Als een van zijn laatste wapenfeiten voor het aanbreken van het nieuwe jaar, ondertekende president Biden de ‘National Defense Authorization Act’ (NDAA), de defensiebeleidswet die de militaire uitgaven vastlegt voor het fiscaal jaar 2022.
Het enorme defensiebudget voor 2022 komt exact op 768,2 miljard dollar, het hoogst in de geschiedenis van de Verenigde Staten. Het overgrote deel ervan gaat naar het Pentagon. Het ministerie van Energie, dat het Amerikaans kernwapenarsenaal in stand houdt, krijgt zo’n 30 miljard dollar toegewezen.
Bovenop het defensiebudget dat onderhevig is aan de goedkeuring van het parlement (‘discretionary budget’), komt nog 10 miljard dollar aan vaste militaire uitgaven (‘mandatory budget’). Het totale defensiebudget voor 2022 zal dus op een duizelingwekkend bedrag van bijna 780 miljard dollar komen.
Het totale defensiebudget voor 2022 zal op een duizelingwekkend bedrag van bijna 780 miljard dollar komen.
De Biden-regering had initieel een totaalbedrag van 753 miljard dollar gevraagd, waaronder 715 miljard voor het Pentagon -wat nog altijd zou neerkomen op een stijging van 1,6% ten opzichte van 2021- maar het Congres vond dat blijkbaar niet voldoende.
De ‘Armed Services Committee’ van de Senaat voegde in de zomer van 2021, 25 miljard toe aan het budget dat Biden voor ogen had voor het Pentagon. Dit bedrag kwam op dat moment overeen met de geschatte kost voor het optrekken van de productie van COVID-19 vaccins om aan de wereldwijde vraag te kunnen voldoen.
Carley Towne, co-directeur van de vredesorganisatie CODEPINK reageerde: “Terwijl miljoenen Amerikanen verdrinken in de schulden, van loonstrookje tot loonstrookje leven, met uithuiszetting worden geconfronteerd en het moeilijk hebben om hun medische rekeningen te betalen te midden van een aanhoudende pandemie en recessie, heeft de ‘Armed Services Committee’ van de Senaat besloten om nog meer belastinggeld door te sluizen naar een steeds meer geprivatiseerde oorlogsindustrie”.
De VS kampt inderdaad met verschillende sociaal-economische crisissen, zoals stijgende armoede, dakloosheid, ongelijkheid en economische onzekerheid, enzovoort, die alleen maar verergerd zijn tijdens de huidige pandemie. Daarnaast zijn er de laatste 10 jaar een toenemend aantal extreme weergebeurtenissen vastgesteld (overstromingen, orkanen, bosbranden, droogtes,…) die te wijten zijn aan de opwarming van de aarde. Moest een klein deel van het Pentagon-budget voor 2022 geheroriënteerd kunnen worden naar de bestrijding van deze niet-militaire veiligheidsdreigingen en crisissen, zou er heel wat vooruitgang geboekt kunnen worden.
Behalve van de Amerikaanse vredesbeweging en de kleine progressieve vleugel van de Democratische partij was er echter maar bitter weinig verzet tegen het opgeblazen Pentagon-budget. Op 7 december 2021 keurde het Lager Huis het met een overweldigende meerderheid van 363 tegenover 70 stemmen goed, en op 15 december volgde de Senaat met 88 stemmen tegen 11.
Alleen de Amerikaanse vredesbeweging en de kleine progressieve vleugel van de Democratische partij maakte bezwaar tegen het opgeblazen Pentagon-budget.
Deze eensgezindheid over de partijgrenzen heen, is des te verwonderlijk als men ziet hoe de Democraten en de Republikeinen het hele jaar overhoop lagen over de veel kleinere budgetten die toegekend moeten worden aan pakweg gezondheidszorg, onderwijs en groene jobs. De unanimiteit onder Democraten en Republikeinen over de noodzaak om de wereldwijde militaire dominantie van de VS in stand te houden en uit te breiden, is al decennia een jaarlijks terugkerend fenomeen.
