Parlementaire vragen en inspecties, dat is waar kritische socioculturele organisaties mee afgedreigd worden. Als ze te mondig van mening verschillen met sommige regeringspartijen, worden ze zelfs onder toezicht geplaatst. De koepel van organisaties in het sociocultureel volwassenwerk trekt aan de alarmbel.

De Federatie, de koepel van de organisaties in het sociocultureel volwassenwerk en de amateurkunsten, heeft unaniem een resolutie aangenomen die aan de nieuwe Vlaamse regering vraagt om onverkort in te zetten op vrije en autonome organisaties. Die autonomie staat steeds meer onder druk.

Het decreet op het sociaal-cultureel volwassenenwerk zet het civiel perspectief voorop. Dat betekent dat organisaties onafhankelijk bepalen welke standpunten ze innemen en hoe ze die willen verdedigen.

Inspecties

Dat recht staat steeds meer onder druk. In het Vlaams Parlement worden regelmatig vragen gesteld over de standpunten die organisaties innemen. Vorig jaar stelde Marius Meremans (N-VA) aan zijn partijgenoot Minister van Cultuur Jan Jambon vragen over Vrede vzw en GetBasic, de organisatie achter DeWereldMorgen. Het parlementslid vond het ongepast dat wij openlijk partij kozen in het conflict tussen Israël en Palestina.

De minister reageerde daarop met een opdracht aan de eigen administratie om een extra inspectie uit te voeren op onze werkingen. De minister liet ook verstaan dat er sancties konden volgen, zoals intrekking van subsidies.

De inspectie werd afgerond met een rapport dat stelde dat noch Vrede, noch wijzelf fouten maken. Toch besliste de minister dat er verder moest gecontroleerd worden, een permanente screening van wat wij doen.

De opdracht om te blijven screenen is nog steeds niet herroepen. Wij vragen regelmatig de rapporten op van de screening, en telkens weer blijkt dat wij geen fouten maken. Wij stellen ons vragen bij de wettelijke grond waarop deze screenings berusten. De rapporten van de administratie geven ook aan dat die zich niet bevoegd voelt om over de inhoud van onze artikels te oordelen.

Intimidatie moet stoppen

Het is duidelijk dat de rechtse partijen, N-VA en Vlaams Belang, niet gediend zijn met een kritisch middenveld. Vandaag zijn het DeWereldMorgen, Vrede vzw en enkele andere kritische organisaties die geviseerd worden. Vorig jaar zagen we hoe vakbondsleden door deurwaarders bedreigd werden toen ze de klanten van Delhaize wilden informeren over de franchisering van hun supermarkt.

Wie is de volgende die geïntimideerd zal worden? Zoals een kandidaat van het Vlaams Belang het uitdrukte, wil die partij met een stormram door de culturele sector trekken.

Rechts wil elke kritische stem muilkorven en een middenveld dat zich beperkt tot het uitvoeren van wat de regering wil. De intimidatie van Jambon is een gevaarlijk precedent en ruikt naar Hongaarse toestanden.

Rechts wil elke kritische stem muilkorven en een middenveld dat zich beperkt tot het uitvoeren van wat de regering wil

Dat moeten we te allen prijzen vermijden. Het middenveld is essentieel voor de democratie. Het is een van de belangrijke check and balances om te vermijden dat een regering de autoritaire toer opgaat. Dat daar standpunten worden ingenomen die niet stroken met de regeringsstandpunten is dan ook evident én belangrijk.

Wij vragen net als De Federatie dat de volgende Vlaamse Regering het civiel perspectief respecteert en de organisaties alle ruimte geeft om standpunten in te nemen en te verdedigen.

Wij vragen ook dat de minister zijn administratie de opdracht geeft om alle bijkomende inspecties en screenings te stoppen.

Dit artikel verscheen ook in DeWereldmorgen.