‘Neen’, antwoordde de Democratische presidentskandidate Kamala Harris vorige week donderdagavond klaar en duidelijk op de vraag of een Harris-regering een “verandering in het beleid op het gebied van wapens” zou doorvoeren, bijvoorbeeld “sommige wapenzendingen naar Israël” tegenhouden.

“Ik ben ondubbelzinnig en standvastig in mijn toewijding aan de verdediging van Israël en zijn vermogen om zichzelf te verdedigen. En dat gaat niet veranderen”, zei Harris, waarna ze herinnerde aan de verschrikkingen van de Hamas-geleide aanval van 7 oktober. “Israël had het recht, heeft het recht om zichzelf te verdedigen”.

Met deze uitspraken tijdens een interview op CNN (vanaf min 6:15), werd elke twijfel over een al dan niet bijsturing door Harris van het Gaza-beleid onder Biden, definitief van tafel geveegd. Ze schuift zo de wens terzijde van een meerderheid van de Amerikanen, die een onmiddellijk, onvoorwaardelijk staakt-het-vuren en een stopzetting van de VS-wapenleveringen willen.

Begin deze week kondigde Israël aan dat het sinds 7 oktober al meer dan 50.000 ton aan militair materieel ontving van de VS. Het protest daartegen blijft op heel wat plaatsen in de VS aanhouden en in verschillende steden, zoals New York en Washington, zijn het Joodse Amerikanen die het fervent mee aanvoeren.

Bidens houding van onvoorwaardelijke politieke en militaire steun aan Israël -mits wat pro forma uitingen van bezorgdheid over het groot aantal burgerslachtoffers in Gaza- heeft ertoe geleid dat een deel van de Democratische kiezers hem de rug toekeerde. Een recente opiniepeiling in opdracht van het ‘IMEU Policy Project’ suggereerde dat kiezers in belangrijke ‘swing states’ (waar de uitslag van de verkiezingen beide kanten op kan) eerder geneigd zouden zijn om te stemmen op een Democratische kandidaat indien die zou beloven geen wapens meer te leveren aan Israël. 

Harris erkende in het CNN interview wel dat er “te veel onschuldige Palestijnen zijn gedood”, maar lijkt niet bereid om daar beleidsconsequenties aan te koppelen. Ze vindt de lauwe druk die op Netanyahu wordt gezet om tot een staakt-het-vuren-akkoord te komen en tot dan het aantal burgerslachtoffers zoveel mogelijk te beperken, in combinatie met het tot de tanden toe bewapenen van het Israëlisch leger, blijkbaar een uitstekende strategische positie.

Voorgeschiedenis

Totaal onverwacht is de houding van Harris niet. Ze nam in haar politieke carrière al meer dan een half miljoen dollar aan van de pro-Israël lobby (geen uitzondering in de politieke wandelgangen van het VS-Congres) en vertelde onlangs bezield hoe ze als kind geld inzamelde voor het planten van bomen in Israël – een gangbare praktijk om de bezetting te ‘greenwashen’. Bomen en parken in Israël worden doorgaans aangeplant op de plaatsen waar Palestijnse dorpen van de kaart werden geveegd en Palestijnen werden verdreven. Bovendien wordt er bij het prijzen van dergelijke projecten totaal voorbijgegaan aan de ecologische verwoesting die het Israëlisch leger al meer dan zeven decennia aanricht op Palestijns land. (In Gaza wordt momenteel een ware ecocide gepleegd.)

Kamala Harris gaat er prat op dat de eerste resolutie die ze als VS-senator mee indiende er één ter verdediging van Israël was. In 2017 was ze de sterspreker op de beleidsconferentie van AIPAC (‘American Israel Public Affairs Committee’), de machtigste pro-Israël lobbygroep in de VS. Het jaar erop gaf ze een privétoespraak voor de groep en zelfs toen de druk in 2019 vanuit de Democratische achterban toenam op politieke kandidaten om zich te distantiëren van AIPAC, ontmoette Harris in stilte AIPAC-leiders en bevestigde ze opnieuw haar inzet voor een sterke alliantie tussen de VS en Israël en het bestrijden van antisemitisme (dat door dergelijke groepen wordt gelijkgeschakeld met kritiek op Israël en het Israëlisch beleid).

