Image
40 jaar na de eerste 9/11
Foto: Flickr
40 jaar na de eerste 9/11
Opinie
3 minuten

Vandaag, woensdag 11 september is het 40ste verjaardag van wat in Latijns-Amerika ‘El primer 11 de septiembre’ genoemd wordt: de bloederige staatsgreep tegen de regering van Salvador Allende in Chili. 

Deze staatsgreep effende het pad voor de introductie van verregaande neoliberale hervormingen. Een systeem dat de Chileense maatschappij nog altijd dirigeert.

De aanval op het presidentieel paleis in de Chileense hoofdstad Santiago op 11 september 1973 maakte een einde een van de langste parlementaire democratieën in de regio. De heerschappij van generaal Augusto Pinochet, was er een van terreur. Er werden duizenden mensen vermoord die ervan verdacht werden 'links' te zijn. Onder de bekende slachtoffers vinden we verschillende intellectuelen en de zanger/componist Victor Jara, die geëxecuteerd werd in een sportstadium dat nu naar hem genoemd is. Een laattijdig proces rond zijn executie ging dit jaar van start. De weduwe van Jarra wil dat een betrokken ex-luitenant, Pedro Barrientos Nunez, uitgeleverd wordt door de VS, waar hij nu verblijft. Het nationaal voetbalstadion in Santiago werd na de staatsgreep gebruikt als een gevangenenkamp waar mensen hardhandig ondervraagd en gefolterd werden. Tijdens de eerste maanden van de dictatuur werden duizenden mensen afgemaakt of 'verdwenen' ze simpelweg.   

11 september is onlosmakelijk verbonden met het begin van het nu alomtegenwoordige neoliberale beleid. Chili vormde een soort van test-case tegen een achtergrond van meedogenloos fascisme. Door de verdwijningen, martelingen en executies zal het Pinochet-regime nooit vergeten worden. Dat is uiteraard terecht. De gruweldaden die toen begaan werden, mag men nooit vergeten. Maar men vergeet wel vaak dat de huidige Chileense maatschappij nog altijd te kampen heeft met de gevolgen van het neoliberale beleid dat onder Pinochet voor het eerst geïntroduceerd werd. Zo zijn de Chileense scholieren en studenten de laatste jaren in een strijd verwikkeld met de overheid tegen het dure en discriminerende onderwijssysteem dat tot stand kwam onder de dictatuur. De staatsgreep bracht niet alleen een einde aan de politieke democratische traditie in Chili, maar ook aan de idee dat onderwijs een mensenrecht is. Educatie werd op alle niveaus (lager, middelbaar en hoger onderwijs) herleidt tot een consumptiegoed en dat is het tot op de dag van vandaag gebleven. De studentenbewegingen kunnen rekenen op de steun van verschillende andere sectoren in de maatschappij, zoals sociale bewegingen en vakbonden. Samen vechten ze nu al een aantal jaren voor het recht op gratis onderwijs en lagere inschrijfgelden voor de universiteiten. Ze willen dat het recht op educatie ongeacht de middelen van een individu vergrendeld wordt in de grondwet -een grondwet die trouwens nog altijd dateert van het Pinochet-tijdperk. Voor de aankomende verkiezingen van november 2013 belooft de kandidate van de Concertación de Partidos por la Democracia (coalitie van democratische partijen), ex-presidente Michelle Bachelet (2000-2006), een nieuwe grondwet. Bachelet's vader, een luchtmachtgeneraal, stierf in gevangenschap onder Pinochet, haar moeder en zijzelf werden gefolterd. Het opmerkelijke is dat Bachelet het in de komende verkiezingen zal opnemen tegen de rechtse kandidate Evelyn Matthei, eveneens de dochter van een luchtmachtgeneraal, maar een die gediend heeft onder de junta.     


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Thema
Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.