‘s Werelds grootste oliebedrijf, het Saoedische Aramco, boekte in het tweede kwartaal van 2022 een recordwinst van 48,4 miljard euro. Terwijl de energieprijzen overal stijgen en veel mensen het moeilijk hebben om de energierekeningen te betalen, strijken de energiebedrijven en hun aandeelhouders ongeziene winsten op. Ze laten de rekeningen voor de consumenten stijgen, betalen zelf doorgaans weinig tot geen belastingen en stagneren de lonen van hun werknemers. In het Verenigd Koninkrijk (VK) drijft dit de arbeiders in de energiesector nu tot protest (nvdr.).   

De werknemers van Drax (de grootste energiecentrale in het VK), de olieraffinaderij van Grangemouth in Schotland en andere energiefaciliteiten zullen om de veertien dagen hun bedrijven tijdelijk stilleggen met een walkout. Ze kondigen mobiele protestacties aan op belangrijke sites over heel het land omdat hun werkgevers de rekeningen opdrijven en hun winsten stijgen te midden van dalende reële lonen. 

Vanuit de energiecentrale in Drax, Yorkshire, waar hij de arbeidsomstandigheden als “roodgloeiend” omschreef, verklaarde de industriële stellingenbouwer Richard Foster dat de arbeiders op 29 sites over heel het VK elke woensdag om de 14 dagen zullen protesteren tot aan hun looneisen voldaan wordt. Afgelopen woensdag particpeerden arbeiders van een aantal sites die cruciaal zijn voor de energie-infrastructuur van het VK, waaronder Drax, Grangemouth, de olieraffinaderij van Pembroke in Wales, en de Humber-olieraffinaderij in Engeland aan de actie.

“Al wat ze doen is de winsten opdrijven en de lonen verlagen”, zei Foster, die de werknemers als “verbolgen” omschrijft. “Wij hebben onze belastingen aan deze bedrijven betaald”, voegde hij toe. “Ze hebben miljoenen gekregen om ze het privilege te geven om elektriciteitsrekeningen van 4000 pond uit te delen”. Sommige van de arbeiders op de sites werken aan slechts 10,36 pond per uur. Voor hen “zal het deze winter energie of voedsel zijn. Ze zitten maar net boven het minimumloon”. 

Het protest is gericht tegen de ‘Engineering Construction Industry Association’, de belangrijkste werkgeversvereniging voor de technische en constructie-industrie in het VK, en zijn een reactie op een voorstel tot loonsverhoging van maar 2,5% – wat in reële termen zou neerkomen op een verlaging. Foster legde uit dat acties geen officiële stakingen zijn – nog niet. Werknemers hebben echter wel al loon verloren als gevolg ervan. Hij beschuldigde de bedrijfsbazen ervan schurken te zijn “die niet terug rond de tafel willen gaan zitten om de crisis rond de duurte van het levensonderhoud te bespreken”. Hij gelooft dat de bedrijven “op een recessie aan het wachten zijn – en dan hebben ze een excuus om ons opnieuw niet te betalen”.  

De Drax group rapporteerde vorig boekjaar 398 miljoen pond aan winst en verhoogde in februari de dividenden voor de aandeelhouders met 10%. Ineos group, eigenaar van de Grangemouth-raffinaderij, boekte vorig fiscaal jaar een winst van meer dan 2 miljard pond. De eigenaar van het bedrijf, Jim Ratcliffe, werd eerder vermeld als de rijkste persoon van het VK, maar is nu gevestigd in de lage belasting-jurisdictie Monaco.

De werknemers betrokken bij de acties produceren een groot deel van de benzine en de elektriciteit die in het VK gebruikt wordt. Drax alleen levert 6% van de elektriciteit in het land. Als de acties evolueren naar echte stakingen, dan hebben ze de capaciteit om een groot deel van de economie van het VK stil te leggen. 

De walkouts komen er in een onrustige periode voor het VK, met stakingen bij de spoorwegen en in de Amazon-magazijnen, naast de eerste nationale callcenter-staking ooit. In veel andere werknemersgroepen gaan er eveneens stemmen op voor actie. De energieprijzen blijven stijgen en 100.000 mensen hebben zich al aangesloten bij de 'Don't Pay'-campagne die oproept om geen energierekeningen meer te betalen. Klimaatactivisten over heel het VK betuigen hun steun aan de energiearbeiders. Climate Camp Scotland tweette hun “volledige solidariteit voor de walkout bij Grangemouth".

Dit artikel verscheen eerder op Opendemocracy.