Vanaf vandaag zouden activisten vanuit de hele wereld in het kader van de 'Global March to Gaza' aan hun protesttocht beginnen vanuit de Egyptische kuststad Al-Arish richting Rafah, de grensovergang met de Gazastrook.
Het concept is eenvoudig: ter plekke een staakt-het-vuren en de opening van een humanitaire corridor eisen. De mars is een humanitair burgerinitiatief om het beleg te breken, van mensen die de passiviteit en medeplichtigheid van de politieke wereldleiders beu zijn. Onder het motto “dan doen we het zelf” trokken ook vanuit Europa, waaronder België, honderden activisten naar Egypte. Een deel van hen werd de afgelopen dagen tegengehouden in de Egyptische luchthaven en teruggestuurd, maar honderden anderen geraakten het land wel binnen.
Een konvooi van zo’n 150 bussen, camionetten en auto’s met meer dan 1000 activisten vertrok vorige week al vanuit Tunesië, over land, richting Egypte, om daar de Global March te vervoegen. De deelnemers komen uit de Maghreblanden Tunesië, Algerije, Marokko en Libië. Overal waar het ‘Sumud’-konvooi (Arabisch voor ‘veerkracht’) halt hield, werd het met veel enthousiasme onthaald door de plaatselijke bevolking. Er werd gratis brandstof en eten aangeboden aan de deelnemers en sommigen kregen zelfs een slaapplaats. Zowel in Tunesië als in het Westen en het Oosten van Libië werd de doorgang van de activisten gefaciliteerd door de autoriteiten. De Libische Nood- en Ambulance Autoriteit begeleidde het konvooi door het volledige land tot aan de Umm Saad-grens met Egypte. Maar naarmate Sumud Egypte naderde, kreeg het steeds meer kritiek van de regeringsgezinde media in Caïro. Prominente Egyptische commentatoren hebben het konvooi aangevallen als een “public relations-val”, bedoeld om Caïro in verlegenheid te brengen.
De hele onderneming brengt de Egyptische autoriteiten inderdaad in een lastig parket. Opeenvolgende regeringen hebben in stilte meegewerkt met Israël en controleerden de Rafah-grensovergang streng. Officieel luidt het dat het openstellen van deze grens het Israëlisch beleid om alle Palestijnen uit Gaza te verdrijven, in de kaart speelt. Langs de andere kant is er enorm veel sympathie en solidariteit voor de Palestijnse kwestie bij de Egyptische bevolking. Een grootschalig humanitair initiatief botweg verbieden, lijkt dus geen goede optie en een potentiële trigger voor onrust en protest. Vanuit Egypte -het eerste Arabische land dat in 1980 volledige diplomatieke betrekkingen aanging met Israël- is er ondertussen nog steeds geen officiële toestemming voor de mars.
Op woensdag bracht het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken een nominale verklaring uit waarin het “buitenlandse delegaties" van de Global March "verwelkomt”, maar waarin ook gewaarschuwd werd dat ze toestemming moesten vragen om de Sinaïwoestijn over te steken naar Rafah. Het feit dat heel wat activisten belet worden om Egypte binnen te vliegen en sommigen zelfs opgepakt werden in hun hostels en hotels om vervolgens terug op het vliegtuig te worden gezet, toont dat de regering van president Abdel Fattah el-Sisi ze liever kwijt dan rijk is. Toch lijkt het erop dat de beste optie het gedogen van de mars is.
Het zou een enorm sterk symbolisch signaal zijn als een internationale stoet van vreedzame burgeractivisten Rafah effectief bereikt. Het afdwingen van de opening van de grens voor humanitaire hulp lijkt evenwel een onmogelijke onderneming. Sinds 7 mei 2024 heeft het Israëlisch leger (IDF) de operationele controle over de Gazaanse kant van de grensovergang met Egypte immers volledig overgenomen. Niemand weet hoe de IDF-soldaten aan de Rafah-grens zouden reageren, maar dat ze er meer dan duizend activisten drie dagen zouden toelaten om te kamperen (het vooropgestelde plan van de organisatoren van de mars) lijkt zo goed als uitgesloten, zelfs aan de Egyptische kans van de grens.
Ongeacht het verdere verloop van de Global March to Gaza, maakt het nu al een zeer zichtbaar en historisch belangrijk deel uit van de steeds verder groeiende grassroots-protestbeweging tegen de genocide in Gaza (naast de studentenkampementen, de vele aanhoudende betogingen overal in de wereld, de recente poging van de Madleen om de zeeblokkade te doorbreken, enz).
Sinds 7 oktober 2023 werden in Gaza al meer dan 54,600 Palestijnen gedood en meer dan 125.000 verwond. 90% van de bevolking is (al meermaals) intern ontheemd, en het weinige voedsel dat sinds 27 mei -na bijna 3 maanden van totale humanitaire blokkade- wordt binnengelaten en nu ook onder controle van Israël wordt gedistribueerd, is ruim onvoldoende om de wijdverspreide honger tegen te gaan. Niemand met een greintje menselijkheid in zich, kan hier nog onbewogen bij blijven. Zoals een deelnemer aan het Sumud-konvooi het mooi verwoordde: “Een tsunami van menselijkheid rijst op voor Gaza. Versterk hem".
Dat kan nu zondag 15 juni ook in België. Kom je verontwaardiging, woede, verdriet of solidariteit uiten in Brussel. Trek mee de rode lijn. Omdat alle rode lijnen in Gaza al lang overschreden zijn.
