De Israëlische krant Haaretz onthulde dit weekend dat het leger Afrikaanse asielzoekers rekruteert voor “levensbedreigende” operaties in Gaza, in ruil voor een legaal statuut dat hen in staat stelt om permanent in Israël te blijven.

Ambtenaren verbonden aan het ministerie van Defensie bevestigden anoniem aan de krant dat dit project op "een georganiseerde manier wordt uitgevoerd, onder begeleiding van juridische adviseurs van het Defensie-establishment".

Er zijn ongeveer 30.000 Afrikaanse asielzoekers in Israël. De meesten van hen zijn jonge mannen afkomstig uit Soedan en Eritrea die al jaren (sommigen meer dan 5, 10 of zelfs 15 jaar) in legale onzekerheid leven terwijl hun asielaanvragen hangende zijn. Slechts 1% van de asielaanvragen wordt uiteindelijk goedgekeurd. 

Net als in Europa zijn Afrikaanse asielzoekers niet bepaald welkom in Israël, waar ze worden geconfronteerd met een hevig anti-immigratiediscours in de politiek en een breed gedragen anti-immigratiesentiment in de maatschappij. Premier Benjamin Netanyahu bestempelt hen bijvoorbeeld regelmatig als “infiltranten”.

In het Haaretz-artikel van afgelopen zondag beschrijft een Afrikaanse asielzoeker met een tijdelijke verblijfsvergunning -geïdentificeerd als A.- hoe hij in de eerste maand van de oorlog een telefoontje kreeg van een militair of politieagent waarin hij uitgenodigd werd voor een gesprek. Daarop volgden een aantal ontmoetingen met een man die zich omschreef als een veiligheidsbeambte. “Ze vertelden me dat ze speciale mensen zochten om zich bij het leger aan te sluiten. Ze vertelden me dat dit een oorlog op leven en dood was voor Israël”, getuigde A. in Haaretz. Hij kreeg de volgende propositie: na een trainingsperiode van amper twee weken zou hij samen met andere asielzoekers naar Gaza gaan om bij te dragen aan de oorlogsinspanningen. In ruil werd hem een permanente verblijfsstatus in Israël beloofd. A. koos er uiteindelijk voor om niet op het voorstel in te gaan. 

Het is niet duidelijk hoeveel asielzoekers dat wel hebben gedaan, noch hoe ze precies worden ingezet. Het Haaretz-artikel vermeldt specifiek dat de “manier waarop het Israëlisch leger de asielzoekers ontplooit, niet mag worden gepubliceerd, vanwege beperkingen opgelegd door de Israëlische militaire censor”.

Militaire bronnen bevestigden aan de Israëlische krant dat het leger effectief al gebruik heeft gemaakt van asielzoekers in verschillende operaties, maar dat tot nog toe geen enkele van hen daardoor een permanente verblijfsstatus verkreeg.

Het is overduidelijk dat de onzekere status van asielzoekers wordt misbruikt door het Israëlisch leger. Anonieme militairen worden op pad gestuurd met dubieuze voorstellen om deze kwetsbare groep voor de keuze te stellen tussen een verder leven van uitsluiting, armoede en vervolging, of een permanente status in ruil voor deelname aan een gruwelijke oorlog. Een deel van deze mensen hebben hun land bovendien net verlaten om oorlog en conflict te ontvluchten. 

Israëlische mensen- en migrantenrechtenorganisaties reageerden verbolgen op de onthulling van deze “cynische” praktijk. Ze veroordeelden het als een “nieuw dieptepunt in de behandeling van asielzoekers en vluchtelingen”.

De Vereniging voor Burgerrechten in Israël stelde in een reactie dat de overheid asielzoekers al jarenlang hun vluchtelingenstatus en rechten ontzegt, en hen “misbruikt door opsluiting, loondiefstal, opruiing, wrede behandeling en vernedering... Onder auspiciën van dezelfde politici die het pad geëffend hebben voor een regering [die opschept over] de zuiverheid van de Joodse superioriteit, heeft de staat zich gerealiseerd dat het misschien mogelijk is om deze vluchtelingen uit te buiten om te vechten in Gaza.”

Een medewerker van de Israëlische organisatie 'Hotline for Refugees and Migrants' zei: “Israël moet eerst en vooral zijn morele verplichting nakomen en de vluchtelingen die hier ...wonen de gepaste status toekennen. Het moet hen een permanent verblijfsrecht of staatsburgerschap geven, en dan zal de kwestie van hun rekrutering overbodig zijn”. 

Het valt op dat de migrantenrechtenorganisaties in Israël zich niet uitspreken tegen de oorlog in Gaza, noch tegen de deelname eraan van migranten en vluchtelingen. Ze eisen alleen dat de asielzoekers eerst hun rechten krijgen alvorens er hen plichten worden opgedrongen.