In deze sombere tijden van economische crisis bedragen de militaire uitgaven wereldwijd meer dan 4 (vier) miljard dollar per dag, zonder rekening te houden met de uitgaven van landen waarover geen exacte gegevens beschikbaar zijn. De globale militaire uitgaven voor 2009 bedroegen 1.563 miljard dollar. In vergelijking met de 1.050 miljard dollar voor 2000, is dit een groei van 50 procent, waarmee de kaap van 1.550 miljard dollar overschreden werd wat de (omgerekende) top betekende van de uitgaven in de koude oorlog.
De VS, Europa en het Verenigd Koninkrijk gaven ongeveer 70 procent uit van het bovenvermeld bedrag. 50 procent van de totale werelduitgaven voor defensie is voor rekening van de Verenigde Staten. De door Washington gebrandmerkte 'schurkenstaten' en 'vijanden van het Westen' met name Noord-Korea, Iran, Soedan, Syrië, Cuba, Libië, zijn in 2009 gezamenlijk goed voor 1 procent van de globale militaire uitgaven. De militaire uitgaven van de potentiële tegenstanders van de NAVO en C°, China (70 miljard dollar in 2009) en Rusland (47 miljard dollar in 2009), vertegenwoordigen tezamen een bedrag van 133 miljard dollar, wat ongeveer 9 procent is van de totale werelduitgaven op dit vlak.
Wanneer we nader bekijken waaraan en aan wie deze enorme bedragen worden uitgegeven, wordt het duidelijk wie er rijkelijk van profiteert.
Bepaalde regio’s op onze planeet kenden tijdens de laatste 20 jaar een grote groei in reële termen van hun militaire uitgaven. West Europa toont eerder beperkte cijfers, en Centraal en Oost-Europa hebben hun defensie uitgaven met zowat 20% verminderd in de periode van 1988 tot 2009. In Afrika stegen de militaire uitgaven met 98%, Noord- en Zuid-Amerika 27 procent, Oost-Azië 129 procent en Zuid-Azië 43 procent, het Midden-Oosten 275 procent. Het is interessant om weten dat de totale militaire uitgaven in de wereld met 30 procent verminderden van 1.515 miljard dollar in 1988 naar 1.073 miljard dollar in 2001. De daarop volgende jaren waren terug gekenmerkt door een constante stijging tot 1.563 miljard dollar in 2009.
De vijanden van weleer uit de koude oorlog periode, worden netjes vervangen door Noord-Korea, Iran, Al-Qaeda en de radicale moslims. Een potentieel minder goed militaire uitgeruste vijand. Maar het westers militair complex heeft een vijandbeeld nodig om haar belangen te kunnen blijven doordrukken. En geef toe, het is schitterend gevonden van de sabelslepers om een vijand te hebben waar we niet goed van weten waar hij zit, over welke wapens hij beschikt en hoe en waar hij wil toeslaan. Dus moeten we onze verdediging op alle mogelijkheden – realistische en irrealistische – voorzien. Kassa, kassa bij het militaire complex, dus. Als we dieper ingaan op de huidige ontwikkeling en nagaan wie er van profiteert op wereldvlak en wat de bedoelingen zijn die er achter staan, dan kan men de globale uitgaven voor het militaire apparaat in drie vakken opdelen. Het onderhouden van een leger, het onderhouden van een logistieke bezetting en ten slotte het ter beschikking hebben van het nodige wapentuig, de logistiek en onderhoudskosten.
