Naast de reeds voorziene stijging van het Belgisch defensiebudget wil de overheid de militaire uitgaven tijdens deze legislatuur met nog eens 1 miljard euro extra doen aangroeien.     

Het is tijd om "lessen te trekken" uit de Russische invasie van Oekraïne, stelde de Belgische premier Alexander De Croo (Open VLD) nu donderdag na de buitengewone NAVO-top in Brussel. Een van deze lessen is blijkbaar dat er meer geïnvesteerd moet worden in Defensie.

Eind februari keurde de regering De Croo nog maar net een militair investeringsplan -het Star-plan- van zeker 10 miljard euro tegen 2030 goed. Daar komt nu dus een extra enveloppe bovenop van één miljard euro voor de huidige legislatuur (tot 2024), met als doel de operationaliteit van het leger -dat wil zeggen zijn inzetbaarheid in operaties- te verbeteren. 

"De regering heeft besloten een extra budget toe te kennen om de voorbereidingsgraad en het reactievermogen van Defensie op korte termijn te verhogen in de context van het aanhoudende conflict in Oekraïne, de activering door de NAVO van haar snelle reactiemacht en de onzekere evolutie van de geostrategische context", aldus minister van Defensie, Ludivine Dedonder (PS).

Het Belgisch defensiebudget voor 2022 krijgt een extra financiële injectie van 10%. 

450 miljoen euro van het voorziene extra miljard wordt nog dit jaar in Defensie geïnjecteerd, dat is een stijging van 10% op de begroting voor 2022. In 2023 zou  dan 275 miljoen euro geïnvesteerd worden en in 2024 hetzelfde bedrag. Zoals de Franstalige krant 'La Libre' deze week onthulde, zullen deze bedragen worden gebruikt “om de munitievoorraad te vergroten, de operationele beschikbaarheid van wapensystemen te verbeteren, de bewapening en de ballistische bescherming van soldaten te vergroten, inlichtingen- en cyberbeveiligingscapaciteiten te ontwikkelen, en de infrastructuur en de veerkracht ervan te verbeteren". 

Op deze manier wordt gebruik gemaakt van de oorlog in Oekraïne om de defensie-uitgaven sluipenderwijs dichter te brengen bij de door de NAVO vooropgestelde norm van 2% van het bruto binnenlands product (BBP). Het Star-plan moest het Belgisch defensiebudget al opvoeren tot 1,54% van het BBP in 2030. De zopas toegekende extra financiële injectie zou het nationaal defensiebudget volgens nog niet bevestigde cijfers van La Libre tot 1,6% van het BBP kunnen brengen in 2030. 

In juni volgt de jaarlijkse grote NAVO-top, deze keer in Madrid. Heel wat lidstaten zullen daar goede punten krijgen voor het opkrikken van hun nationale militaire uitgaven. Zo besloot Duitsland om zijn defensiebudget voor 2022 op te trekken naar ruim 100 miljard euro, maar liefst een verdubbeling ten opzichte van 2021 (wat het budget meteen boven de door de NAVO vereiste 2% van het BBP brengt). 

Terwijl stijgingen van de defensiebudgetten tot voor kort een pak moeilijker door te voeren en te verdedigen vielen wegens de hoge sociale en economische noden als gevolg van de pandemie, zorgt de Russische invasie van Oekraïne ervoor dat militarisering nu bijna een vanzelfsprekendheid is en de verhoging van de militaire uitgaven ongecontesteerd passeert. De wapenindustrie wrijft zich in de handen.

Toch houdt het ook in de huidige situatie geen steek om de defensiebudgetten, al dan niet drastisch, op te trekken. Laten we niet vergeten dat het de algemene militarisering van de betrekkingen tussen de verschillende machtscentra in de wereld is, die de huidige situatie heeft veroorzaakt.

De NAVO lijkt er vooralsnog niet happig op om effectief zelf militair in te grijpen in Oekraïne, maar qua slagkracht overtreft de trans-Atlantische militaire alliantie Rusland nu al ruimschoots. Nog meer militaire uitgaven zijn dus niet nodig. Ook het sturen van wapens naar de oorlogszone riskeert het conflict alleen maar te verlengen en te verergeren.  

Wat nu wel dringend nodig is, is een de-escalatie van de situatie en een demilitarisering van de betrekkingen, via een actieve vredesdiplomatie, nieuwe wapenbeheersingsakkoorden en de uitwerking van een gemeenschappelijke veiligheid die rekening houdt met de veiligheidsbezorgdheden van alle betrokken partijen.  

De hoge sociaal-economische noden die op de achtergrond geduwd worden door de oorlog gaan ondertussen niet weg. Integendeel, deze noden vergroten (hogere energiefacturen, inflatie, meer werkloosheid, …) en er komen noden bij met de toestroom van vluchtelingen uit Oekraïne.

De 1 miljard euro die zopas toegewezen werd aan Defensie zou een menswaardige opvang van de oorlogsvluchtelingen enorm vooruit helpen.

Er zijn dringend meer middelen nodig om deze slachtoffers van de oorlog op te vangen. De 1 miljard euro die zopas toegewezen werd aan Defensie zou bijvoorbeeld een menswaardige opvang van de Oekraïense vluchtelingen -alsook de vluchtelingen van andere oorlogen- enorm en onmiddellijk vooruit helpen.  

Het zijn altijd de machtigen die de oorlog verklaren en de gewone mensen die er de prijs voor betalen. In plaats van hogere militaire budgetten, is er nood aan grotere investeringen in sociale bescherming, openbare diensten, de klimaattransitie, een gezond leefmilieu,…

Er moet dringend uit het heersende denkkader van militarisering gebroken worden. Dat is een van de redenen om nu zondag 27 maart mee te stappen in de nationale betoging tegen de oorlog in Oekraïne, en voor een Europa voor vrede & solidariteit. 

Afspraak: 13 uur – station Brussel-Noord