Eind oktober vorig jaar geraakte voor het eerst bekend dat de VS zes B-52 bommenwerpers wil stationeren in Australië.
Het is niet vergezocht om te stellen dat afleversystemen waarmee kernwapens kunnen worden ingezet, ertoe kunnen leiden dat zij dergelijke wapens zullen dragen. Ongeacht de beloften van regeringen dat dergelijke afleversystemen geen nucleaire ladingen zullen dragen, kan de geheimhouding rond betreffende regelingen alleen maar twijfel zaaien.
Dat is het probleem van de AUKUS-alliantie die van Australië een centraal referentiepunt maakt voor Washington en zijn bredere ambities om China te beteugelen. De alliantie wordt steeds meer gekenmerkt door een nucleaire toon. Eerst kwam de belofte om Australië te voorzien van nucleair aangedreven onderzeeërs, zonder kernwapens. Daarna kwam de aankondiging om zes B-52 bommenwerpers te stationeren op de luchtmachtbasis Tindal in het Noordelijk Territorium, ten zuiden van de stad Darwin.
Indien Australië de Amerikaanse garnizoensstaat wordt waarin ze lijkt te veranderen, zal het land hoogstwaarschijnlijk een plaats zijn waar VS-kernwapens worden ondergebracht, hoewel wijsneuzen en juridische kibbelaars zullen betwisten wat precies verstaan wordt onder de term ‘onderbrengen’. Het is onmogelijk te zeggen of het een regeling van voorbijgaande aard of een permanente afspraak wordt, maar eender welke deal zal het Verdrag inzake een Kernwapenvrije Zone in de zuidelijke Stille Oceaan-regio, ook bekend als het Verdrag van Rarotonga, waar Australië partij bij is, ongetwijfeld herleiden tot kul.
De regering van premier Anthony Albanese doet weinig om de zaak op te helderen en vestigt zo nog meer aandacht op zichzelf. Tijdens een hoorzitting van de Senaat op 15 februari drongen de Groenen aan op een verduidelijking van de kwestie van eventuele kernwapens op Australisch grondgebied.
Senator David Shoebridge vroeg of Canberra zich houdt aan het Verdrag van Rarotonga en of bezoekende Amerikaanse B-52's ook kernwapens aan boord kunnen hebben. De laatste vraag was bijna zinloos, aangezien alle B-52H's nucleaire wapens kunnen dragen. De enige kwestie is het type van nucleaire wapens dat ze zouden kunnen dragen. De dagen van nucleaire zwaartekrachtbommen zijn voorbij voor dergelijke vliegtuigen, maar ze zijn meer dan geschikt om bewapend te worden met kruisraketten met nucleaire koppen.
In zijn antwoord maakte de Australische minister van Defensie, Greg Moriarty, een staat op van de naleving van de internationale verplichtingen. "Ik denk dat het meer in het algemeen, duidelijk is dat het stationeren van kernwapens in Australië verboden is door de Zuid-Pacifische Kernwapenvrije Zone, waartoe Australië zich volledig verbindt." Hetzelfde kan echter niet gezegd worden van "buitenlandse vliegtuigen die Australische vliegvelden” aandoen of “het Australische luchtruim doorkruisen, onder meer in het kader van onze opleidings- en oefenprogramma's, en de samenwerking tussen Australië en de Australische troepenmacht met de Verenigde Staten".
Onthutsend genoeg beweerde Moriarty vervolgens dat de praktijk van het vervoeren van kernwapens door VS-vliegtuigen in Australisch luchtruim -als dat al het geval is geweest- volledig in overeenstemming was met de Australische verplichtingen ten aanzien van zowel het Verdrag van Rarotonga als het Non-proliferatieverdrag. “Amerikaanse bommenwerpers bezoeken Australië sinds het begin van de jaren 1980 en hebben sinds 2005 trainingen uitgevoerd in Australië. Opeenvolgende Australische regeringen hebben het aloude VS-beleid om de aanwezigheid van kernwapens op bepaalde platforms te bevestigen noch te ontkennen, begrepen en gerespecteerd."
Moriarty stelde vervolgens dat "Australië zijn internationale verplichtingen volledig zal blijven nakomen, en dat de VS de internationale verplichtingen van Australië met betrekking tot kernwapens begrijpt en helemaal respecteert."
Shoebridge, die niet tevreden was met het antwoord van de minister, pareerde met een andere vraag. "Dus mr. Moriarty, kan ik uit dit antwoord afleiden dat defensie niet gelooft dat er onder de huidige verdragsverplichtingen van Australië een beperking is op de aanwezigheid van nucleair bewapende B-52 bommenwerpers in Australië, op voorwaarde dat het geen permanente aanwezigheid betreft?"
Moriarty kreeg niet de kans om te antwoorden, want een nijdige minister van Buitenlandse Zaken Penny Wong kwam tussen. De traditie van meester Washington en dienaar Canberra zou niet gebroken worden. De buitengewoon serviele en niet te vergeten ondoorzichtige aard van de veiligheidsbetrekkingen tussen de VS en Australië zouden niet gecorrigeerd worden.
In haar antwoord, waarmee ze de zelfzuchtige stem van het VS-imperium kanaliseerde, liet een geïrriteerde Wong de hele kwestie over aan het oordeel van Washington en accepteerde ze het principe van ‘warhead ambiguity’ (het feit dat ontkend noch bevestigd wordt of en hoeveel kernwapens er waar aanwezig zijn). "Het maakt deel uit van de handhaving van de interoperabiliteit die nodig is om Australië veilig te maken. We hebben getracht ons behulpzaam op te stellen door aan te geven dat wij het Verdrag inzake een Kernwapenvrije Zone in de Zuid-Pacifische regio onderschrijven", beet ze Shoebrigde toe. "We staan daar volledig achter. En we hebben u het antwoord gegeven dat de minister heeft gegeven."
Wat Shoebridge wil doen, zei ze beschuldigend, is "ongerustheid opwekken, en ik vind dat niet verantwoord". Wat was dan de juiste reactie volgens Wong? "De verantwoordelijke manier om hiermee om te gaan is te aanvaarden dat de VS een 'bevestig noch ontken'-standpunt heeft, wat wij begrijpen en respecteren."
Deze halsstarrig onverantwoordelijke benadering van de Australische regering en haar ambtenaren betekent dat het Australische publiek op geen enkel moment kan weten of VS-vliegtuigen of afleversystemen kernwapens dragen, zelfs niet als ze door het Australisch luchtruim vliegen of voor onbepaalde tijd op Australisch grondgebied gestationeerd zijn. Zoals Jordon Steele John, senator van de Australische Groenen het omschreef: "Australiërs hebben zich tientallen jaren verzet tegen de nuclearisering van hun leger en nu laat de regering van Albanese de Amerikanen het voor ons doen".
De roemloze onderdanigheid aan Washington is weer eens blootgelegd, en samen daarmee het steeds waarschijnlijker wordende vooruitzicht om een doelwit te worden in elk toekomstig conflict waarbij de Verenigde Staten betrokken is. Dit is nauwelijks een verantwoordelijke stand van zaken, en balanceert zelfs op het randje van verraad.
Dit vertaalde artikel verscheen eerder op Counterpunch.