Image
Lekkende olie- en gasbronnen
Beeld: NASA images courtesy MODIS Rapid Response Team
Lekkende olie- en gasbronnen
Artikel
7 minuten

Er zijn minstens 2,5 miljoen verlaten olie- en gasbronnen die de Verenigde Staten vervuilen. Wereldwijd gaat het over zo'n 20 à 30 miljoen bronnen die niet meer in gebruik zijn. Er bestaat momenteel geen waterdichte methode om ze volledig en permanent af te sluiten. Honderdduizenden van deze bronnen lekken momenteel olie en broeikasgassen in het milieu. De habitat wordt door deze lekkages fundamenteel aangetast. Sommige van deze werkloos achtergelaten bronnen zijn potentieel explosieve en vergif verspreidende ontstekers. Toch worden ze voor het merendeel door de industrie en de regeringen genegeerd. Sinds de eerste oliebronnen aangeboord werden, 150 jaar geleden, werd dit probleem langzaam groter en groter.

Naar aanleiding van de olieramp in de Golf van Mexico in 2010 rapporteerde het persagentschap Associated Press (AP) dat er momenteel zo'n 27.000 verlaten oliebronnen in de Golf van Mexico liggen. De bronnen in Californië en Alaska, waar er voor de kusten ook volop naar olie geboord wordt, werden in dit onderzoek niet meegeteld. Als we verder kijken dan de Golf, berekende EcoHearth.com dat er wel 100 maal meer achtergelaten bronnen in de Verenigde Staten te vinden zijn dan het aantal dat AP vernoemde. Internationaal wordt dit aantal 1000 maal hoger geschat. Ian McDonnell, een hydroloog aan de universiteit van Florida bestudeert lekkage van natuurlijke olie. “Nadat het boorplatform 'Deepwater Horizon' in de Golf van Mexico ontploft was, vond men in hetzelfde veld vier verschillende bronnen die niet meer in gebruik waren en die allen lekten”, vertelt hij. McDonnell ontwikkelde een observatiesysteem via satelliet dat olielekken kan opsporen. De olie die uit de bodem sijpelt is vanuit de ruimte zichtbaar als een soort glans op de oppervlakte van het water. “Via de satelliet zien we heel veel aanhoudende lekken. Natuurlijke lekkage zou men vooral moeten terugvinden in zeer diep water, maar we zien ook veel constant doorsijpelende olie in minder diepe wateren. Ofwel hebben de olie-geologen het al die jaren al bij het verkeerde eind, ofwel zijn deze lekken helemaal niet natuurlijk” “Als er 2,5 miljoen verlaten oliebronnen te vinden zijn in de Verenigde Staten alleen”, stelt de gepensioneerde professor en maritieme conservatie specialist, Rick Steiner, “dan zijn er over de hele wereld met gemak tientallen miljoenen verlaten oliebronnen te vinden, zeker in de traditionele olie en gasprovincies van het Midden-Oosten, Centraal Azië, Rusland, Zuid-Oost-Azië, Zuid-Amerika, Canada, Mexico, enzovoort. Jammer genoeg houden de meeste landen hierover geen statistieken bij. Van een officiële globale monitoring en inschatting van de situatie is er dus al helemaal geen sprake.”

“Het boren naar oliebronnen begon in 1859 in Pennsylvania”, zegt Bill Pine, een medewerker van het Ministerie voor de Bescherming van het Milieu in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Zijn departement is verantwoordelijk voor het dichtstoppen van oliebronnen achtergelaten door de olie-industrie. Volgens Pine werd de eerste bron in Pennsylvania eveneens al verlaten in 1859. “We hebben duizenden ongebruikte olie- en gasbronnen in de regio. Ik denk niet dat er iemand de gegevens bezit die ons kunnen vertellen hoeveel er precies bestaan”. De Spoorwegen Commissie van Texas, die de olie-industrie sinds 1901 reguleert, rapporteerde in augustus 2009 dat er 389.000 actieve en 110.000 verlaten oliebronnen waren in deze Amerikaanse staat. Het departement Economische Geologie aan de universiteit van Texas schat echter dat er zeker een miljoen bronnen gegraven zijn in Texas. Een studie uit 1990 van de Raad van Waterontwikkeling in Texas hield het zelfs op 1,5 miljoen bronnen, waarvan er ongeveer 1 miljoen niet meer gebruikt worden. Terry Tamminen, de auteur van het boek 'Lives per Gallon: the True Cost of Our Oil Addiction' zegt dat het in Californië een even grote warboel is als in Texas: “We hebben een industrie van meer dan een eeuw oud. Hoeveel bronnen werden er al achtergelaten voor er sprake was van enige regulering? Vele bronnen werden volledig onofficieel uitgegraven. Wie weet hoeveel en waar ze liggen?”