Ook de recentere acties van Harris onthulden dat er geen grote beleidsveranderingen t.o.v. Israël -laat staan een wapenembargo- van haar verwacht moesten worden. In juni dit jaar organiseerde Kamala Harris een evenement in het Witte Huis over conflict-gerelateerd seksueel geweld. Dat is een belangrijk en totaal onderbelicht onderwerp, dus het kan geen aandacht genoeg krijgen. Het was echter haar keuze om de focus te leggen op seksueel geweld gepleegd door Hamas-strijders tijdens de aanval van 7 oktober 2023 in het Zuiden van Israël, die veelzeggend was. Veelzeggend, omdat het onderwerp seksueel geweld van Israëlische bezettingstroepen tegen Palestijnen en Palestijnse gevangenen totaal niet aan bod kwam op het evenement, hoewel dit goed gedocumenteerd en bewezen is, terwijl er rond de schaal, het georganiseerd karakter en zelfs de waarachtigheid van het seksueel geweld gepleegd op 7 oktober toen al grote twijfels waren ontstaan.

Voor de duidelijkheid: elk incident van seksueel geweld in de context van een conflict -en overigens ook daarbuiten- is een misdaad, en een zware schending van de mensenrechten en van het oorlogsrecht, dat veroordeeld en bestraft moet worden - zo ook seksueel geweld dat wordt gepleegd door Palestijnse strijders tegen Israëlische burgers. Maar het voorbeeld van Harris’ evenement in het Witte Huis illustreert perfect haar bevooroordeelde houding, waarbij voortdurend empathie getoond wordt voor de menselijke kant van het conflict aan Israëlische zijde, maar de menselijkheid ten opzichte van de Palestijnse zijde volledig zoek is - ondanks haar pogingen om dit te verhullen in toespraken en statements door ook sympathie te tonen voor het lijden van de Palestijnse burgers in Gaza. 

Deze houding kwam eveneens tot uiting in het CNN-interview van 29 augustus, waar Harris vol medeleven sprak over het lot van de gijzelaars, maar de vele tienduizenden Palestijnse burgerdoden in één zinnetje vernoemde. Indien Kamala Harris de humanitaire situatie van de Palestijnen in Gaza effectief zo verschrikkelijk vindt, zou ze onvoorwaardelijk de militaire steun vanuit de VS stopzetten, in plaats van voortdurend de mantra over het recht van Israël om zich te verdedigen en de nood aan een "staakt-het-vuren- en gijzelaarsdeal" te herhalen. 

In de clinch met eigen achterban      

En er waren in de aanloop naar het CNN-interview nog tekenen dat er niet zou afgeweken worden van Bidens contradictorische Gaza-beleid (waarvan ze als vice-president ten slotte mede-auteur is).

Op dezelfde dag dat Kamala Harris, na de gedwongen terugtrekking van Biden, de nieuwe officiële presidentskandidate voor de Democraten werd (22 juli), schaarde de ‘Jewish Democratic Coalition of America’ zich enthousiast achter haar campagne. Deze organisatie, die Joods-Amerikaanse aanhangers van de Democratische partij vertegenwoordigt, omschrijft zichzelf als sociaal progressief en pro-Israëlisch, en zet zich in voor het behoud van de uitstekende relaties tussen de VS en Israël. Nog geen twee dagen later veroordeelde Harris streng de protesten in Washington D.C. tegen het bezoek van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op 24 juli 2024 aan het Congres.

Op 7 augustus, tijdens de Democratische rally ter ondersteuning van haar kandidatuur in Michigan, verloor Harris haar kalmte en legde ze demonstranten voor een wapenembargo het zwijgen op door te roepen: "Als je wilt dat Donald Trump wint, zeg dat dan. Anders ben ik aan het woord".    

