De regering-De Wever dreigt de aandelen van BNP Paribas, in bezit van de Belgische staat, te verkopen. Met de opbrengsten wil minister van Defensie Theo Francken (N-VA) nieuwe wapens financieren. Daarmee zou de Belgische staat zijn verantwoordelijkheid tegenover het klimaat én de maatschappij verpatsen.
Als op een na grootste aandeelhouder van de bank (5,6% van de aandelen) heeft de Belgische overheid namelijk veel invloed in een van de grootste Europese banken. In plaats van die unieke kans te verkopen, moet de regering BNP Paribas aanmanen tot directe en urgente actie voor een rechtvaardige klimaattransitie en het voorkomen van massaontslagen.
Ten eerste moet de Belgische staat druk uitoefenen op BNP Paribas om haar investeringen te vergroenen en definitief de deur te sluiten voor fossiele energie. Op dat vlak scoort de bank voorlopig erg slecht. Tussen 2021 en 2023 was ze de grootste financierder in de Europese Unie van de expansie van fossiele energie en de op twee na grootste financierder ter wereld van de grote olie- en gasmultinationals. In die periode verstrekte de bank meer dan 8,5 miljard euro krediet aan fossiele bedrijven die vandaag nog altijd investeren in extra infrastructuur voor de handel in fossiele brandstoffen. Dat zijn zware investeringen die ons de komende decennia afhankelijk houden van olie en gas. Sinds 2016 heeft de bank meer dan 186 miljard dollar toegekend aan de fossiele brandstofindustrie.
In Frankrijk werd BNP Paribas voor die schadelijke activiteiten aangeklaagd door een coalitie van ngo’s, voor het niet nakomen van haar zorgplicht met betrekking tot klimaatverandering. Hoewel de grootste bank van Frankrijk nieuwe maatregelen heeft aangekondigd om haar steun aan die vervuilende industrie te beperken, heeft ze nog niet al haar banden verbroken met bedrijven betrokken bij nieuwe olie- en gasprojecten. In dat debat bleef de Belgische overheid oorverdovend stil. Schuldig verzuim?
Belgische jobs
Verder moet de Belgische overheid haar invloed als aandeelhouder gebruiken om Belgische jobs te beschermen. Ondanks de goede resultaten, gaat BNP Paribas in België een deel van haar interne diensten overdragen aan IT- en consultancy-gigant Accenture. Vijfhonderd jobs worden daardoor bedreigd. Onder het mom van efficiëntere werking wordt een afslankingsoperatie afgewenteld op Belgische werknemers. De Belgische overheid laat betijen.
Tot slot: de overheid ontvangt een mooie vergoeding voor haar aandelen. Dit jaar zal de overheid zo’n 300 miljoen euro aan dividenden incasseren van BNP Paribas. Het gaat dus niet alleen om politieke slagkracht, maar ook om een winstgevende investering met stabiele inkomsten. Onze staatskas kan dat geld goed gebruiken om de groene transitie te financieren, met respect voor haar werknemers. Voorlopig is dat dividend deels verdiend ten koste van het klimaat, maar met een nieuwe investeringsstrategie kan dat op termijn veranderen.
Sinds de financiële crisis van 2008 is de Belgische overheid de eigenaar van Belfius én een belangrijke aandeelhouder van BNP Paribas. De staat sprong in de bres voor de Belgische bankenwereld toen die dreigde kopje-onder te gaan. Dat bood ons een unieke kans om invloed uit te oefenen op het beleid van die banken, maar toch bleven we een passieve aandeelhouder. Met BNP Paribas kan België zoveel meer doen. Willen we dat potentieel zomaar kwijtraken om eenmalig ons defensiebudget te stimuleren?
Ondertekenaars: FairFin, Financité, Vrede vzw, Pax Christi), Reset.Vlaanderen, Grootouders voor het Klimaat, Climaxi, Hart Boven Hard, Climate Express, Intal, SETca/FGTB, BBTK/ABVV, Natagora, Grands-parents pour le Climat, Oxfam.