Permanent afsluiten

Hoe veilig zijn de verlaten bronnen in de VS afgesloten? De afsluittechniek gebruikt door de olie-industrie is gebaseerd op cement. Verouderd cement kan echter barsten of krimpen, waardoor de achtergelaten bronnen een ecologisch mijnenveld worden. Bob Cavnar, die al 30 jaar een topfunctie bekleedt in de olie- en gasindustrie zegt: “De olie en gasindustrie benadert het probleem van de verlaten bronnen door hen dicht te stoppen, hen te bedekken en ze verder te vergeten. Uiteraard is het de bedoeling dat deze stoppen voor altijd meegaan, maar omwille van veroudering en corrosie is er altijd een kans dat ze zullen lekken”. Als de verlaten bronnen op het land liggen dan kan lekkage leiden tot de ophoping van methaan. Dit kan explosies veroorzaken. Ontploffingen kunnen op zich weer leiden tot meer lekkage. Achtergelaten bronnen kunnen ook opnieuw onder druk komen te staan, te vergelijken met een vulkaan die opeens actief wordt. De oliebedrijven lijken universeel te geloven dat eens een bron dicht gestopt is, ze dicht zal blijven tot in de eeuwigheid. “We zijn technisch zeer gesofisticeerd geworden in het diep boren naar olie, maar er is helemaal niet zo veel aandacht besteed aan de afsluittechnieken”, stelt Tamminen. “Kijk naar wat er gebeurd is toen we Deepwater Horizon-lek probeerden te stoppen. Niets werkte. De belangrijkste breinen in de olie-industrie zochten toen een oplossing en ze waren verplicht om ter plekke te improviseren”. Het VS Agentschap voor Milieubescherming (EPA) schat dat 17% van de verlaten bronnen op het land niet goed afgesloten zijn. Steiner legt uit: “De olie-industrie gebruikt de term 'permanent afgesloten bronnen', maar niemand weet wat dit eigenlijk betekent voor een langere periode. Ze hebben totaal onbetrouwbare verwachtingen van het gebruik van zeer primaire technieken”.

Milieugevaren

Bronnen lekken om te beginnen brijn (zeer zout water), olie en broeikasgassen, soms allemaal tegelijkertijd. Brijn vergiftigt watervoorraden en ecosystemen en olie doet meer van hetzelfde. Volgens Steiner kan er “bij het vrijkomen van zelfs kleine volumes olie, aanzienlijke schade aangericht worden in gevoelige omgevingen. We weten dat sommige bestanddelen van olie giftig zijn in zeer lage dosissen. Effecten kunnen zich jaren later manifesteren en op manieren die niet verwacht werden. Olie is simpelweg vuiligheid”. De broeikasgassen die kunnen vrijkomen zijn eveneens giftig en sommigen zijn explosief. “In Pennsylvania hebben we al gevallen gehad van lekkende verlaten gasbronnen waarbij garages, tuinhuizen en zelfs huizen de lucht in vlogen” vertelt Pine. Dan is er nog de booruitrusting zelf. Als ze de bronnen verlaten hebben moeten de bedrijven de gebruikte installaties normaal gezien verwijderen. Maar als er voor de kusten geboord wordt, onder veel water, wordt er vaak niet veel moeite gedaan. Het gevaar bestaat dat boten tegen de infrastructuur varen en zo lekken veroorzaken (zoals in juli 2010 bvb. nog gebeurde niet ver van New Orleans). 

Karige observatie          

Jaren aan een stuk was er geen regulering voor in onbruik geraakte olie- en gasbronnen, zegt Cavnar, “ze werden dichtgestopt, bedekt met aarde en niet eens aangeduid op een kaart. In het midden van de jaren 1970, schoten de regeringen van verschillende staten in de VS in actie. Ze creëerden een aantal regels maar stonden de industrie toe zichzelf te reguleren. Sommige staten controleren de bronnen vandaag wel op het moment dat ze dichtgestopt worden, maar ze worden nooit meer nagekeken op barsten of andere problemen.” Bedrijven dienen na het verlaten van een bron wel administratieve papieren in, maar ze trekken zich erna niets meer van aan. De ontploffing van de Deepwater Horizon zorgde voor een aantal lokale veranderingen. In september 2010 verplichtte de Obama-administratie de olie- en gasbedrijven die in de Golf opereren om 3500 tijdelijk verlaten bronnen dicht te stoppen en om zo'n 650 productieplatformen die niet meer in gebruik zijn te ontmantelen. Maar dit wordt natuurlijk gedaan met de eerder vermelde inadequate afsluitingstechnieken. Het is bovendien een druppel op een hete plaat als men de 2,5 miljoen niet meer in gebruik zijnde olie- en gasbronnen in de VS en de tientallen miljoenen in de hele wereld in het achterhoofd houdt. 

Besluit 

Via de honderdduizenden bronnen die momenteel min of meer aan het lekken zijn, veroorzaken we een ongekende milieuschade. Olie- en gaslekken versnellen en verergeren bovendien andere grote ecologische problemen zoals de globale klimaatsverandering, de vernietiging van ecosystemen, het verlies van biodiversiteit en het uitsterven van soorten. Elke dag beginnen er door krimpend en barstend cement, accidenten, aardbevingen, natuurlijke erosie, enzovoort meer en meer bronnen te lekken. Ze dragen bij tot een escalerende ecologische ramp. Het streven naar betere afsluittechnieken is een noodzaak, maar zonder nauwgezette inspectie en opvolging zullen alleen de ergste lekken ontdekt worden. De kosten voor het ontmantelen en afsluiten van verlaten onderzeese bronnen kunnen oplopen tot 50.000 à 100.000 dollar. Het is duidelijk dat de industrie haar verantwoordelijkheid niet zal nemen zonder wereldwijde regulering. 

 

Kotler Steven, Abandoned Oil and Gas Wells are Leaking, Zmagazine, april 2011.
Oorspronkelijk artikel vertaald, ingekort en bewerkt door MF

Dit artikel verscheen eerder in Vrede: Tijdschrift voor internationale Politiek mei juni 2011. 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Thema

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.