Julian Assange, de oprichter van de klokkenluiderswebsite Wikileaks zit al sinds april 2019 in een zwaar beveiligde Londense gevangenis. Washington wil hem vervolgen voor het publiceren van documenten die oorlogsmisdaden van de Verenigde Staten in Afghanistan en Irak blootleggen. Terwijl hij verwikkeld zit in een juridisch gevecht om zijn uitlevering naar de VS te voorkomen, gaat zijn gezondheid achteruit (nvdr.).    

Ze willen hem echt doden. Misschien is het hoog tijd dat zijn tegenstanders en sceptici, wiens ongelijk in wezen van bij het begin bewezen was, toegeven dat het VS-imperium, samen met zijn cliëntstaten, bereid is om Julian Assange te zien omkomen in de gevangenis. De locatie en faciliteit zijn daarbij niet relevant. Net als tijdens de inquisitie was de katholieke kerk er nooit op gebrand de eigen handen vuil te maken en prefereerde ze niet-kerkelijke figuren in te schakelen om haar slachtoffers te folteren. In het geval van Assange is het Verenigd Koninkrijk een welwillende gevangenbewaarder, gedirigeerd door Washington dat maar al te vastberaden was om te beletten dat de verspreider van geheimen vrijgelaten zou worden.

Borgtocht werd herhaaldelijk en onvergeeflijk geweigerd, ondanks de dreiging van COVID-19, de verslechterende gezondheid van Assange zelf en het regelmatige gebrek aan toegang tot juridisch advies van zijn team.
Net zoals sommige banken te groot worden geacht om failliet te gaan, wordt Assange als een te groot doelwit beschouwd om te laten gaan. Indien hij de gevangenis zou mogen verlaten, zou hij wel eens opnieuw kunnen doen waar hij het best in is: de oneerlijke overheidspraktijken in het kader van oorlog en vrede blootleggen en bewijzen dat het sociaal contract een grove misleiding en bespotting van onze sensibiliteiten.

Het rechtssysteem van het Verenigd Koninkrijk (VK) is het ideale forum geweest om de wensen van Washington uit te voeren. (Op 4 januari 2021 sloeg de Britse districtsrechter Vanessa Baraitser het VS-verzoek om Assange uit te leveren af omwille van zijn mentale gezondheid en een risico op zelfmoord. Op 6 januari 2021 werd borgtocht geweigerd in afwachting van een beroepsprocedure van de Verenigde Staten. Op 10 december 2021 oordeelde het Hooggerechtshof in Londen dat Assange toch kon worden uitgeleverd en in maart 2022 weigerde het Opperste Gerecht van het VK hem de toestemming om in beroep te gaan tegen deze beslissing. Op 17 juni 2022 werd de uitlevering van Assange ook formeel goedgekeurd door de toenmalige Britse minister van Buitenlandse Zaken. Op 1 juli kon het team van Assange dan toch een laatste-kans beroep aantekenen tegen zijn uitlevering; nvdr.).  

Het rechtssysteem van het Verenigd Koninkrijk is het ideale forum geweest voor het uitvoeren van de wensen van Washington.

Elk Brits juridisch orgaan dat de uitleveringszaak heeft onderzocht, heeft het bredere kader ijverig genegeerd: de aanval op de persvrijheid, de onthulling van oorlogsmisdaden, de illegale surveillance van een politieke asielzoeker in een buitenlandse ambassade (Assange zocht van 2012 tot 2019 zijn toevlucht in de ambassade van Ecuador in Londen, nvdr.), de schendingen van de privacy en de juridische vertrouwelijkheid, inbreuken op het gezinsleven, de bewijzen dat de VS ontvoering en moord gepland had, de bedenkelijke belangenconflicten van sommige leden van het gerechtssysteem en de samenspanning van staatsautoriteiten.

In plaats daarvan hebben de rechtbanken van bij het begin een mes gehanteerd om de meest vlezige en solide argumenten weg te snijden en hebben ze zich gefocust op een reepje dat te zijner tijd weg geargumenteerd zou worden. Het enige vonnis dat in het voordeel was van Assange kwam er door hem te beschouwen als een individu wiens mentale kwetsbaarheid hem zou compromitteren in een VS-gevangenis. In dat geval zou zelfmoord bijna onmogelijk te voorkomen zijn.