De Verenigde Staten en NAVO besteden 43 procent van hun budget aan wapens, munitie en militair onderzoek, de resterende 57 procent voor bezoldiging van hun krijgsmacht, de logistiek en de onderhoudskosten. Tijdens de laatste jaren van de koude oorlog, bedroeg de globale troepensterkte ongeveer 28 miljoen soldaten, in Europa 9,4 miljoen, Amerika 2,25 miljoen, de USSR 4 miljoen in 1985. Dat betekent ruwweg dat twee op drie soldaten van de VS, USSR en Europa waren, terwijl de rest van de wereld zijn grenzen bewaakte met de overblijvende 1/3. Door de implosie van de Sovjet-Unie en het Oostblok, kende men een vermindering van de troepensterkte, alsook een daling van de militaire uitgaven. Dat was voor de Amerikaanse en Europese wapenindustrie een ernstige knauw in hun winstvooruitzichten. In 1996 slaagden ze erin om deze teruggang te stoppen met een groei van ongeveer 6 procent. De WTC aanslag van 9/11 in 2001 deed de angst toeslaan en wakkerde het vuur aan voor militaire bestellingen. De oorlog tegen Irak (vanaf 2003) was voor de Amerikaans wapenindustrie een gulle sponsor en creëerde de gelegenheid om enorme winsten binnen te halen.
Hierdoor werd de Amerikaanse economie meer en meer een militaire business en de wapenhandel kwam ook nog meer in de handen van de sterke wapenlobby, waardoor parlementair toezicht herleid werd tot het afstempelen van de wapenexportvergunningen. De uitlating van Hillary Clinton voor een panel van Pakistaanse journalisten in 2009, hoeft ons dan ook niet te verwonderen toen zij verklaarde: “dat het gemakkelijker is om wapenexportvergunningen door het Congres te laten aannemen dan hulpgeld voor civiele doelstellingen.”
Het resultaat van deze gang van zaken is dat sinds 1990 de concentratie van de Amerikaanse en Europese wapenindustrie zich verder doorzet en het aantal spelers fel beperkt wordt. Het overgrote deel van het handelsvolume is hoofdzakelijk in handen van een tiental internationale wapenproducenten, waarvan de meesten hun thuisbasis hebben in de Verenigde Staten. Deze groep staat voor een marktaandeel van 73 procent van de totale wapenhandel.
De wereldproductie van wapens en oorlogstuig bedroeg in 2008 385 miljard dollar. Dit wil zeggen dat iedere dag van het jaar voor 1 miljard dollar wapens worden verkocht in binnen- en buitenland, zaterdag en zondag inbegrepen. 19 van de 26 grootste wapen- en munitiefabrikanten zijn Amerikaanse ondernemingen, de rest is Brits en Europees. Meer dan een vierde (voor 100 miljard) betreft internationale handel. Deze stijgende tendens in de wapenexport is al 20 jaar aan de gang. Maar voor 2010 zal het totale exportbedrag nog verdubbelen tot meer dan 200 miljard als de afgesloten wapencontracten met Saoedi-Arabië, VAE, Koeweit, Qatar en Oman doorgaan. De recente wapenverkoop voor 2010 en 2011 is even groot als de totale som van de verkoop aan wapens en munitie aan de Golfstaten in de laatste 58 jaar (1958-2008), waardoor het Westen haar militaire greep op deze regio aanzienlijk versterkt.
De islamitische landen nemen ongeveer 36 procent van deze wapenaankopen uit de Verenigde Staten voor hun rekening, Saoedi-Arabië is de aanvoerder van deze hitparade met 66 miljard dollar voor de periode van 1950 – 2008, voor de periode 2009 – 2011 is een bestelling van 100 miljard dollar al geboekt. De VAE hebben in de voorbije 58 jaar voor 2,5 miljard dollar Amerikaanse wapens gekocht en hebben nu voor 35 miljard dollar wapens besteld voor de periode van 2009 tot 2011.Verder is het interessant om vast te stellen dat Oost- en Centraal Europa, Canada en de meeste landen uit Zuid-Amerika in deze waanzinnige wedloop een ondergeschikte plaats innemen. India komt tevoorschijn als een nieuwe belangrijke grote klant op de internationale wapenmarkt die dit jaar voor 3,5 miljard dollar contracten afsloot. Pakistan, heeft zijn Amerikaanse wapenaankopen gedurende de voorbije 58 jaar verdubbeld van ongeveer 3 miljard tot 8 miljard dollar voor 2010. Hierdoor worden al deze landen afhankelijker van de Amerikaanse wapentechnologie en kunnen indien nodig ingezet worden voor de Amerikaanse militaire strategie in dit deel van Azië of als pionnen voor de oorlog in Irak en Afghanistan.
