Bescherming voor Wit-Russische gewetensbezwaarden zoals Vitali Dvarashyn en Mikita Sviryd

Persbericht

29/07/2024 - Connection e.V., WRI, EBCO ea.

5 minuten

Litouwen zou Wit-Russische gewetensbezwaarden en deserteurs moeten beschermen, adequate rechtsbescherming bieden en hun deportatie voorkomen!

De ondertekenende organisaties zijn oprecht bezorgd over het dreigement van de Litouwse autoriteiten om de Wit-Russische gewetensbezwaarde Vitali Dvarashyn en deserteur Mikita Sviryd onmiddellijk naar Wit-Rusland te deporteren. Ze lopen daar het risico op vervolging, gevangenschap en de doodstraf. We eisen onmiddellijke actie van de Litouwse autoriteiten om de deportatie van gewetensbezwaarden naar Wit-Rusland te voorkomen en asiel te verlenen in Litouwen, waar ze bescherming hebben gezocht.

Na een verblijf van zeven jaar in Litouwen, werd de Wit-Russische gewetensbezwaarde Vitali Dvarashyn in 2023 -net als andere Wit-Russische asielzoekers in Litouwen- bestempeld als “een bedreiging voor de nationale veiligheid”. Vervolgens werd hij eenzaam opgesloten in een vluchtelingenkamp. Op 29 mei 2024 werd hem asiel geweigerd met het argument dat hij in Wit-Rusland geen gevaar zou lopen. Op 13 juni 2024 ontsnapte hij aan zijn arrestatie en het risico van onmiddellijke deportatie, en dook hij onder uit schrik.

De Wit-Russische deserteur Mikita Sviryd werd op 20 november 2023 asiel geweigerd. Hoewel hij in beroep ging, net als Vitali deed, mocht hij zijn zaak niet voorleggen tijdens een hoorzitting. Dit is zeer zorgwekkend vanwege de herinvoering van de doodstraf in Wit-Rusland. Hij is dus wanhopig op zoek naar manieren om zijn leven te beschermen.

We dringen er bij de Litouwse autoriteiten op aan om met alle middelen te voorkomen dat Vitali Davarshyn en Mikita Svyrid - en alle andere deserteurs, dienstweigeraars en gewetensbezwaarden - naar Wit-Rusland worden gedeporteerd en om hen voldoende bescherming te bieden.

Zoals de speciale VN-rapporteur voor de mensenrechtensituatie in Wit-Rusland, mevrouw Anais Marin, tijdens de laatste VN-Mensenrechtenraad heeft gemeld, is de mensenrechtensituatie in Wit-Rusland zeer alarmerend en is het dus geen veilig land voor gewetensbezwaarden, deserteurs en oorlogsweigeraars. De speciale VN-rapporteur heeft ook benadrukt dat “de regering [van Wit-Rusland] de militaire agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne actief blijft steunen”.

We zijn verontrust over het feit dat dergelijke informatie niet in aanmerking wordt genomen door de Litouwse autoriteiten, die vasthouden aan de overtuiging dat het veilig is voor deserteurs en gewetensbezwaarden om terug te keren naar Wit-Rusland.

“Dat is niet waar”, verklaart Olga Karatch van het Internationaal Centrum voor Burgerinitiatieven Ons Huis ('Nash Dom'), ”Vitali Dvarashyn en Mikita Svyrid riskeren vervolging en gevangenisstraf als ze gedwongen worden teruggestuurd naar Wit-Rusland. Voor deserteurs zoals Mikita is zelfs de doodstraf legaal. Dit moet met alle middelen worden voorkomen.”

Daarnaast zijn we zeer bezorgd te lezen dat de Litouwse migratiedienst de rapportage van het VN-Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten over de mensenrechtensituatie in Wit-Rusland niet relevant vindt.