Districtsrechter Vanessa Baraitser, die zich uitsprak tegen de uitlevering, had echter evenmin een hoge pet op van de geloofsbrieven van Assange en was het inhoudelijk van harte eens met de aanklager. De rest was een groteske vertoning van gigantische proporties, waarin het Hooggerechtshof en het Opperste Gerechtshof zichzelf verraadden als politieke dommeriken of -wat niet veel beter is- lakeien. Zo geloofden ze een aantal diplomatieke toezeggingen van de VS-aanklagers over het lot dat Assange te wachten zou staan na uitlevering. Deze toezeggingen werden gedaan na het oorspronkelijke proces voor rechter Baraitser. Het lijkt enorm hard op een vorm van juridische matchvervalsing. We weten allemaal dat rechtszaken en het gerecht vergeleken kunnen worden met gokken -de uitkomst is nooit zeker tot ze er is- maar dit was echt belachelijk.

De geringe toezeggingen gedaan door de staatsautoriteiten -zeker van een staat met de hoeveelheid macht als de VS- kwamen neer op beloftes over een gerieflijkere accommodatie, het niet onderworpen worden aan brute speciale administratieve maatregelen en de toestemming om een aanvraag te doen om de gevangenisstraf uit te zitten in Australië. Voor iedereen die het proces wat volgt, komen deze beloftes neer op klinkklare onzin.     

Amnesty International is ondubbelzinnig op dit vlak: er wordt gestreefd naar diplomatieke garanties door regeringen om verschillende mensenrechtenconventies “te omzeilen”. “Het loutere feit dat staten diplomatieke garanties moeten afdwingen tegen foltering en andere inhumane of onterende behandelingen of straffen (andere vormen van mishandeling), is indicatief voor een risico op marteling.”

De VS-aanklagers verzwakten hun eigen onderhandelingspositie om uitlevering te verkrijgen door hun toezeggingen voorwaardelijk te maken. Ze koppelden de focus daarbij typisch terug op Assange en suggereerden dat hij de zaken (het waarmaken van de schrale beloftes) zou kunnen beïnvloeden via zijn eigen al dan niet ongehoorzaam gedrag. Uiteindelijk is niets van wat gezegd is bindend en de lijm die de VS-beloftes aan elkaar houdt, kan elk moment lossen.

Uiteindelijk zijn geen enkele van de VS-beloftes in het kader van de uitlevering van Assange bindend.

Het is bewonderenswaardig dat Assange nog altijd een aantal zeer toegewijde aanhangers heeft die hem het beste wensen en willen dat hij vrijkomt. Het onafhankelijk Australisch parlementslid Andrew Wilkie heeft een soort van stelligheid die de houding van sombere sceptici kan verpulveren, maar zelfs hij moet zijn twijfels hebben. In de toespraak die hij hield voor Assange-supporters aan het Australisch parlement in Canberra, verzekerde hij dat “druk op de ketel houden” uiteindelijk zou leiden tot gerechtigheid voor de Wikileaks-uitgever. Wilkie vatte de zaak scherp samen. “De VS wil wraak nemen en het VK en Australië gaan er al zo lang in mee omdat ze de bilaterale betrekkingen met Washington boven de rechten van een fatsoenlijke man hebben gesteld”. Hij spoorde zijn publiek aan om boos te blijven.

De zaak wordt ondertussen als zodanig urgent beschouwd dat de Australische groep 'Doctors for Assange' waarschuwt dat de dood om de hoek zou kunnen loeren. Volgens woordvoerder Robert Marr hebben “medische onderzoeken van Julian Assange in de Britse Belmarsh-gevangenis uitgewezen dat hij lijdt aan ernstige, levensbedreigende cardiovasculaire en stress-gerelateerde medische aandoeningen”. Hij had reeds een “mini-beroerte als gevolg van zijn gevangenschap en psychologische marteling”. De organisatie schreef naar de VS-ambassadeur in Australië, Carolyn Kenney, met het dringende verzoek “president Biden te vragen om te stoppen met de vervolging door de VS van de Australische burger Julian Assange voor het louter publiceren van informatie die hem verstrekt werd, en om te stoppen met de poging hem te laten uitleveren vanuit het VK”.

Vanuit Australisch perspectief kunnen we al zien dat er een langzame, voorzichtige benadering is ten opzichte van het lot van Assange - wat de dodelijke agenda die nagestreefd wordt door de VS-aanklagers goed uitkomt. Ondanks een wissel van de politieke macht in Canberra (sinds eind mei is er een nieuwe Australische regering onder leiding van Labour), blijft de status quo wat betreft de machtsrelaties tussen de twee landen ongewijzigd. Iedereen lijkt genoeg tijd te hebben om te wachten – behalve Assange. Qua leven en gezondheid is er voor hem weinig tijd over.

Dit artikel werd vertaald vanuit het Engels en verscheen eerder op Counterpunch.