Het Congres bewees eind 2021 eens te meer dat het bereid is om oorlogswinsten boven menselijke noden te plaatsen. De vele miljoenen dollars die defensiebedrijven elk jaar pompen in lobbywerk gericht op de parlementsleden zullen daar zeker niet vreemd aan zijn. In 2020 ontvingen alleen de top vijf wapenproducenten voor 150 miljard dollar belastinggeld aan wapencontracten. In 2021 ging maar liefst 422 miljard dollar overheidsgeld naar militaire bedrijven.
Ook voor 2022 staat de aankoop van heel wat wapensystemen en militair materieel op stapel (gevechtsvliegtuigen, oorlogsschepen, tanks, gepantserde voertuigen, artillerie,…). Daarnaast wordt een pak geld geïnvesteerd in onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe wapensystemen en militaire technologieën.
Gezamenlijk statement
Op 3 januari 2022, een week nadat Biden zijn krabbel zette onder de NDAA, verscheen er een Gezamenlijk Statement van de Volksrepubliek China, Frankrijk, Rusland, het verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten over hun verantwoordelijkheid in het vermijden van een oorlog tussen kernwapenstaten en de reductie van strategische risico’s.
“Wij bevestigen dat een kernoorlog niet kan worden gewonnen en nooit mag worden uitgevochten… Zolang ze blijven bestaan moeten kernwapens defensieve doeleinden dienen, agressie afraden en oorlog voorkomen”, aldus het gezamenlijk statement.
Even verderop beloven de vijf nucleaire machten zich te zullen blijven inzetten “voor onze verplichtingen in het kader van het Non-proliferatieverdrag [dat de verspreiding van kernwapens moet tegengaan], inclusief onze Artikel VI-verplichting ‘om te goeder trouw onderhandelingen voort te zetten over effectieve maatregelen met betrekking tot de beëindiging van de nucleaire wapenwedloop in een vroeg stadium en tot nucleaire ontwapening, en over een verdrag over algemene en volledige ontwapening onder strikte en effectieve internationale controle’”.
Hoewel de verklaring van 5 kernwapenstaten op zich heel mooi is, zou je bijna geloven dat ze bewust ironisch bedoeld is.
Hoewel deze verklaring -waar overigens extreem weinig aandacht aan werd besteed in de Westerse media- op zich heel mooi is, zou je bijna geloven dat ze bewust ironisch bedoeld is. Niet alleen zijn al deze kernwapenstaten momenteel volop bezig met het moderniseren van hun arsenalen, geen enkele van hen ondertekende het VN-Verdrag inzake het Verbod op Nucleaire Wapens (TPNW), dat deze maand exact een jaar van kracht zal zijn.
“We zijn vastbesloten om een constructieve dialoog na te streven met wederzijds respect en met erkenning van elkaars veiligheidsbelangen en zorgen”, beweren de vijf landen. De hele saga rond Oekraïne, met de wederzijdse troepenopbouw langs de Oost-Europese en Russische grenzen, bewijst alvast dat de NAVO-leden, de VS, het VK en Frankrijk, momenteel helemaal geen rekening houden met de veiligheidsbezorgdheden van Rusland. Ook de veiligheidsbelangen van China worden, te midden van een gecoördineerde militaire opbouw van de VS en bondgenoten in Zuidoost-Azië (o.a. met de AUKUS-deal), niet bepaald gerespecteerd.
Het gezamenlijk statement van de vijf landen lijkt wel totaal los te staan van de werkelijkheid. “We onderstrepen onze wens om met alle staten samen te werken om een veiligheidsomgeving te creëren die bevorderlijker is voor vooruitgang op het gebied van ontwapening… We zijn van plan te blijven zoeken naar bilaterale en multilaterale diplomatieke benaderingen om militaire confrontaties te vermijden, de stabiliteit en voorspelbaarheid te versterken, het wederzijds begrip en vertrouwen te vergroten en een wapenwedloop te voorkomen.”
