Op woensdagavond 14 mei organiseerden verschillende vredesorganisaties in België een conferentie over de alarmerende militariseringstrend. Een honderdtal deelnemers luisterden er naar verschillende sprekers en participeerden in de discussie. Dit is de interventie van Bert Engelaar, algemeen secretaris van de socialistische vakbond ABVV (red.). 

We leven in een wereld waar de ene crisis nog niet is uitgewoed, of de volgende zich al aandient. Oorlog, geweld, honger, klimaatverandering – ze denderen op ons af. En in die storm van onzekerheid zou je hopen op leiders die koelbloedig, rechtvaardig en mensgericht handelen. Leiders die kiezen voor vrede, voor mensen, voor de planeet.

Maar wat zien we? De Belgische regering verdubbelt haar militaire uitgaven. Extra miljarden voor gevechtsvliegtuigen, oorlogsschepen en munitie, terwijl onze zorg kreunt, het onderwijs bloedt, en zoveel mensen niet weten hoe ze de maand moeten rondkomen. De regering maakt zich klaar voor de oorlog van morgen, terwijl ze de strijd voor het leven van vandaag uit de weg gaat.

En dat raakt ons diep. Want wij, als vakbond, als sociale beweging, als mensen die elke dag de zorgen van werkende mensen dragen, weten wat échte veiligheid betekent. Veiligheid, dat is niet een legerbasis vol bommen. Veiligheid, dat is een veilige job met een eerlijk loon. Een degelijke woning. Betaalbare gezondheidszorg. Openbaar vervoer dat je niet in de steek laat. Kinderopvang waar ouders op kunnen rekenen. En een klimaat waarin onze kinderen nog adem kunnen halen.

Wij weigeren een samenleving waarin miljarden worden vrijgemaakt voor wapens, terwijl mensen in de kou staan. Waarin begrotingsdiscipline streng wordt afgedwongen als het over pensioenen of gezondheidszorg gaat, maar plots volledig verdwijnt als het over militaire uitgaven gaat. Als het om oorlog draait, gelden de regels blijkbaar niet meer. Dan zijn de Europese begrotingsnormen buigzaam, vergevingsgezind, allesbehalve streng. Maar als we vragen om te investeren in betaalbare zorg, duurzame energie of degelijke lonen, dan is het plots onmogelijk.

Dat is geen eerlijk beleid. Dat is geen verantwoord beleid. Dat is pure politieke keuze. En dat is een keuze waar wij ons radicaal tegen verzetten.

We hebben een andere visie op veiligheid. Echte veiligheid bouw je niet met tanks. Die bouw je met vertrouwen. Met sociale bescherming. Met internationale solidariteit. Met een samenleving waar niemand uit de boot valt, waar mensenrechten het uitgangspunt zijn, en niet de collateral damage.

En ja, we zijn het ook beu dat er wordt gedaan alsof elke euro die naar welzijn gaat, een last is, terwijl elke euro voor defensie ineens een ‘investering’ heet. Alsof sociale rechtvaardigheid geen rendement oplevert. Laat ons eerlijk zijn: waar is het rendement van doden? Van vernieling? Van angst?

Als er dan toch investeringen komen – en er zullen er moeten komen, in onze economie, in innovatie, in de toekomst – dan moeten die ten dienste staan van iedereen. Dan moeten ze gebeuren onder publieke controle, met respect voor mensenrechten, met duurzame werkgelegenheid als doel. We mogen onze collectieve rijkdom niet uitverkopen aan een militair-industrieel complex dat winst maakt op angst, geweld en vernieling.

En dat is misschien nog het meest schrijnende van alles: dat er nu geprobeerd wordt om van militarisering iets ‘normaals’ te maken. Een ‘veiligheidscultuur’, noemt men dat dan. Alsof we allemaal zouden moeten leren denken in termen van dreiging, vijanden, confrontatie. Alsof het normaal zou moeten zijn dat onze kinderen opgroeien met het idee dat vrede naïef is, en oorlog realistisch.

Maar wij zijn niet naïef. Wij weten dat vrede werk vraagt. Dat dialoog moed vergt. Dat internationale samenwerking moeilijk is, maar de enige weg vooruit. De enige weg die hoop biedt.
We zeggen dus voluit: géén verkoop van onze publieke middelen om er oorlogsmaterieel mee te kopen. Geen samenleving die wapens boven mensen zet. Geen toekomst waarin onze jongeren leren vechten, maar niet meer leren dromen.

Laat ons samen bouwen aan een samenleving die zich veilig weet, niet omdat ze sterker is dan de ander, maar omdat ze niemand achterlaat. Een samenleving die durft te investeren in menselijkheid. Die weigert te buigen voor angst. Die haar schouders zet onder vrede, solidariteit en rechtvaardigheid.

Het ABVV zal zich blijven verzetten tegen deze blind militaristische koers. Wij kiezen voor een andere toekomst. Een toekomst waarin onze rijkdom ten dienste staat van iedereen. Waarin elk kind recht heeft op zorg, op onderwijs, op ademruimte. Waarin veiligheid niet wordt afgedwongen, maar opgebouwd – samen, solidair, met het hart op de juiste plaats.