De strafrechtelijke aansprakelijkheid voor het ontduiken van de militaire dienstplicht, de voortdurende schendingen van het mensenrecht op gewetensbezwaren tegen militaire dienst en de herinvoering van de doodstraf voor deserteurs zijn sterk bewijs dat Wit-Rusland geen veilig land is voor gewetensbezwaarden.

De ondertekenende organisaties roepen Litouwen daarom op om onmiddellijk de deportatie van Wit-Russische deserteurs en gewetensbezwaarden te voorkomen en hen adequate bescherming te bieden.

Zoals benadrukt in de UNHCR-Richtlijnen voor Internationale Bescherming, komen gewetensbezwaarden tegen de militaire dienst in aanmerking voor vluchtelingenstatus als ze in eigen land gevaar lopen op vervolging, en dit is volledig van toepassing op Wit-Russische gewetensbezwaarden.

Het recht op gewetensbezwaren tegen militaire dienst is een mensenrecht dat inherent is aan het mensenrecht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst (ook aanwezig in het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, Artikel 10 - Vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst). Het is ook de moeite waard erop te wijzen dat er in Wit-Rusland een hoog risico bestaat op rekrutering en mobilisatie ter ondersteuning van de aanvalsoorlog van de Russische Federatie in Oekraïne die een schending vormt van het internationaal recht.

De ondertekenende organisaties dringen er bij Litouwen en de andere leden van de Europese Unie op aan om volledige bescherming te bieden aan gewetensbezwaarden en deserteurs die vluchten uit Wit-Rusland, waar ze worden vervolgd en waar hun recht op gewetensbezwaren niet wordt erkend. Ze roepen de Europese instellingen op om de volledige implementatie van het recht op gewetensbezwaren tegen militaire dienst in al haar lidstaten te garanderen.

Ondertekenende organisaties:

• Connection e.V.
• Our House
• War Resisters’ International (WRI)
• European Bureau for Conscientious Objection (EBCO)
• International Fellowship of Reconciliation (IFOR)
• Pressenza International
• Peace Tax International (CPTI) - VK
• Internationale der Kriegsdienstgegner*innen (IDK) - Duitsland
• Movimento Internazionale della Riconciliazione - Italië
• Center on Conscience & War - VSA
• BOCS Civilization Planning Foundation - Hongarije
• Vrede vzw - België
• Centre pour l’Action Non-violente - Zwitserland
• Begegnungszentrum für adktive Gewaltlosigkeit - Oostenrijk
• Kerk en Vrede - Nederland
• Sudanese Organization for Nonviolence and Development (SONAD) - Soedan
• Association of Greek Conscientious Objectors - Griekenland
• Arbeitsstelle Frieden und Umwelt der Evangelischen Kirche der Pfalz (Protestantische Landeskirche) - Duitsland
• Internationaler Versöhnungsbund, österreichischer Zweig - Oostenrijk
• Pax Christi Flanders - België
• Aseistakieltäytyjäliitto - The Finnish Union of Conscientious Objectors (AKL) - Finland
• Giuristi Democratici - Italië
• Leuven Peace Movement - België
• Belgian Coalition Stop depleted uranium weapons - België
• Center for Global Nonkilling - Zwitserland
• Un Ponte Per - Italië
• Conscientious Objection Watch - Turkije
• Vredesactie - België
• Flüchtlingsrat Schleswig-Holstein e.V. - Duitsland
• Komitee für Grundrechte und Demokratie e.V. - Duitsland
• Deutsche Friedensgesellschaft - Vereinigte KriegsdienstgegnerInnen (DFG-VK) - Duitsland
• Stephan Brües, Ko-Vorsitzender Bund für Soziale Verteidigung (BSV) - Duitsland
• Forum gewerkschaftliche Linke Berlin - Duitsland
• Centro Studi Sereno Regis - Italië
• Pax Christi Italia - Italië
• Arbeitskreis Internationalismus der IG Metall Berlin - Duitsland
• Lebenshaus Schwäbische Alb - Gemeinschaft für soziale Gerechtigkeit, Frieden und Ökologie e.V. - Duitsland