Het nieuwe jaar is begonnen met oud nieuws: de wereld blijft kolossaal ongelijker worden - de Verenigde Staten voorop. 

In 2024, zo meldde de welvaartsmonitor Bloomberg in een eindejaarsoverzicht, zijn “de 500 rijkste mensen ter wereld nog veel rijker geworden”. Uit de gegevens van Bloomberg blijkt bovendien dat 14 van de 15 rijkste personen ter wereld in de Verenigde Staten wonen. De rijkste van deze rijken is Elon Musk. Hij begon 2024 met een persoonlijk fortuin van ‘slechts’ 229 miljard dollar. Hij eindigde met een nettovermogen van 442 miljard dollar, het grootste persoonlijke fortuin dat de wereld ooit heeft gezien.

In totaal eindigden de 500 rijkste mensen ter wereld het jaar 2024 met een gezamenlijk fortuin van 9,8 biljoen dollar. Ongeveer 34% van de 1,5 biljoen dollar die er in de loop van het voorbije jaar bijkwam, werd verworven in de vijf weken na de verkiezing van Donald Trump.

Trump zelf genoot ook van een behoorlijk lonend 2024. Zijn persoonlijke nettowaarde is vorig jaar bijna verdubbeld tot iets meer dan 7 miljard dollar. De aantredende president heeft nu een fortuin dat 137.000 keer groter is dan het gemiddeld vermogen van een gezin behorend tot de armste 50% van de bevolking in de Verenigde Staten.

Een klein beetje ontnuchterend voor Trump: zijn nieuw fortuin van 7 miljard dollar bedraagt minder dan 2% van de persoonlijke rijkdom van zijn nieuwe goede vriend Elon. Musk heeft alleszins genoeg VS-gezelschap in de exclusieve club van personen met een 12-cijferige rijkdom. Vijftien Amerikanen met diepe zakken bezitten nu fortuinen van meer dan 100 miljard dollar. 

Meer context: in 1982, het jaar waarin Forbes begon met het publiceren van zijn jaarlijkse lijst van de rijkste personen in de VS, hadden slechts 13 van de 400 meest gefortuneerden een nettowaarde van één miljard dollar. Om opgenomen te worden in de meest recente jaarlijkse Forbes 400-lijst, merkt Chuck Collins, analist bij het Institute for Policy Studies, op, heeft een VS-burger een fortuin van minstens 3,2 miljard dollar nodig.

De enorme wereldwijde toename van de vermogens van de rijken -een toename die nu al bijna een halve eeuw wordt aangedreven door Amerikanen met middelen- heeft professionals uit de vermogensindustrie aan het denken gezet over wie nu echt superrijk is. Deze beleggingsprofessionals definiëren een “individu met ultrahoge nettowaarde” al jaren als iemand die minstens 30 miljoen dollar waard is. 

Die 30 miljoen dollar, zo vertelt David Gibson-Moore, voorzitter van het ‘Gulf Analytica’-adviesbureau, was vroeger ruimschoots genoeg voor “aanzienlijke investeringen in meerdere activa-klassen” -alles van aandelen en obligaties tot onroerend goed en privaat vermogen- en er bleef nog meer dan voldoende over voor luxe, zoals reizen met een privéjet. Tegenwoordig, zegt Gibson-Moore, hebben analisten de lat voor ‘ultrahoge nettowaarde’ hoger gelegd. Ze beschouwen 100 miljoen dollar nu als “de nieuwe maatstaf voor iedereen die zich niet wil schamen op private vermogensfeestjes”. 

Dat klinkt logisch. Alleen al het onderhoud van een 30 meter lang privéjacht kan tegenwoordig bijvoorbeeld oplopen tot 2 miljoen dollar per jaar.

Maar voor de rijken die de krapte voelen bij het onderhouden van hun jachten, lijkt er verlichting op komst. 'Politico' meldt dat leiders in het nieuwe Congres met een Republikeinse meerderheid al druk aan het debatteren zijn over hoe ze de toch al lage belastingen die de rijksten onder ons moeten betalen, zo snel mogelijk kunnen verlagen. Hun doel: op zijn minst de tijdelijk geldende belastingverlagingen die Trump oorspronkelijk invoerde in 2017, verlengen.

In 2025 zullen de top 1% rijkste huishouden in de VS gemiddeld 61.090 dollar besparen dankzij die belastingverlaging van 2017. Huishoudens in de top 0,1% zullen hun zakken nog meer vullen, met een gemiddelde besparing van 252.300 dollar. En huishoudens in de onderste 60%? Die besparen gemiddeld minder dan 500 dollar per persoon.

“Het verlengen van de belastingverlagingen van Trump die eind 2025 aflopen, met name de individuele inkomsten- en successiebelastingbepalingen van deze wet, zou nog meer meevallers opleveren voor huishoudens met een hoog inkomen”, concluderen Chuck Marr, Samantha Jacoby en George Fenton, analisten van het ‘Center on Budget and Policy Priorities’.
Om het nog erger te maken, voegen Marr en zijn collega's eraan toe, zouden deze meevallers “bovenop de grote voordelen komen die ze zouden blijven ontvangen dankzij de permanente bepalingen van de belastingwet van 2017”. 

“Belastingverlagingen voor mensen die meer dan 400.000 dollar verdienen”, concluderen de analisten van het Centrum, ”zouden zoals gepland moeten eindigen” in 2025. Maar deze planning aanhouden zal buitengewoon moeilijk worden gezien de nieuwe Republikeinse controle over het Huis, de Senaat en het Witte Huis. Welkom bij Trump II.

Dit vertaalde artikel verscheen op Counterpunch.