Image
oorlog in Syrië

Explosie na een door de VS geleide coalitieluchtaanval op Kobane, Syrië, 2014; Bron: Orlok; Shutterstock.com

11 jaar oorlog in Syrië
Artikel
4 minuten

Wat begon als een anti-autoritaire opstand werd een brutale internationale proxy-oorlog. Hoeveel jaren er ook verstrijken, de oplossing blijft dezelfde.

Als Syrische Amerikaan is het moeilijk om deze grimmige mijlpaal te erkennen zonder een diep gevoel van kwelling voor de bijna 500.000 verloren levens, de ontheemding van meer dan 13 miljoen mensen, en de vernietiging van cultureel erfgoed. 

Ik vraag me vaak af of de Syrische en Palestijnse vluchtelingen die ik tijdens mijn bezoeken daar ontmoet heb nog veilig zijn. Ik klamp me vast aan mijn vooroorlogse herinneringen, zoals mijn euforische eerste reis naar Aleppo om mijn voorouderlijke roots te ontdekken. Ik herinner me ook die rustige dag in 2004 toen ik ondergedompeld was in de pracht van de imposante Romeisne ruïnes in Palmyra, jaren voor ISIL-terroristen de oude stad zwaar zouden beschadigen.

Ondanks deze niet aflatende tragedie is het Syrische volk veerkrachtig gebleven terwijl het de uitdagingen aanging waarmee het geconfronteerd werd. Vluchtelingen hebben zich aangepast aan hun nieuwe woonplaatsen en vluchtelingenkampen doorheen het Midden-Oosten. De omstandigheden zijn verre van ideaal, maar ze zijn gefocust op het heropbouwen van hun leven en sommigen konden zelfs hun eigen zaken opstarten. Dit toont hun inspirerende lef en moed, die zelden in het nieuws komen. 

De internationale gemeenschap moet een betekenisvolle politieke regeling uitwerken in Syrië.

Ongeacht hoeveel jaren er passeren, de oplossing voor het conflict blijft hetzelfde. De internationale gemeenschap moet een betekenisvolle politieke regeling uitwerken in Syrië die de vijandelijkheden eindelijk een halt toeroept en toestaat dat de hoognodige reconstructie tot stand komt. 

De oorlog begon 11 jaar geleden toen de 'Arabische Lente'-protesten voor vrijheid en mensenrechten uitbraken in Tunesië, Egypte en Libië. Rond dezelfde periode schilderde een groep Syrische jongeren in de stad Daraa, in het zuidwesten van het land, een graffiti op een muur gericht tegen de Syrische president Bashar al-Assad. Veiligheidstroepen van de overheid reageerden door ze op te pakken en naar verluidt te folteren.

Verontwaardiging over hun verschrikkelijke behandeling leidde tot protesten voor de waardigheid van alle Syriërs en een veroordeling van de decennialange autoritaire heerschappij en corruptie van de Assad-familie.

Toenemende armoede vergrootte de onrust. Syrië's voornamelijk op landbouw gebaseerde economie had te lijden onder de gevolgen van een ernstige droogte. Samen culmineerden deze factoren op 15 maart 2011 in een wijdverspreide opstand. 

Terwijl de betogingen aangroeiden, reageerde Assad brutaal en deed hij weinig concessies. Uiteindelijk evolueerde de initieel vreedzame protestbeweging tot een gevarieerde gewapende oppositie die bevoorraad werd door machtige regionale staten zoals Saoedi-Arabië en Turkije. Niet aan staten gebonden terroristische groeperingen die ook tegen Assads bewind waren, zoals ISIL, maakten gebruik van de chaos. 

De Verenigde Staten stelde zich in 2014 aan de leiding van een militaire coalitie tegen ISIL. Deze coalitie voert nog altijd operaties uit in Syrië en heeft bijgedragen aan de escalatie van het geweld. Terwijl de gevechten intenser werden, stonden de oude bondgenoten van Syrië, Iran en Rusland aan de zijde van Assad. Op vraag van Assad intervenieerde Rusland formeel in 2015, wat hem ongetwijfeld mee aan de macht hield.

Wat begon als een Syrische opstand is gemuteerd in meerdere proxy-oorlogen, met name op een gegeven moment een oorlog tussen de VS en Rusland. Buurland Israël dat nog altijd de Syrische Golanhoogten bezet, bombardeert regelmatig Iraanse doelwitten in Syrië.

Syrië is een rekruteringsgebied voor terroristen, een oorlogsterrein voor geopolitieke belangen en een zegen voor de wapenindustrie.

Op tien jaar tijd is Syrië een rekruteringsgebied geworden voor terroristen, een oorlogsterrein voor staten die wedijveren om geopolitieke belangen en een zegen voor de wapenindustrie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat 's werelds grootste vluchtelingencrisis eruit voortkwam.

De basisrechten van de moedige Syrische burgers die in opstand kwamen en waardigheid eisten, zijn op verontrustende wijze verloren gegaan te midden van deze chaos. Een VN-rapport uit 2021 door de Onafhankelijke Internationale Onderzoekscommissie voor Syrië concludeerde dat alle partijen in het conflict de “meest verschrikkelijke” mensenrechtenschendingen hebben begaan, waaronder potentiële oorlogsmisdaden.

Volgens een onderzoeksrapport van de New York Times veroorzaakte een Amerikaanse drone-aanval de dood van 64 vrouwen en kinderen in het stadje Baghuz in 2019. Andere voorbeelden zijn de bombardementen van het Syrische leger en de Russische luchtmacht op burgerwijken, hospitalen en markten. Alle partijen moeten ter verantwoording geroepen worden voor dergelijke misdaden.

Terwijl de aandacht van de wereld gevestigd is op Ruslands oorlog in Oekraïne, zette Moskou ook zijn oorlog verder in Syrië, waar de omstandigheden erbarmelijk zijn. 

Naast de oplopende dodentol en ontheemding onder de Syriërs, schommelt de armoedegraad rond de 90%. Zo'n 14,6 miljoen mensen in Syrië zijn afhankelijk van humanitaire hulp. De oorlog in Oekraïne heeft de voedselonveiligheid in Syrië verergerd, aangezien de meeste tarwe die Syrië importeert uit Oekraïne en Rusland komt.

De Amerikaanse economische sancties tegen Syrië brengen ook meer schade toe aan de burgers dan aan de beoogde doelwitten. Ze hebben niet geleid tot de afzetting van Assad, maar hebben gemeenschappen achtergelaten zonder essentiële goederen.

De oorlog in Syrië had nooit zijn 11de verjaardag mogen bereiken. Alleen een internationale politieke regeling kan een einde brengen aan de gevechten en het lijden van het Syrische volk. Uit respect voor de overledenen en in het belang van alle al lang vergeten slachtoffers, moet de internationale gemeenschap dezelfde vastberadenheid tonen om de oorlog in Syrië te beeindigen als ze tot nu toe aan de dag legt voor Oekraïne. 
 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.