Heeft Ursula von der Leyen een pauze ingelast in het bewieroken van Israël? In april 2023 publiceerde de voorzitter van de Europese Commissie een video waarin ze Israël prees voor 75 jaren van “dynamiek, vindingrijkheid en baanbrekende innovaties”. Terwijl ze de afgelopen weken en maanden op zoek ging naar haar herbenoeming -die er op 18 juli ook kwam- vermeed von der Leyen om deze boodschap over Israël te herhalen. Toch zijn er duidelijke indicaties dat de “baanbrekende innovaties” van Israël haar beleid beïnvloeden.

Het stimuleren van de wapenindustrie is een belangrijke prioriteit van von der Leyen nu ze begint aan haar tweede termijn. Een van de eerste projecten die ze wil pushen, wordt omschreven als een “Europees luchtschild”. 

Hoewel ze nog niet heeft uitgelegd waaruit het “schild” moet bestaan, zijn er sterke redenen om aan te nemen dat het project gebaseerd is op het Israëlische Iron Dome-raketafweersysteem. Andere voorstanders van het “schild”, zoals de Poolse eerste minister Donald Tusk, is iets mededeelzamer geweest. Tusk beweerde in mei dat “het creëren van een IJzeren Koepel tegen raketten en drones noodzakelijk is”. 

Een maand eerder, in april, was von der Leyen de hoofdspreker op een bijeenkomst van de oorlogsindustrie in Brussel. Ik ben er trots op dat een van de belangrijkste nieuwsitems over dit evenement de verstoring ervan was door activisten -waaronder ikzelf- om von der Leyen symbolisch onder burgerarrest te plaatsen voor het ondersteunen van de genocide in Gaza.

Voor we onze actie ondernamen, luisterde ik naar de opmerkingen van Micael Johansson, de CEO van de wapenproducent Saab. “We hebben de koepel-capaciteit die we nu gezien hebben in Israël niet, en we hebben die echt nodig”, zei hij.

Von der Leyen wil “het schild” realiseren in “nauwe coördinatie” met de NAVO. Hooggeplaatste bestuurders van deze militaire alliantie hebben in oktober hun steun gegeven aan een dergelijk project. Duitsland –de staat die von der Leyen vertegenwoordigde voor ze voorzitter van de Europese Commissie werd– leidt het initiatief en koopt met dit doel voor ogen Arrow 3-antiballistische raketten aan van Israël.

Het verdedigen van een illegale bezetting

Israël en zijn aanhangers portretteren de Iron Dome systematisch als defensief. Dat is alleen waar voor zover het systeem is ontworpen om een bezetting te verdedigen en te bestendigen die zopas illegaal is verklaard door het Internationaal Gerechtshof.
Als het een “schild” moet worden genoemd, dan is het het schild van een agressor.

Von der Leyen stelt zich terughoudender op dan Donald Trump. Hij heeft beloofd om "een grote Iron Dome boven ons land" te bouwen. Als Trump in november de verkiezingen in de VS wint, is het waarschijnlijk dat de roep om meer uit te geven aan wapens en het leger nog luider zal klinken. De militariseringsagenda is al versneld door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Von der Leyen doet zich voor als gematigd, maar aandringen op meer uitgeven aan wapens staat centraal in haar visie. In werkelijkheid is er niets minder gematigd dan het streven naar een oorlogseconomie.

Een verantwoordelijke volwassene zou snijden in de militaire budgetten en het uitgespaarde geld gebruiken voor gezondheidszorg, onderwijs en milieubescherming. Een verantwoordelijke volwassene zou eisen dat er een einde komt aan de oorlogszucht van het Westen - een oorlogszucht die de invasie van Rusland in Oekraïne mee heeft uitgelokt. 

Von der Leyens pogingen om een oorlogseconomie te ontwikkelen rekenen voor een niet onbelangrijk deel op wapens die ontwikkeld zijn door Israël tijdens een onwettige bezetting. Dat is iets waar alle echte gematigden zich zouden moeten tegen verzetten.