In plaats van stappen te ondernemen ter voorkoming van een wapenwedloop, wordt -zeker door de VS- net gekozen voor een toenemende militaire uitbouw.
In plaats van stappen te ondernemen ter voorkoming van een wapenwedloop, wordt -zeker door de VS- net heel duidelijk gekozen voor een toenemende militaire uitbouw. Dit wordt bevestigd door de NDAA voor 2022, die duidelijk gericht is tegen Rusland en China. De stijging van het enorme militair budget wordt bovendien expliciet gerechtvaardigd als noodzakelijk om de strategische competitie te kunnen aangaan met China en om Rusland te kunnen beteugelen. Nu Biden de VS heeft losgerukt van Afghanistan en Irak is de geostrategische en militaire focus volledig op Moskou en Beijing gevestigd. Analisten hebben het regelmatig over een nieuw Koude Oorlogsklimaat.
De Gezamenlijke Verklaring staat dus lijnrecht tegenover het buitenlands beleid uitgestippeld door de Biden-regering – een beleid dat de president zelf omschrijft als een epische “strijd tussen democratie en autocratie” en waar hij over de partijgrenzen heen overigens veel steun voor vindt.
De wijzigingen die het Congres doorvoerde in het NDAA-voorstel, kwamen allemaal neer op het toevoegen van nog meer financiering voor de geostrategische militaire opbouw gericht tegen Rusland en China – het ontwikkelen van nucleaire kruisraketten die vanaf duikboten gelanceerd kunnen worden, het bouwen van meer oorlogsschepen, 7,1 miljard dollar voor het ‘Pacific Deterrence Initiative’ (PDI) dat de Amerikaanse militaire capaciteiten in de Indo-Pacifische regio moet opkrikken (ruim 2 miljard dollar meer dan het PDI zelf gevraagd had), meer geld voor het ‘Ukraïne Security Assistance Initiative’ (dat militair materieel, training en advies voorziet aan de Oekraïense strijdkrachten), enz.
De militaire budgetten van China en Rusland volgen eveneens een stijgende lijn, maar kunnen niet concurreren met de VS.
De militaire budgetten van China en Rusland volgen eveneens een stijgende lijn, maar kunnen totaal niet concurreren met de VS. Beijing, dat na Washington het meest ter wereld spendeert aan defensie, had in 2020 een budget van naar schatting 252 miljard dollar. De militaire uitgaven van Rusland kwamen in 2020 op 61,7 miljard dollar.
Tot slot nog dit: het verschijnen van het Gezamenlijk Statement op 3 januari wijst erop dat er wel degelijk gepraat wordt op hoog diplomatiek niveau. Dat is op zich al belangrijk. Ook de eigenlijke inhoud van de verklaring is van grote waarde. Manieren vinden om de onderlinge vijandigheid te temperen, de militaire opbouw af te stoppen en effectief samen te werken, zijn van cruciaal belang, niet alleen voor de veiligheid in de wereld, maar ook om mondiale dreigingen zoals de klimaatverandering en de pandemie te kunnen aanpakken.
Helaas lijkt de Gezamenlijke Verklaring volledig te verdrinken in de huidige realiteit: een ware Amerikaans obsessie met het rijzende China en een intense vastberadenheid om zich vast te klampen aan de positie van enige militaire supermacht ter wereld. In werkelijkheid zijn de belangrijkste uitdagingen die China vormt diplomatiek en economisch van aard, niet militair. Het insisteren op gemilitariseerde antwoorden maakt een nieuwe Koude Oorlog en een riskante wapenwedloop die kan leiden tot een nucleair conflict alleen maar waarschijnlijker. Het nieuwe defensiebudget van 2022 zet alvast een volgende stap in de verkeerde richting.