In de periode van 1950 tot 2008 gaf de VS aan verschillende landen vrijstelling van betaling voor een totaal van 101 miljard dollar wapenaankopen. De landen die de volle pot in cash voor hun wapenaankopen moesten betalen waren Saoedi-Arabië, Japan, Korea en Thailand. Pakistan is een apart geval met een afspraak dat de helft van de aankoop in de VS in cash moet betalen.
Om hun wapenhandel de nodige stimulans te geven, hebben 52 Amerikaanse wapenverkopers de diensten van 2.435 gepensioneerde generaals en admiraals ingehuurd op leidinggevende functies. Anderzijds heeft het Pentagon contractueel 158 gepensioneerde generaals als raadgevers in dienst, waarvan 80 procent nauwe financiële banden hadden en hebben met het Amerikaanse privé industriële militaire complex. Deze voormalige generaals worden vooral ingehuurd voor hun banden met nog actieve collega’s en ondergeschikten om dus vlugger winstgevende contracten binnen te halen. De grote winnaars bij het afsluiten van militaire logistieke contracten zijn onder andere Halliburton, DynCorp, CACI en Blackwater.
De beslissing van Obama om de Amerikaanse troepen tot 2014 in Afghanistan te houden doet de kostprijs voor deze niet populaire oorlog stijgen tot 413 miljard dollar. Voor de tv verklaarde de Amerikaanse president dat met de terugtrekking van de Amerikaanse soldaten vanaf juli 2011 begonnen worden. Maar enkele dagen later herdefinieerde hij zijn tijdslimiet, met de bewering dat de Afghaanse troepen pas in 2014 de leiding op zich kunnen nemen voor de veiligheid van het land. NAVO secretaris Rasmussen verklaarde op de NAVO top in Lissabon dat de door de VS geleide militaire alliantie in Afghanistan zal blijven zolang de strijd tegen de vijand niet gewonnen is.
De nieuwe aangekondigde tijdlimiet zal ook de kostprijs de hoogte injagen, dit in tijden van crisis en enorme budgettaire tekorten. De verlenging van de Amerikaanse troepenaanwezigheid in Afghanistan tot 2014 wordt op een kost geraamd van 125 miljard dollar. Door de aanhoudende crisis in de VS komen er steeds meer werklozen bij, waardoor nog eens 2 miljoen burgers hun laatste spaarcenten moeten aanspreken. In de voorbije tien jaar zijn er in de VS 8,5 miljoen banen verloren gegaan, 42.000 bedrijven hebben het land verlaten. Er zijn nu meer dan 17 miljoen Amerikanen werkloos. Ongeveer 14,3 procent Amerikanen leeft in armoede. Het aantal Amerikanen zonder zorgverzekering bedroeg in 2008 46,3 miljoen dit is voor 2009 gestegen tot 51 miljoen. Ongeveer 41 miljoen Amerikanen leven op voedselbonnen. Volgens het ministerie van landbouw (US departement of Agriculture - USDA) zijn zowat 50 miljoen Amerikanen te arm om voldoende voedsel aan te kopen. Door de begrotingstekorten en de devaluatie van de dollar zijn verschillende staten verplicht havens, parking meters, bruggen en autobanen te verkopen. Dit biedt aan de schuldeisers de mogelijkheid om hun in waarde verminderde dollarreserve te dumpen. 43 procent van de gezinnen leven in voedeselonzekerheid en komen niet in aanmerking voor sociale programma’s.
Hoe kan de Obama de enorme uitgaven voor zijn militair beleid verantwoorden, wanneer een groot deel van zijn volk in armoede leeft, verstoken van de essentiële levensbehoeften.
In het eldorado van de VS schijnt de zon kennelijk niet voor iedereen.
Antoine Uytterhaeghe
Bronnen:
1,6 Trillion “Military Mafia”. NATO Countries Account for 70% of World Military Budget by Imram Bahjwa (www.globalresearch.ca)
Mounting Unemployment in America