. Zulke informatie kan compromitterend zijn voor de beleidsmakers, maar nuttig voor de grote meerderheid van de mensen.
Als Assange wordt uitgeleverd, heeft de Verenigde Staten zichzelf het recht toegeëigend om elke journalist te vervolgen die bezwarende feiten over het land onthult. Een voorbeeld dat gevolgd zou kunnen worden door elk ander land dat daartoe besluit.
In de aanloop naar de komende hoorzitting hebben de Speciale VN-rapporteurs inzake foltering, een groot aantal mensenrechtenorganisaties (Amnesty International, Human Rights Watch, de American Civil Liberties Union, de Internationale Federatie voor Mensenrechten, enz.) en organisaties die journalisten verdedigen en beschermen (de Internationale Federatie van Journalisten, Reporters zonder Grenzen, nationale vakbonden, enz.), duidelijk stelling genomen. Ze vragen de vrijlating van Assange en de intrekking van de beschuldigingen aan zijn adres.
Vandaag de dag wijzen steeds meer journalisten erop dat het proces tegen Assange een directe bedreiging vormt voor hun werk en voor de persvrijheid. In november 2022 verklaarden de vijf grote kranten die in 2010 met WikiLeaks hadden samengewerkt (El Pais, Le Monde, The New York Times, Der Spiegel en The Guardian), dat de vervolging van Assange een bedreiging vormt voor het dagelijks werk van journalisten. Ze eindigden hun oproep met de woorden: "Publiceren is geen misdaad".
Op 20 en 21 februari, terwijl de hoorzittingen plaatsvinden, zullen er in Londen demonstraties worden gehouden voor de Royal Court of Justice. Tezelfdertijd zullen over de hele wereld steunbetogingen plaatsvinden.
In Brussel is er op dinsdag 20 februari van 10.00 tot 13.00 uur een demonstratie voor de VS-ambassade (Kunstlaan, hoek Guimardstraat). Er zullen een aantal prominente sprekers aanwezig zijn, waaronder Anthony Bellanger, secretaris-generaal van de Internationale Federatie van Journalisten, en Stelios Kouloglou, lid van het Europees Parlement.
We moeten ervoor zorgen dat het informeren van het publiek geen strafbaar feit wordt en dat de journalistiek haar opdracht kan blijven vervullen, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en overgenomen in het Ethisch Wereldcharter voor Journalisten:
“Het recht van iedereen om toegang te hebben tot informatie en ideeën, waarnaar verwezen wordt in Artikel 19 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, is de basis van de opdracht van de journalist. De verantwoordelijkheid van de journalist tegenover het publiek heeft voorrang op elke andere verantwoordelijkheid, in het bijzonder tegenover zijn/haar werkgevers en de overheid. Journalistiek is een beroep dat tijd en middelen vereist, en veronderstelt de morele en materiële zekerheid die essentieel zijn voor zijn onafhankelijkheid”.