In de toespraak waarin ze officieel de partijnominatie als presidentskandidate aanvaardde, papegaaide ze opnieuw het Biden-standpunt voor "een staakt-het-vuren- en gijzelaars-deal". Ze benadrukte haar toewijding aan Israël uitgebreid, maar ging ook iets langer in op de situatie van de Palestijnen: “Wat er de afgelopen 10 maanden in Gaza is gebeurd is verschrikkelijk… De omvang van het lijden is hartverscheurend.” Ze verklaarde dat de Palestijnen in staat moeten worden gesteld om “hun recht op waardigheid, veiligheid, vrijheid en zelfbeschikking te realiseren”. Vervolgens verklaarde ze voor een tweestatenoplossing te zijn – een ‘oplossing’ die in de praktijk ondertussen quasi onmogelijk gemaakt is door de annexatie van Oost-Jeruzalem en het Israëlisch nederzettingenbeleid op de Westelijke Jordaanoever.

Maar de veelgeprezen “empathische toon” die Harris probeert aan te slaan, is iel, klinkt hol en vervaagt naarmate de tijd vordert. Ze heeft gewoon een groter vermogen dan Joe Biden om het in wezen onvoorwaardelijk steunen en faciliteren van het Israëlisch genocidaal beleid, met compassionele woorden te verbloemen.

Op de grote Democratische Nationale Conventie (DNC) in Chicago (van 19 tot 22 augustus), bedoeld om de kandidatuur van Harris en running mate Tim Walz vlees aan de botten te geven en te boosten, werd er tot groot ongenoegen van velen, geen spreektijd op het podium toebedeeld aan een Palestijnse Amerikaan. De ouders van een Israëlisch-Amerikaanse gijzelaar die wordt vastgehouden op de Gazastrook mochten wel aantreden. Wat de Democratische partij helemaal ten schande maakte, was dat dit joodse koppel -dat uiteraard de aandacht vestigde op de situatie van de gijzelaars aangezien hun zoon een van hen is- in hun toespraak meer empathie toonde voor de Palestijnen in Gaza dan zowat eender wie anders die een officiële rol had op de conventie. De genocide in Gaza en vooral de VS-medeplichtigheid werden door de meeste sprekers vakkundig genegeerd.

Buiten én binnen in de conventie werd nochtans constant en luid geprotesteerd door activisten en een deel van de eigen Democratische achterban (o.a. door de ‘Uncommitted National Movement’) - tegen VS-wapenleveringen aan Israël en tegen het feit dat hun mening en de stem van de Palestijnen geen plaats kregen op het evenement. Progressieve, anti-zionistische Joodse Amerikanen waren vocale participanten aan dit protest. 

Het had electoraal-strategisch slim geweest om een Palestijns-Amerikaanse spreker toe te laten op het podium van de DNC. Het zou ook helemaal niet zo moeilijk geweest zijn om iemand te vinden die niet te veel controverse zou veroorzaken, die de nadruk vooral zou leggen op de noodzaak van een staakt-het-vuren en die zou vragen om de burgers in Gaza niet te vergeten. Het was, alweer, zeer veelzeggend dat een dergelijke stem bewust werd geweerd.

De “onbuigzame” toewijding aan Israël, zijn “kwalitatieve militaire voorsprong” en zijn “recht om zichzelf te verdedigen”, zoals het platform van het Democratisch Nationaal Commitée propageert, overstijgt duidelijk elke zelfverklaarde toewijding aan het recht op een waardig leven en zelfbeschikking voor Palestijnen. 

Heel wat progressieve Amerikanen van alle achtergronden, seculieren, christenen, joden, moslims, Arabieren en Palestijnen, die een einde willen aan de genocide en de VS-medeplichtigheid, smeken de Democraten bijna om hun stemmen niet zomaar voor lief te nemen en hen een andere reden te geven om op Kamala Harris te stemmen dan het voorkomen dat Trump nogmaals aan de macht komt. Toch blijft Harris halsstarrig vasthouden aan het huidige Democratische Gaza-beleid -en breder Midden-Oosten-beleid van allianties met criminele bondgenoten als Israël en Saoedi-Arabië, en een militaristische benadering van Iran.